به گزارش مشرق، بهنام بن طالب لو از کارشناسان بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در مصاحبه با این شبکه خبری آمریکا گفت که این توافق نشان داد که ایران می‌تواند از طریق مانورهای سیاسی، توافقنامه عادی سازی مناسبات (رژیم) اسرائیل با کشورهای عربی موسوم به آبراهام را محدود کند و لذا ایران به گفت وگوها و پیگیری توافق پکن ادامه می‌دهد.

بن طالب لو همچنین به اهمیت نقش چین در میانجی‌گری این توافق اشاره کرد، که به گفته او علاقه فزاینده‌ای به سیاست‌های منطقه نشان می‌دهد.

با این حال بن طالب لو می‌گوید نباید کسی از میانجیگری چین در حصول این توافق تعجب کند زیرا چین بزرگترین شریک تجاری هر دو کشور ایران و عربستان سعودی است و از سوی دیگر به منابع نفت و انرژی منطقه خاورمیانه بسیار نیاز دارد.

این تحلیلگر سیاسی در ادامه گفت: اینکه ریاض از طریق پکن و نه واشنگتن برای حصول این توافق تلاش کرده است، به شما می‌گوید که چقدر برجام تصور عربستان سعودی را مبنی بر اینکه آمریکا می‌تواند جمهوری اسلامی ایران را به طور معناداری محدود کند، عوض کرده است.

ربکا کوفلر Rebekah Koffler رئیس موسسه مشاوره دکترین و استراتژی که زمانی افسر سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) بود هم به فاکس نیوز گفت که توافق تهران و ریاض، یکی دیگر از علائم نشان دهنده تغییرات ژئوپلیتیک تکتونیکی در حال وقوع در جهان است.

کوفلر افزود: چین، روسیه، ایران، کره شمالی و حالا عربستان سعودی به هم نزدیک و نزدیکتر می‌شوند و در مورد عربستان سعودی هم می‌بینیم که این کشور در حال فاصله گرفتن از آمریکا است. بسیاری از این تغییرات ژئوپلیتیک اخیر ناشی از واکنش دولت بایدن به مناقشه اوکراین است چرا که واکنش کاخ سفید به این بحران، بیش از آنکه منطقی و عقلایی باشد، برخاسته از احساسات بود.

وی افزود: سیاست تحریم‌های آمریکا نتوانست رفتار دولت های مفعول را تغییر بدهد؛ خواه پوتین باشد و یا دولت ایران.

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در پی ماه‌ها مذاکرات صورت گرفته، برای از سرگیری روابط دو جانبه و آغاز به کار دوباره سفارتخانه‌های دو کشور توافق کردند.

به‌دنبال سفر بهمن‌ ماه آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی به پکن، امیر دریابان علی شمخانی از روز دوشنبه ۱۵ اسفند با هدف پیگیری توافق‌های سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران - ریاض با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد.

در پایان این مذاکرات، روز ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای شمخانی نماینده رهبر معظم انقلاب و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.

در متن این بیانیه‌ سه‌جانبه آمده است: در پاسخ به ابتکار شایسته جناب شی جین‌پینگ رئیس جمهور خلق چین در حمایت از گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، بر اساس اصل حسن هم‌جواری و با توجه به توافق وی با سران دو کشور در میزبانی و حمایت از انجام گفت وگو بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و همچنین تمایل دو کشور به حل و فصل اختلافات از طریق گفت‌ وگو و دیپلماسی بر اساس پیوندهای برادرانه و با تأکید بر پای‌بندی دو کشور به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و منشور سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی، هیأت‌های جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیر دریابان علی شمخانی نماینده رهبر معظم انقلاب و دبیر شورای عالی امنیت ملی و پادشاهی عربستان سعودی به ریاست مساعد بن محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی در پکن با یکدیگر دیدار و گفت‌ وگو کردند.

خبر توافق نهایی ایران و عربستان برای احیای روابط دوجانبه پس از ۷ سال قطع رابطه، روایت پشت پرده آن نشان‌دهنده تغییراتی بزرگ در مناسبات منطقه و رویدادهای جهانی است.