پمپ‌ها از جمله تجهیزات صنعتی پرکاربردی هستند که در مشاغل و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات صنعتی انواع مختلفی دارند که باید با توجه به ویژگی‌ها، مشخصات و کاربردهای مختلف آن انتخاب شوند.
دوزینگ پمپ و پمپ پریستالتیک 2 نوع از پمپ‌های پرکاربرد هستند که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پمپ‌ها با استفاده از انتقال نیروی ثانویه سیالات مختلف را به‌حرکت در می‌آورند و به نقاط دیگر منتقل می‌کنند. آشنایی با نحوه عملکرد و همچنین انواع آنها می‌تواند ما را در انتخاب راهنمایی کند.
دوزینگ پمپ چیست؟
پمپ‌های دوزینگ از جمله پمپ‌های پرکاربرد صنعتی هستند که می‌توانند دوز مشخصی از سیال را تزریق و جابه‌جا کنند. به این نوع پمپ‌ها، پمپ تزریق یا مترینگ نیز گفته می‌شود. دبی در این نوع پمپ قابل تنظیم است و در نتیجه عمل تزریق بسته به فشار خط صورت خواهد گرفت.
پمپ‌های دوزینگ دارای ظرفیت و دبی پایین‌تر و فشار بالاتری نسبت به پمپ سانتریفیوژ هستند. این نوع پمپ‌ها معمولا از پلاستیک، ترموپلاستیک یا فولاد ضدزنگ ساخته می‌شود و دارای سوراخ‌های نصب یا لوازم جانبی مانند مکش، لوله‌های تخلیه و اتصالات هستند.
انواع دوزینگ پمپ
دوزینگ پمپ‌ها با توجه به طراحی نیروی محرکه یا عملکرد در انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. این پمپ‌ها براساس اصول پمپ‌های دینامیکی یا پمپ‌های جابه‌جایی مثبت کار می‌کنند. در پمپ‌های دینامیکی، جریان متغیر مناسبی برای تولید دبی‌های بالا با ویسکوزیته پایین تولید می‌شود. این درحالی است که در پمپ‌های جابه‌جایی مثبت، جریان ثابتی برای تولید فشار و ویسکوزیته بالا تولید می‌شود.
اکثر دوزینگ پمپ‌ها از نوع پمپ‌های با جابه‌جایی مثبت هستند و جریانی ثابت و کم را برای انواع رسانه‌ها فراهم می‌کنند. در ادامه به بررسی انواع پمپ‌های دوزینگ می‌پردازیم.
دوزینگ پمپ دیافراگمی
در دوزینگ پمپ دیافراگمی از یک دیافراگم انعطاف‌پذیر استفاده شده که با انبساط دیافراگم حجم در محفظه افزایش پیدا می‌کند. این افزایش حجم باعث می‌شود تا سیال به داخل محفظه کشانده شود و با فشرده‌سازی دیافراگم نیز سیال به بیرون محفظه هدایت خواهد شد. در قسمت ورودی و خروجی محفظه نیز شیرهای یک‌طرفه نصب می‌شود.
پمپ پیستونی یا پلانجری
در پمپ‌های پیستونی یا پلانجر، خلاء با حرکت پیستون در محفظه ایجاد می‌شود و به این ترتیب سیال به داخل محفظه کشیده خواهد شد. با حرکت پیستون به داخل محفظه نیز سیال فشرده شده و به سمت بیرون پمپاژ می‌شود.
از پمپ‌های پیستونی برای تامین فشارهای بالا استفاده می‌شود. این پمپ‌ها برای تولید جریان ضربانی به یک شیر یک‌طرفه یا چک ولو نیاز دارند. حجم تخلیه‌شده این پمپ‌ها معمولا از فشار مستقل هستند.
پمپ دنده‌ای
در پمپ‌های دنده‌ای 2 چرخ‌دنده وجود دارد که در جهت پادساعتگرد می‌چرخند و مایعی که بین دندانه‌های چرخ‌دنده‌ها وارد می‌شود را به پیش می‌رانند. پمپ‌های دنده‌ای دوزینگ بدون پالس فراهم می‌کنند و برای مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرند که دوزینگ دقیق یا فشار قوی در خروجی نیاز باشد. پمپ‌های دوزینگ برای انتقال مایعات چسبناک با فشار بالا مناسب هستند و می‌توانند مقدار ثابتی از مایع را در هر بار چرخش پمپاژ کنند.
پمپ پریستالتیک چیست؟
پمپ‌های پریستالتیک ، جزء پمپ‌های جابه‌جایی مثبت هستند که با نام پمپ غلتکی نیز شناخته می‌شوند. این پمپ‌ها یک لوله یا تیوب انعطاف‌پذیر دارند که سیال را به کمک چندین غلتک، کفشک یا جراوبک به‌جریان در می‌آورد.
یکی از مزایای پمپ پریستالتیک، عدم تماس سیال با محیط بیرون است که از ورود آلودگی به سیستم جلوگیری می‌کند. از آنجایی که سیال تنها با دیواره داخلی لوله در تماس است، میزان استهلاک در این پمپ‌ها حداقل بوده و نیازی به استفاده از پکینگ، آب‌بند، شیرآلات یا اورینگ در آنها نیست.
انواع پمپ پریستالتیک
پمپ‌های پریستالتیک براساس مکانیزم و فشار کاری به 2 دسته کلی پمپ‌های تیوبی و پمپ‌های شلنگی تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی هر یک از این 2 نوع می‌پردازیم.
پمپ تیوپی
در پمپ‌های پریستالتیک تیوبی از غلتک و تیوب‌های معمولی برای فشارهای پایین کمتر از 12 بار استفاده می‌شود. سیال در نتیجه حرکت روتور و چرخش غلتک‌ها که باعث فشار به تیوب‌ها می‌شود، انتقال پیدا می‌کند.
تعداد غلتک‌های به‌کار رفته در این پمپ‌ها حداقل 2 و حداکثر 8 الی 12 است. هرچه تعداد غلتک‌ها افزایش پیدا کند، فرکانس سیال پمپ‌شده در قسمت خروجی نیز افزایش پیدا می‌کند. این افزایش فرکانس باعث می‌شود تا دامنه پالس کم شود.
از مزایای پمپ تیوپی می‌توان به گشتاور کم برای شروع به‌کار، تعمیر و نگهداری آسان به‌دلیل عدم نیاز به روانکاری و مصرف برق کم اشاره کرد. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در این نوع پمپ‌ها با افزایش تعداد غلتک‌ها فشار نوسانی روی تیوپ افزایش می‌یابد و تنش‌های ایجادشده ناشی از آن باعث کاهش عمر تیوب می‌شود.
پمپ شلنگی
در پمپ پریستالتیک از نوع شلنگی، به‌جای غلتک از کفشک استفاده شده است. از این پمپ‌ها که دارای لوله‌های تقویت‌شده هستند، برای فشارهای بالای 16 بار و همچنین کارهای سنگین استفاده می‌شود. این پمپ‌ها نسبت به پمپ‌های تیوبی نیاز به صرف انرژی بیشتری برای انتقال سیال دارد. دلیل این امر نیز جنس سفت و دیواره‌های ضخیم شلنگ‌ها است.
به‌منظور جلوگیری از سایش قسمت خارجی شلنگ و همچنین خنک‌کاری، از مواد روان‌کننده در این پمپ‌ها استفاده می‌شود. اگر نیاز به فشار کاری بالا یا پمپاژ سیالات ساینده نباشد، استفاده از پمپ‌های تیوبی انتخاب مناسب‌تری خواهد بود.
مزایا و معایب پمپ‌های پریستالتیک
در صنایع مختلف جلوگیری از تماس مستقیم پمپ با سیال و از بین بردن خطر آلودگی پمپ یا سیال از اهمیت بسیاری برخوردار است. همین امر باعث شده است تا پمپ‌های پریستالیتیک از محبوب‌ترین پمپ‌ها در صنعت باشند. در ادامه به برخی دیگر از مزایا و معایب این پمپ‌ها اشاره می‌کنیم.
مزایا
- مناسب برای پمپاژ سیالات خورنده
- خاصیت خودمکشی تا ارتفاع 9.8 متر
- کاهش نشت و آلودگی به‌دلیل طراحی بدون آب‌بند و جدابودن سیال از پمپ
- دقت بالای حجمی در نمونه‌برداری و اندازه‌گیری سیالات
- امکان پمپاژ گستره گوناگونی از سیالات
- عملکرد برگشت‌پذیر سروصدا و نویز کم
معایب
- جریان غیریکنواخت و پالسی
- کارایی کم به‌دلیل سایش تیوب و شنگ انعطاف‌پذیر
- نیاز به تمیزکردن مداوم تیوب و شلنگ
جمع‌بندی
صنایع گوناگون بسته به نیاز خود، از پمپ‌های گوناگونی استفاده می‌کنند. از پرطرفدارترین و پرکاربردترین پمپ‌های مورد استفاده در صنایع می‌توان به دوزینگ پمپ و پمپ پریستالتیک اشاره کرد. این 2 پمپ دارای مزایا و معایب مختلفی هستند و بسته به نیاز می‌توان از انواع مختلف آنها استفاده کرد.
صنعت پلاس با بیش از یک دهه تجربه در زمینه فروش، تامین، واردات و طراحی انواع پمپ‌های صنعتی سعی دارد تا با ارائه کالاهای تخصصی، اورجینال و باکیفیت، رضایت مشتریان خود را کسب کند.
این محتوا تبلیغاتی است
