به گزارش مشرق، گزارش را با یک خاطره از شهید حسن طهرانی مقدم آغاز می‌کنیم؛ کسی که وصیت کرد روی سنگ قبرش بنویسند: «اینجا مدفن کسی‌ست که می‌خواست اسرائیل را نابود کند.»


این خاطره را یکی از همرزمان نزدیک پدر موشکی ایران، اینگونه روایت می‌کند:

«پس از ایام دفاع مقدس ما فقط سامانه موشکی اسکاد B را داشتیم که وارداتی بود و موشک نازعات که آن هم برای عملیاتی شدن کاملش نیاز به یک مقداری کار داشت تا به آن مرحله برسد.

در این شرایط، سردار مقدم دست به طرح‌ریزی برنامه‌ای زد که برای خود ما و حتی تعدادی از بچه‌ها بیشتر شبیه یک رویا بود.

چند ماه که گذشت، ایشان (شهید مقدم) گفت که آرزوی من این است و روزی خیالم راحت می‌شود که به سامانه‌ موشکی دست پیدا کنیم که رژیم غاصب اسرائیل را مورد هدف قرار دهیم.

این، زمانی بود که ما موشک اسکاد 300 کیلومتری آن هم وارداتی غیر بومی داشتیم و حتی داشتن موشک اسکاد C که دارای 500 -600 کیلومتر برای ما یک هدف بسیار بزرگی بود که اگر ما به این سامانه دست پیدا می‌کردیم، چه کار بزرگی انجام دادیم.

اینجاست که سردار مقدم آرزویی می‌کند که قاعدتا باید موشک با 1200-1300 کیلومتر بُرد داشته باشد که بتواند به طور جدی مقابل رژیم صهیونیستی بایستد.

در آن دوران به موازات موشکهای سوخت جامد زلزال، به موشک‌های شهاب1 و شهاب 2 نیز دست یافتیم.

دیگر کاملا آن موشکهای اسکاد با تولید و طراحی و ساخت موشکهای شهاب 1و2 کاملا بومی شدند یعنی این قدم ها با آن تلاشهای بی وقفه‌ای که انجام می‌شد، یکی یکی به ثمر می‌نشست.

در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 وقتی پروژه شهاب 3 توسط متخصصین داخلی به صورت کاملاً بومی به ثمر می‌نشیند، یکی از آرزوهای دیرینه‌اش تحقق پیدا می‌کند.

من خودم شاید تصورم این بود که خب ما به موشک شهاب3 دست پیدا کردیم. برد مناسبی که بتواند اسرائیل را تحت پوشش قرار بدهد و در حقیقت یک هدف بزرگ تامین شده، پس دیگر کار تمام است اما کار برای حاج حسن تمام نشده بود.

به خاطر داریم آن زمانی که اعلام شد جمهوری اسلامی ایران صاحب سامانه موشکی شهاب3 شد، در اردوگاه دشمن چه اوضاعی پیش آمد.

در هر مقطعی که فنآوری سامانه‌های موشکی پیشرفته‌تر می‌شد، این رعب و وحشت در دل دشمن بیشتر گسترش پیدا می‌کرد.»

* نامدارترین موشک‌های ایرانی از شهاب تا قدر

خانواده «شهاب» را باید نامدارترین نسل موشک‌های ایرانی بنامیم که در 3 رنج شهاب1،2 و3 تولید شدند.

در واقع جمهوری اسلامی ایران در اولین گامهای خود برای تولید موشک در داخل، شهاب 1 را با بُرد 300 کیلومتر از روی موشک اسکادB ساخت و حدود 2 سال بعد، موشک شهاب 2 با بُرد 500 کیلومتر ساخته شد.

بعد از آن بود که با الگوبرداری از روی موشک اسکاد C، اولین موشک جمهوری اسلامی ایران با هدف اصابت به سرزمین‌های اشغالی با نام «شهاب 3» تولید شد.


این موشک بُردی در حدود 1150 کیلومتر داشت که برای اصابت به سرزمین‌های اشغالی می‌بایست از مرزهای غربی کشور نظیر گیلانغرب شلیک می‌شد.

پس از آزمایش موشک شهاب 3 در سال 1377 و اعلام مشخصات آن از جمله بُرد، نگاه دشمنان به توانایی موشکی ایران تغییر کرد زیرا ارائه نمونه‌های جدیدتر، دوربُردتر و دقیق‌تر از خانواده موشکهای شهاب نشان دهنده رسیدن ایران به سطوح بالای فناوری موشکی بود که نوید محصولات مخوف‌تری را در آینده می‌داد.

نمونه‌های مختلفی از شهاب3 تولید و به خدمت نیروهای مسلح کشور درآمد که از نظر بُرد و زیرسامانه‌ها ارتقاء یافته‌اند اما همگی یک مرحله‌ای سوخت مایع بوده و از سامانه هدایت اینرسیایی برخوردارند.

از جمله می‌توان به نمونه‌ پیشرفته‌تر شهاب 3 با نام «قدر» با قابلیت بهره‌گیری از کلاهک‌های Multi War Head (بارانی)، تولید و تحویل رده های عملیاتی گردیده که قابلیت هدف‌گیری تا بُرد 2هزار کیلومتر را دارند.


قدر البته در 2 نوع قدر F و قدر H تولید شد که بُرد این موشک در نوع دوم آن چیزی در حدود 1650 کیلومتر است.


موشک‌های سوخت مایع با توجه به نیاز به شارژ شدن سوخت در مخازن پیش از پرتاب، زمان آماده‌سازی زیادی دارند. در این حالت امکان شناسایی موشک پیش از پرتاب وجود دارد. برای رفع این مشکل از سالها پیش سیلوهای زیرزمینی برای پرتاب موشک‌های بالستیک در نقاط مختلف کشور ساخته شده که می‌توان موشک شارژ شده و آماده شلیک را تا چند ماه در آنها نگاه داشت.


با دستیابی ایران به موشک 2هزار کیلومتری سوخت مایع -بردی که تاکنون از سوی فرماندهان نیروهای مسلح به عنوان سقف تعیین شده برای موشک های زمین به زمین ایرانیست- این بُعد از نیازهای موشکی برآورده شد. اما از آنجا که در این صنعت، 2 فاکتور «دقت» و «قدرت» نیز به اندازه «بُرد» تاثیرگذار است، صنعت موشکی با تدبیر شهید طهرانی مقدم به طی مجدد مسیر گذشته پرداخت اما این بار با هدف تامین دقت و قدرت تخریب بیشتر موشک‌ها.

یکی از هدف‌گذاری‌ها در نسل های پس از شهاب و قدر، استفاده از «سوخت جامد» در موشک های دوربُرد بود. سوختی که البته در موشک های کوتاه بُرد فاتح با برد 300 کیلومتر نیز بکار رفته اما حالا باید این سوخت به موشک هایی تزریق شود که ماموریت اصلی آنها نابودی بزرگترین دشمن انقلاب اسلامی در منطقه است.

البته باید این را هم در نظر داشت که استفاده از سوخت جامد اگرچه توانمندی ها را در حوزه های مختلفی نظیر قدرت، سرعت افزایش می دهد اما خطرپذیری و ریسک بالایی نیز دارد.

* سجیل؛ غول 23 تُنی ایران برای نابودی اسرائیل

موشک «سجیل»همانند موشک قدر (مدل پیشرفته و ارتقا یافته شهاب3 با برد حدود 2هزار کیلومتر) در نیمه دوم دهه 80.ش معرفی شد که برخی آنرا برترین موشک بالستیک ایرانی می‌دانند.


این موشک (محصول پروژه عاشورا)، اولین موشک دوربُرد سوخت جامد ایران، به سرعت و تنها ظرف چند دقیقه آماده پرتاب شده و پس از شلیک نیز پرتابگر آن به سرعت محل را ترک می‌کند. این ویژگی باعث کاهش احتمال نابودی موشک قبل از پرتاب می‌شود.

همچنین به دلیل شتاب بسیار بالای سجیل، امکان ردگیری آن در فازهای اولیه پرتاب بسیار کم و عملآً شانس دشمن برای انهدام این موشک در طی پرواز را ناچیز می‌کند.

بُرد سجیل 2000 کیلومتر عنوان و تاکنون در 2 نمونه سجیل 1 و 2 معرفی شده است.

این موشک از نوع دو مرحله ای بوده که پس از اتمام سوخت مرحله اول، این بخش از موشک جدا شده و مرحله دوم روشن می شود. با اینکار، بخشی از جرم بدنه که خالی شده و بار اضافه محسوب می‌شود، از موشک جدا شده و به افزایش بُرد کمک می‌کند.

سجیل با خروج از جو و طی مسیر در چنین ارتفاعی به داخل جو بازگشته و با سرعت حدود 13 ماخ (حدود4300 متر بر ثانیه) به سوی هدف سرازیر می‌شود که انهدام آنرا برای تمام سامانه‌های دفاع هوایی موجود «ناممکن» کرده است.

فناوری سوخت جامد مرکب که در این موشک استفاده شده نیز علاوه بر ویژگی‌های رانشی مطلوب، عمر انبارداری بالایی را نیز برای آن به دنبال دارد.


سامانه های هدفگیری ناوبری و هدایت سجیل دقت بسیار بالایی را برای آن به ارمغان آورده اند که برای این موشک ارزش عملیاتی زیادی را ایجاد کرده است.

موشک سجیل 2 نیز از سوخت جامد استفاده می‌کند که نسل جدیدتری از سوخت موشک به شمار میرود. همچنین این موشک از سرعت و دقت بیشتری در برخورد با هدف بهره برده و از عملکرد منحصر به فردی در سیستم ناوبری به نسبت دیگر موشکهای زمین به زمین ایران برخوردار است.


بنابر این با توجه به اخبار و گزارش‌های رسمی اعلام شده از سوی نیروهای مسلح، تا امروز باید سه‌گانه «شهاب»، «قدر» و «سجیل» را نامزدهای اصلی نابودی اسراییل دانست، موشک‌هایی که از فاصله دور به سمت سرزمین های اشغالی شلیک می‌شوند و البته اینها به جز موشک‌های پیشرفته‌ایست که امروز در اختیار مقاومت اسلامی منطقه قرار دارد.