به گزارش مشرق به نقل از مهر، نشست نقد و بررسي آثار منتشر شده در حوزه ادبيات مقاومت و دفاع مقدس با حضور مرتضي سرهنگي، مدير دفتر ادبيات و هنر مقاومت حوزه هنري و نصرت‌الله صمدزاده مدير کتابخانه جنگ حوزه هنري برگزار شد.
اين نشست که عصر چهارشنبه 21 ارديبشهت ماه در غرفه سوره مهر در بيست و چهارمين نمايشگاه کتاب برگزار شد، بيشتر به بحث خاطره نويسي در ادبيات جنگ اختصاص داشت که سرهنگي در اين باره گفت: کتاب "دا" براي ما يک نقطه درخشان و درس‌آموز بود، ولي آيا همه زهرا و اعظم حسيني هستند که 7 سال مراوده داشته باشند تا کتابي مانند "دا"خلق شود؟ و آيا مي شود براي نگارش هر اثري چنين روندي طي شود؟ قطعا نمي شود ولي "دا" يک جريان در ادبيات دفاع مقدس ايجاد کرد.
وي ادامه داد: با اين کتاب پس از سال ها يک جريان و رشدي در همه کتاب هاي دفاع مقدس ايجاد شد که آن هم خاطره‌نويسي جنگ است. ما در سوره مهر به زودي کتابي منتشر مي کنيم که خاطرات پسر 16 ساله اي است که خاطراتش از چند سال اسارت را نوشته است. 10 سال طول مي کشد تا اين کتاب 800 صفحه اي نوشته شود و اين موضوع خيلي اهميت دارد که او زماني که اين خاطرات را با قبول خطرات و سختي زياد مي نوشته است بر اهميت ثبت خاطرات براي خودش و مملکتش واقف بوده است.
مدير دفتر ادبيات و هنر مقاومت حوزه هنري درباره جريان خاطره نويسي توسط اسراي ايراني عنوان کرد: اسيران ايراني آنقدر که براي نوشتن خاطرات جانشان را به خطر مي انداختند، براي به دست آوردن لباس و غذا خطر نمي کردند و وقتي ما 50 هزار آزاده بازگشته به وطن داشتيم، يعني 50 هزار عنوان کتاب داريم و بايد يک سازمان براي ثبت و حفظ اين خاطرات وجود داشته باشد.
سرهنگي اضافه کرد: ما پس از 22 سال در تدارک کتاب خاطرات خلبان هاي جنگ هستيم و امروز ديگر دغدغه تدوين خاطرات جنگ در خيلي افراد ايجاد شده است و در سال هاي آينده به جايي مي رسيم که ديگر نياز به حضور مولف در کنار راوي نيست؛ گرچه به شخصه معتقدم لازم است يک مشاور در کنار راويان خاطرات باشد.
وي با تاکيد بر اينکه ادبيات جنگ، نقطه تحولي به نام "دا" داشت، بيان کرد: جزئي نگري يکي ازويژگي هايي است که با کتاب "دا" به ديگر آثار اينچنيني وارد شد. در اين کتاب، راوي زن است و صداي زن صداي زندگي است؛ در حالي که جنگ ضد زندگي است و اين کنتراست در کتاب قابل توجه است.
اين نويسنده افزود: ما امروز در طلايي ترين دوران ادبيات جنگ هستيم و 2 دهه فرصت داريم ازاين فرصت بهره ببريم. آنچه تا الان انجام داده ايم در اندازه خودمان بوده و نه در اندازه جنگ و اگر بخواهيم به کارهاي زمين مانده نگاه کنيم نمي توانيم از خجالت سرمان را بالا بگيريم.
معيارهاي داستان‌نويسي در خاطره‌نويسي قابل پياده‌سازي نيست
در ادامه نشست، صمدزاده با اشاره به اينکه نبايد حوزه خاطره نويسي را با معيارهاي داستان‌نويسي سنجيد، عنوان کرد: تقلب در روايت خاطرات پذيرفتني نيست و اصل يک واقعه را مخدوش مي کند. به همين دليل نبايد معيارهاي داستان نويسي را در خاطره نويسي هم پياده کرد.
وي ادامه داد: آنچه در حوزه تاريخ نگاري در ايران داريم عمدتا وارداتي بوده و حرکت هاي داخلي نوپا هستند که اميد است در آينده به جاي مطلوبي برسد، ولي در بحث خاطره نويسي آنچه زمينه پرورش آن در کشور ما شده است، همان پيشينه فرهنگي و ادبي است که از ادبيات داستاني به ما رسيده است.
مدير کتابخانه دفاع مقدس حوزه هنري با اشاره به کتابي که خاطرات اسير 16 ساله را روايت مي کند و در سوره مهر زيرچاپ است، تاکيد کرد: چه کسي به اين اسير نوجوان آموخته که در روزهاي سخت اسارت خاطراتش را بنويسد؟ به اعتقاد من همان ريشه فرهنگي به طور ناخودآگاه او را به اين کار هدايت کرده است.
صمدزاده افزود: گرچه تهاجم عراق به ايران نظامي بود، ولي دفاع ما بيشتر فرهنگي بوده و نکته ديگري که در بحث خاطرات جنگ مهم است، آثار به جا مانده از زنان ايراني است که خاطراتشان از دوران جنگ و تاثير اين واقعه بر زندگي‌شان را روايت مي کنند. همه اينها باعث شده که ما تعداد قابل توجهي آثار توليد شده در ژانرهاي مختلف ادبي درباره جنگ داشته باشيم.
وي با اشاره به اينکه چنين جريان ادبي نياز به نقد دارد، تاکيد کرد: بيش از 3هزار عنوان اثر مکتوب از خاطره و داستان تا آثار مستند و پژوهشي درباره جنگ داريم که از اين به بعد نياز داريم جريان نقد متولد شده و آنها را بررسي کند. نبايد جريان خاطره‌نگاري جنگ در "دا" بماند. ما امروز جريان نقد را کم داريم.
در پايان نشست سرهنگي تصريح کرد: قيمت تمام شده جنگ هنوز براي ما درنيامده است و به همين دليل عکس‌العمل خوبي در قبال رزمندگان و آثار مرتبط با جنگ نداريم. اگر مي دانستيم جنگ چه خسارتي به ما تحميل کرده است، قدرسربازان جنگ را بيشتر مي دانستيم.
