به دلیل وسعت عرصه فرهنگی، سوالات زیادی در مصادیق مختلفی وجود دارد که برای طرح همه آنها نیاز به فرصتی مفصل است اما در حاشیه یکی از برنامهها فرصتی دست داد تا با وزیر ارشاد، گپ و گفتی پیرامون برخی مسائل کلان فرهنگی داشته باشیم.
در خصوص پاسخهای جنتی جای چالش زیادی وجود داشت و دارد اما ضیق وقت اجازه ورود به بحث با او را از ما سلب کرد. آن چه میخوانید حاصل این گفتگو است:
برنامههای ارشاد برای حمایت از جبهه فرهنگی انقلاب
به عنوان اولین سوال میخواهیم به سراغ برنامههای شما برای جبهه فرهنگی انقلاب برویم؛ و برنامههای شما را در حوزههای مختلف برای این جبهه بدانیم؟
جنتی: این مسئله در بخشهای مختلف ظهور و بروز پیدا میکند و ما برای این جبهه برنامه داریم؛ مثلا در حوزه کتاب، کتابهایی که در جهت تبیین ارزشهای انقلاب در حوزه دین، فلسفه و ... وجود دارد و کاملا آموزنده است ما اینها را کمک میکنیم که بیشتر خریداری شود و در کتابخانه ها نگهداری شود.
بسیاری از این افراد هستند که برای نشر کتابشان دچار مشکل میشوند؛ برای گرفتن تسهیلات معرفیشان میکنیم، گاهی به ناشرین توصیه میکنیم؛ که کتابهایشان را منتشر کنند؛ یا اینکه قول میدهیم شما به چاپ برسانید و ما از شما این کتابها را خریداری میکنیم.
در حوزه سینما، بالاخره نیروهای جوانی که میآیند و فیلم اولی هستند، نیروهای مومن و معتقدی هم هستند به نوعی کمکشان میکنیم؛ یا کسانی که در حوزه دفاع مقدس کار میکنند، سفارش فیلمنامه میدهیم تا در این حوزهها فیلم بسازند، بسیاری را آموزش میدهیم.
البته این آموزشها نه تنها در داخل کشور بلکه در خارج از کشور هم این آموزش را داریم؛ در لبنان با بچههای حزب الله به نوعی با هم همکاری میکنیم. تا در حوزه سینما بتوانند فیلم بسازند و کار کنند؛ یا با آنها فیلمهای مشترک ساختیم؛ فیلم "راز پنهان" که در لبنان ساخته شده از جمله این فیلمهاست؛ فیلم بسیار خوبی شده است؛ یا الان فیلمهایی که در رابطه با مقابله با داعش و جریانهای تکفیری ساخته میشود.
نمیشود عرصه موسیقی را برای انسانهای لا ابالی باز گذاشت
در حوزه موسیقی این حمایت چگونه است؟
در حوزه موسیقی هم نیروهای جوانی که وارد این حوزه میشوند را کمک میکنیم که در این میدان باقی بمانند؛ نمیشود میدان را برای آدمهای لاابالی یا آدمهایی که خیلی پایبندی به دین یا ارزشهای انقلاب را ندارند باز گذاشت؛ اینها خودشان در آموزشگاههای خصوصی آموزش میبینند اما مجموعه نیروهایی هستند که معتقد هستند باید وارد میدان شوند و آموزش ببینند، تا میدان فقط در اختیار یک گروه خاص نباشد.
در حوزه تئاتر هم باید به این سمت برویم که مسائل ارزشی، خانوادگی و سبک زندگی ایرانی و اسلامی را تقویت کنیم؛ در حوزه سینما اکثریت افراد فیلمی که مد نظرشان هست را میسازند اما ما در فیلمی مشارکت میکنیم که از نظر متن و محتوا تشخیص دهیم در جهت تبیین ارزشهای نظام اسلامی است.
ماجرای تذکر رهبر معظم انقلاب در خصوص نمایشنامهها
در خبرهای زمان نمایشگاه کتاب امسال آمده بود که رهبر انقلاب حین بازدید از غرفه های نمایشگاه در خصوص وضعیت نمایشها و نمایشنامهها به شما تذکراتی دادند؛ خوب است روایت خودتان از آن دیدار را برایمان بگویید.
در نمایشگاه کتاب من خودم این موضوع را به ایشان گفتم، رهبر معظم انقلاب در حال دیدن برخی کتب نمایشنامه نویسی بودند که گفتم متاسفانه بیشتر نمایشهایی که داریم خارجی است و نمایشهای بومی کم داریم؛ ایشان هم گفتند بله من هم شنیدم که برخی نمایشنامهها، نمایش نامههای خوبی نیستند و مسئلهدار هستند.
بیش از سه دهه از انقلاب می گذرد، باید دید که در این سه دهه چه کاری شده است؛ این دولت که دو سال است در حال فعالیت است؛ ما دو مجموعه داریم "جبهه فرهنگی انقلاب" و مجموعهای غیر از این جبهه؛ در خصوص گروه اول معنای این جبهه این است که ما گروههایی داریم که دل در گرو انقلاب و نظام دارند، حرف مقام معظم رهبری همیشه این بوده است که باید به این گروهها کمک شود.
اکثریت هنرمندان خیلی در بند مسائل ارزشی نیستند
آن گروه دیگر چطور؟ وضعیت ارشاد در مقابل آن گروهها چگونه است؟
آن گروه دیگر که به نظرم اکثریت هنرمندان را تشکیل میدهند، اینها خیلی در بند مسائل ارزشی نیستند. یا فیلم میسازند برای آنکه امرار معاش کنند، یا فیلم میسازند برای اینکه هنرشان را عرضه کنند؛ یا به تشخیص خودشان برخی مسائل اجتماعی و ... را به تصویر بکشند، اینها هم تعدادشان کم نیست، ما یا باید خودمان را به یک گروه کوچک و اندک محدود کنیم که واقعا با انگیزههای دینی و ارزشی کار میکنند، یا اینکه با همه تعامل داشته باشیم؛ خود رهبری هم اشاره داشتند که ما مانع کار آنها نیستیم اما اگر کمکی هم شود باید به این گروهها کمک شود.
خود ایشان همان نوع سینماگرها همان نوع اهالی تئاتر را گاهی جمعی یا فردی به حضور پذیرفتند و نکاتی را که داشتند گفتند. نمیشود به طور کلی رابطهمان را با این مجموعهها قطع کنیم.
طرد کردن هنرمندان کشور هنر نیست
هنر ما باید این باشد که کسانی که در یک رشتهای صاحب نظر هستند این هنر را در اختیار نظام قرار دهیم وگرنه طرد کردن اینها هنر نیست، ما الان براساس رهنمود ایشان داریم فعالیت میکنیم.
رستاخیز، فیلمی کاملا ارزشی است که برای دادن مجوز اکرانش تردید داریم
بعضی موارد هم هست که نگاه میکنیم و میبینیم مشکل وجود دارد، مسئله دیگر این است که در حوزه فرهنگ و هنر سلیقهها متعدد است، ما هر جوری که امروز فیلم بسازیم میبینیم که دیدگاهها متفاوت است؛ بالاتر از فیلم رستاخیز داریم؟ که یک فیلم کاملا ارزشی است، هنوز برای دادن مجوز اکران این فیلم در تردید هستیم. یک فیلم مثل قصهها که آمده است برخی مسائل اجتماعی را مطرح کرده؛ به هرحال یک واقعیتهایی در جامعه وجود دارد؛ یک کسی که صاحب قلم و یا هنر است نمیتواند نسبت به بعضی مسائل واکنشی نداشته باشد و خنثی عمل کند.
"قصهها"، سیاهنمایی نیست؛ مشکلات را مطرح میکند
البته در مورد "قصهها" میتوان بیشتر صحبت کرد، در همین حد بگویم که نظرات مخالفی با صحبت شما هم وجود دارد.
بالاخره باید به مسائل اجتماعی پرداخت؛ تا کسی میپردازد همه میگویند دارند سیاه نمایی میکنند، در حالی که سیاهنمایی نیست بالاخره بیکاری در جامعه وجود دارد یا نه؟ این همه جوانهای بیکار هستند بسیاری از مشکلات، فساد اخلاقی، بیرغبتی به ازدواج اینها در نتیجه بیکاری است؛ اینها مشکلات اجتماعی است؛ که باید به آنها پرداخت شود؛ ما اختلافات شدید خانوادگی یا فروپاشی خانوادهها را الان در جامعه داریم؛ اگر به این مسائل بپردازیم باید به راهحلش هم فکر کنیم.
ارتباطات خارج از خانواده ولو اندک هم باشد وجود دارد اگر یک فیلمی به این مسئله پرداخت خب این فیلم مثبت است یا منفی؟ در همین موارد اختلاف نظر است ما اعتقاد داریم که سینمای اجتماعی باید به این مسائل بپردازد و راه حل هم نشان دهد و بعضیها ظاهر را میبینند و میگویند سیاهنمایی است و فکر میکنند اگر سرپوش بگذارند روی این قبیل مسائل پاک میشود، درحالی که این مسئله پاک کردن صورت مسئله است.
یا الان یکی از مسائلی که در حوزه تئاتر است که بیشتر هنرمندهای تئاتر به سمت نمایشنامههای خارجی میروند این است که نمایش خارجی را یک نفر بیرون از کشور نوشته است و اینها اجرا میکنند اسامی به کار رفته ایرانی نیست، اما اگر به یک مسائل اجتماعی داخلی خودمان بپردازند فورا انگشت اتهام به سویشان دراز میشود که به این مسائل پرداخته است؛ در حالی که میگویند هنر تئاتر، هنر اعتراض است، همین جا است که میگویم، در حوزه فرهنگ سلیقهها و دیدگاهها متفاوت است؛ ما براساس تجربه و رهنمودهای رهبری باید بدانیم چه مسیری طی میکنیم که ابزارهایی که در اختیار داریم برای حل مشکلاتمان کمک کند.
به عنوان سوال آخر میخواهم در خصوص
اقدامات وزارت ارشاد برای رفع دغدغه های رهبری در خصوص بحث فرهنگ بگویید.
می دانید که ایشان از وضعیت فرهنگی گلایه های زیادی داشته و دارند.
ما گزارش کل فعالیتهایی که داریم را برای دفتر رهبری میفرستیم و بخش یا خلاصهای از این گزارش ها در اختیار ایشان قرار میگیرد که تا کنون ندیدم که پینوشتی جایی کرده باشند که مثلا چرا این طور عمل شده است.
بنده به طور مرتب که با کسانی که در حوزه فرهنگی در دفتر ایشان کار میکنند در تماس هستم و مشورت میکنیم و هیچگاه تا به حال از آنها نشنیدم که ایشان در مسئله اظهار نارضایتی کرده باشند حتی بعد از بازدید از نمایشگاه کتاب خواستیم که اگر نظری دارند بگویند؛ در آن بازدید هم مسیری که خودشان انتخاب کرده بودند هم یک سری ناشرین که در جبهه فرهنگی کار میکنند بودند؛ هم ناشرین دیگر؛ ما نظر خواستیم از ایشان اما اشکال جدی نداشتند.