در دو سال اخیر بارها مقامات ارشد دولت با استناد به این که قیمت نفت در دولت قبل بسیار بالاتر از 100 دلار بوده، آن دولت را به خاطر سوءمدیریت در مصرف درآمدهای نفتی مورد انتقاد قرار دادهاند و قیمت نزولی نفت در دوره اخیر را توجیهی برای کاهش فعالیتهای اقتصادی در دولت تدبیر و امید جلوه دادهاند.
این اظهارات مسئولان فقط بخشی از واقعیت است؛ یعنی قیمت نفت در دولت قبل برای مدتی بالای 100 دلار بود، اما قیمت بالای نفت در تمام آن دوران ادامه نداشت و در آن دوران حتی نفت 30 دلاری نیز رقم خورد.
نکته مهمتر آن است که اظهارنظر روحانی درباره نفت 147 دلاری، دور از واقعیت است. یعنی در آمارهای رسمی سازمانهای بینالمللی برای هیچ روزی قیمت نفت 147 دلاری درج نشده است.
واقعیت آن است که اوایل تابستان سال 1387 به علت اعتصاب کارکنان نفتی در برزیل، اغتشاشات سیاسی در نیجریه و همینطور بالا گرفتن تنش سیاسی میان ایران و آمریکا، عرضه جهانی نفت دچار آثار واقعی و روانی شد و قیمت نفت به شدت رو به افزایش گذاشت.
در نتیجه، در اواسط معاملات روز جمعه 21 تیرماه 1387 در بورس لندن برای ساعاتی قیمت نفت برنت به 147 دلار در هر بشکه افزایش یافت اما در پایان معاملات به 143.68دلار کاهش یافت.
از آنجا که قیمت نفت در بورسهای بینالمللی بر مبنای قیمت پایان معاملات روزانه درج میشود، نفت 147 دلاری در آمارهای رسمی درج نشده است و عملا رسمیت ندارد.
* واقعیت قیمت نفت
نکته مهمتر آن که برای مقایسه منصفانه میان قیمت نفت در 2 دولت اخیر، باید میانگین قیمت روزانه نفت در 2 مقطع زمانی را محاسبه کرد، نه این که برای یک دوره رکورد اوج قیمت نفت و برای دوره دیگر رکود افول آن را ملاک قرار داد، که متاسفانه مسئولان دولت اینطور رفتار نمیکنند.
هماینک در سطح بازارهای بینالمللی نفت، 3 قیمت نفت معیار وجود دارد: نفت برنت در بورس لندن، نفت وست تگزاس اینترمدییت در بورس نیویورک و سبد نفتی اوپک.
بر اساس آمار مرکز اطلاعات انرژی آمریکا، میانگین بهای روزانه نفت وست تگزاس اینترمدییت از 12 مرداد 1384 تا 11 مرداد 1392 (دوره 8 ساله دولتهای نهم و دهم) 81.34 دلار و میانگین بهای نفت برنت در این 8 سال 85.66 دلار در هر بشکه بوده است.
مطابق آمار سازمان اوپک، میانگین بهای روزانه سبد نفتی این سازمان که نفت ایران را نیز شامل میشود، در فاصله 12 مرداد 1384 تا 11 مرداد 1392، معادل 83 دلار بوده است.
آمارهای فوق نشان میدهد که ادعای نفت 147 دلاری و حتی نفت بالای 100 دلاری در دولت قبل "افسانهای بیش نبودهاست.
از سوی دیگر بر اساس منابع فوق، میانگین بهای روزانه نفت وست تگزاس اینترمدییت از 12 مرداد 1392 (شروع به کار دولت یازدهم) تا رقم هفته گذشته، 75.98 دلار، بهای نفت برنت 81.38 دلار و سبد نفتی اوپک 78.3 دلار بوده است.
مقایسه آمارهای فوق نشان میدهد بهای نفت در دولت یازدهم نسبت به دولت قبل بین 5 تا 6 درصد کاهش یافته است. اما متاسفانه مسئولان دولت با بازی با کلمات به طوری سخن میگویند و به مقایسه نفت 147 دلاری با نفت 30 دلاری میپردازند که مردم تصور میکنند بهای نفت نسبت به دوره قبل یک پنجم شده است.
مسئولان دولت به مردم نمیگویند که اگر در تابستان سال 1387 قیمت نفت برای مدتی به بالای 140 دلار رسید، در زمستان همان سال تا 30 دلار هم سقوط کرد یعنی در حدود رقم فعلی قیمت نفت.