به گزارش مشرق، با تهیه و تدوین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، رونمایی از این سند ارزشمند ملی در آذرماه 1390 انجام شد و از آن تاریخ به بعد تمام فعالیت‌ها و برنامه‌ها بر پایه این سند رقم امکان پذیر خواهد بود.
 
روند استقرار سند تحول آموزش و پرورش سال به سال مطابق برنامه در حال حرکت است و مطابق آن در سال تحصیلی آینده، برنامه‌ای که از آن به عنوان 6.3.3 یاد می‌شد، استقرار کامل خواهد داشت، بدان معنا که دوره متوسطه دوم یا همان دبیرستان و هنرستان سه ساله خواهد شد.
 
انتخاب رشته دانش‌آموزان از سال تحصیلی کنونی به پایان پایه نهم آمده است، در حالی که پیش از این انتخاب رشته دانش‌آموزان پایان پایه دهم انجام می‌شد؛ همین موضوع باعث می‌شود تا دانش‌آموزان در دوره سه ساله پایانی تحصیلی در رشته تخصصی تحصیل کنند.
 
به نظر می‌رسد تمام زوایای این سند واضح و روشن است اما برای اجرای «هدایت تحصیلی» و یا «انتخاب رشته»، دانش‌آموزان با مشکلاتی مواجه شدند.
 
* توزیع متوازن رشته‌های تحصیلی مهم‌ترین توجه هدایت تحصیلی
 
به گفته مسئولان وزارت آموزش و پرورش، توجه و تمرکز به موضوع توازن در توزیع رشته‌های تحصیلی از مهم‌ترین موضوعاتی بود که در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان مورد توجه قرار گرفت و همین موضوع جای اعتراض و نگرانی‌هایی را ایجاد کرد.
 
صحبت و نظر مسئولان آموزش و پرورش در خصوص ایجاد توازن در رشته‌های تحصیلی بسیار بجا و درست است، اما در شیوه اجرا، موجبات نارضایتی مردم را به وجود آورد.
 
* اولیا ناراضی از هدایت تحصیلی فرزندانشان
 
ذکر یک مثال میدانی در اینجا جایز است، به یکی از مدارس تهران برای چگونگی وضعیت هدایت تحصیلی دانش‌آموزان مراجعه کردیم و فقط یکی از موارد بدین شرح بود.
 
خانمی که یک فرهنگی با سابقه است با بیان اینکه بنده اصل این هدایت تحصیلی را قبول ندارم، یادآور شد: این مدرسه تراز 7691 را برای رشته تجربی پذیرش می‌کند، در حالی که نمره تراز دخترم 7040 است.
 
این مادر دانش‌آموز با بیان اینکه فرزندم فقط تمایل به تحصیل در رشته تجربی را دارد، افزود: این مدرسه اعلام می‌کند شما فقط می‌توانید به رشته‌های علوم انسانی و هنرستان بروید، در حالی که فرزندم به این رشته‌ها هیچ علاقه‌ای ندارد و این موضوع باعث اختلاف و کشمکش در منزل شده است و متولیان مدرسه به صورت اجباری قصد تحصیل فرزندانمان را در این رشته دارند.
 
وی با بیان اینکه فرزند دیگرم پزشک است، گفت: قصد دارم دخترم نیز در رشته‌های پزشکی یا پیراپزشکی تحصیل کند نه اینکه مانند خودم که بعد از 29 سال سابقه کاری در آموزش و پرورش تنها 2 میلیون تومان دریافتی داشته و مشکلات زیادی را متحمل می‌شوم، زندگی کند.
 
 نگرانی و ناراحتی در چهره برخی پدران و مادران که برگ هدایت تحصیلی فرزندشان را زیر بغل دارند، مشهود است؛ اما در طرف مقابل وزارت آموزش و پرورش بر صحیح بودن روند اجرای این موضوع پافشاری دارد.
 
البته ذکر این موضوع مهم است که نقش مشاور خوب می‌تواند آینده تحصیلی و در مجموع شغلی یک انسان را روشن کند که البته با توجه به کمبود نیروی انسانی در بخش مشاوره، دانش‌آموزان با مشکلاتی مواجه می‌شوند زیرا زمان کافی برای صحبت مشاور با آنها وجود ندارد.
 
* مسئول مشاوره آموزش و پرورش: اجبار در هدایت تحصیلی نداشتیم
 
مسعود شکوهی مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش در واکنش به پرسشی مبنی بر اینکه «آیا هدایت تحصیلی برای بعضی از دانش‌آموزان به صورت اجباری صورت گرفته است؟»، گفت: هیچ دانش‌آموزی اجباری برای هدایت تحصیلی نداشته است.
 
وی با بیان اینکه دانش‌آموزان در هدایت تحصیلی 12 اولویت دارند که می‌توانند هر کدام از این اولویت‌ها را با توجه به امکانات منطقه‌ای انتخاب کنند، یادآور شد: امکان دارد برای نمونه اولویت دانش‌آموزی، رشته کشاورزی باشد، اما در منطقه مورد نظر، هنرستان کشاورزی نداشته باشیم.
 
شکوهی تأکید کرد: برای هدایت تحصیلی امکانات و توان آموزش و پرورش برای تأمین امکانات مورد نیاز مانند معلم و کتاب محدود و مشخص است؛ البته برای سال تحصیلی آینده می‌دانیم چند معلم برای رشته‌های مختلف داریم و بر همین اساس کلاس‌ها را براساس ظرفیت‌ها مشخص می‌کنیم.

 

جالب است که نظر برخی مردم این است که به اجبار، فرزندانشان را به سمت رشته‌های هنرستانی و رشته‌های بدون علاقه آنها سوق می‌دهند، در حالی که مسئولان آموزش و پرورش مدام از نبود هیچگونه اجبار سخن می‌گویند.
 
* کفاش: تا 20 سال آینده پزشک‌ها در کوچه‌ها به دنبال مریض می‌گردند
 
حمیدرضا کفاش معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش که نقش رئیس شورای برنامه‌ریزی هدایت تحصیلی این وزارتخانه را هم به عهده دارد، به نقش ضرایب درسی در انتخاب رشته‌ اشاره و گفت: کارشناسان ما برای انتخاب رشته، ضرایبی مانند کنکور در نظر گرفته‌اند؛ دروس، ضرایبی دارند و ضرایب درسی با توجه به رشته تغییر می‌کند؛ ممکن است دانش‌آموزی دارای معدل بالا باشد اما در درس‌های مرتبط به رشته مورد نظرش، نمره کمتری گرفته باشد.  
 
کفاش ادامه داد: برای نظر والدین 5 نمره در نظر گرفته شده است و دلیل اینکه نمره پایین در نظر گرفته شده است به این خاطر است که اکثر والدین بر مبنای علاقه والدین به فرزندانشان، نظر می‌دهند.
 
* 80 درصد دانش‌آموزان هدایت تحصیلی شدند
 
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به گرایش تعداد زیادی از دانش آموزان به رشته‌های پزشکی، تصریح کرد: آینده کشور به لحاظ هرم پزشکی در حال اغناست. تا 20 سال آینده پزشک‌ها در کوچه‌ها به دنبال مریض می‌گردند. مانند توسعه دانشگاه‌ها که اکنون صندلی خالی در کشور داریم و تمام داوطلبان می‌توانند در صورت انتخاب درست در دانشگاه قبول شوند.
 
وی با بیان اینکه هدایت تحصیلی 80 درصد دانش‌آموزان پایه نهم انجام شده است، افزود: مقرر شد اگر دانش‌آموزان به انتخاب رشته انجام شده خود معترض هستند به ستادهای هدایت تحصیلی ادارات آموزش و پرورش مراجعه کنند.
 
 وقتی از هدایت 80 درصد دانش‌آموزان به سمت رشته‌هایی که از روی اجبار یا اختیار است صحبت به میان آمده است، یعنی دیگر امکان انجام کاری نیست و متأسفانه با هر سیاستی که وجود داشت قریب به یک میلیون دانش‌آموزان با روش‌هایی که برای نخستین بار در دست اجرا بود، هدایت شدند.
 
* برگزاری جلسات نمایندگان مردم با وزیر در خصوص هدایت تحصیلی
 
حتی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی هم به این موضوع اجبار در انتخاب رشته واکنش نشان داد و از لزوم بازنگری در مصوبه هدایت تحصیلی توسط شورای عالی آموزش و پرورش هم سخن به میان آورد.
 
جلساتی هم از سوی نمایندگان مردم در مجلس با وزیر آموزش و پرورش برگزار شد و قول‌هایی در این خصوص داده شد، اما هم‌چنان با همان روش قبلی کار در حال انجام بود.
 
* ورود سازمان بازرسی کل کشور به هدایت تحصیلی
 
نگرانی و اعتراضات مردم در خصوص انتخاب رشته و اجبار و مسائل مرتبط با آن آنقدر بالا گرفت که ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور در حکمی به معاون نظارت و بازرسی امور فرهنگی و اجتماعی سازمان ماموریت داد تا به قید فوریت موضوع هدایت تحصیلی در آموزش و پرورش را بررسی و نتیجه را گزارش دهد.
 
همه این موضوعات نشان دهنده اهمیت موضوع و صدای اعتراض مردم است که نسبت به آن واکنش‌هایی دیده می‌شود.
 
* ناصری زنجانی: اجبار در انتخاب رشته در هدایت تحصیلی را برداشتیم
 
در یکی از آخرین اظهار نظرات پیرامون هدایت تحصیلی دانش‌آموزان و در روز گذشته حجت‌الاسلام و المسلمین مصطفی ناصری معاون حقوقی و امور مجلس وزیر آموزش و پرورش در نشست خبری که داشت اظهار داشت: اجبار در انتخاب رشته در هدایت تحصیلی را برداشتیم و دانش‌آموزان می‌توانند بر اساس اولویت‌ خود رشته‌ای را انتخاب کنند منوط بر اینکه در استان مربوطه، امکانات لازم باشد.
 
* کفاش: تکذیب هرگونه فشار دستگاه‌های نظارتی در خصوص هدایت تحصیلی
 
هنوز چند ساعتی از اعلام این خبر نگذشته بود که حمیدرضا کفاش معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش سریعاً به صحبت‌های معاون حقوقی این وزارتخانه واکنش نشان داد و اعلام کرد: هرگونه فشار از سوی دستگاه‌های نظارتی به آموزش و پرورش در خصوص هدایت تحصیلی را تکذیب می‌کنیم.
 
کفاش با اشاره به برداشت نادرست برخی رسانه‌ها از سخنان یکی از اعضای شورای معاونان این وزارتخانه ضمن تکذیب هرگونه فشار به آموزش و پرورش از سوی دستگاه های نظارتی مبنی بر لغو اجبار در هدایت تحصیلی خاطرنشان کرد: هدایت تحصیلی دانش آموزان پایه نهم بر اساس دستور العمل‌های اجرایی این وزارتخانه صورت گرفته و ثبت نام دانش آموزان باقی مانده بر اساس نمون برگ هدایت تحصیلی تا پایان مرداد ادامه خواهد داشت و چنانچه اولیا دانش آموزان با مشکلاتی مواجه می شوند برای حل آن می توانند به ستادهای تحصیلی مناطق محل سکونت مراجعه کنند.
 
* رئیس جمهور: به وزیر آموزش و پرورش دستور دادم شما حق اجبار ندارید
 
اما پلان نهایی موضوع هدایت تحصیلی با نقش اولی رئیس جمهور به تمام مشکلات، مسائل، اجبارها، دغدغه‌ها، نگرانی‌ها و اعتراضات مردم و خانواده‌ها پایان یافت.
 
حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان در برنامه تلویزیونی و ارائه گزارش فعالیت‌های دولت به مردم، در خصوص هدایت تحصیلی اجباری دانش‌آموزان، گفت: بله ما نباید اجازه دهیم ما باید آزاد بگذاریم، در همین روزهای اخیر در آموزش و پرورش موضوع هدایت تحصیلی مطرح بود که بنده به وزیر آموزش و پرورش دستور دادم و گفتم شما حق اجبار ندارید بلکه باید بچه‌ها را هدایت کنید نه اینکه اجبار کنید زیرا باید شرایط فراهم کنید برای انتخاب آنها.
 
نظر نهایی رئیس جمهور در خصوص هدایت تحصیلی و عدم اجبار در انتخاب رشته دانش‌آموزان برای همگان روشن و آشکار شد که آموزش و پرورش نباید به اجبار فردی را به سمت رشته‌ای هدایت کند بلکه با انجام مشاوره، فعالیت‌هایی روشن و اجرای مناسب، موضوع توازن رشته‌های تحصیلی را در نظر بگیرد تا چنین نارضایتی‌هایی به وجود نیاید.