سرویس جهان مشرق - کتاب «آتش و خشم: درون کاخ سفیدِ ترامپ[۱]» نوشته «مایکل وولف[۲]» به توصیف رفتارهای ترامپ و تیم انتخاباتی او پیش از پیروزی تعجب‌برانگیز ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا و هم‌چنین به ابعاد شخصیتی ترامپ از دیدگاه اعضای کابینه وی (به ویژه «استیو بَنِن» استراتژیست ارشد برکنارشده کاخ سفید) طی یک سال اول ریاست‌جمهوری او پرداخته است. پیش از آن‌که آتش و خشم به طور رسمی منتشر شود، بخش‌های منتخبی از آن در رسانه‌های مختلف آمریکایی منتشر شد و با توجه به توصیفات جنجال‌برانگیز کتاب از ترامپ و تیم انتخاباتی و کابینه او، به سرعت توانست مخاطبان بی‌شماری را به خود جلب کند.

آتش و خشم شامل توصیفاتی دقیق و سرشار از جزئیات از درون تیم همراه ترامپ، چه پیش از انتخابات و چه بعد از آن، می‌شود و از طریق مصاحبه‌هایی که وولف ادعا می‌کند با بیش از ۲۰۰ نفر، از خود ترامپ تا اعضای ارشد تیم او، گرفته است، نشان می‌دهد که چگونه کارکنان ارشد کاخ سفید تعاملاتی پرتنش با یک‌دیگر داشته‌اند و امیدی نیز به پیروزی ترامپ در انتخابات نداشته‌اند. این روایت‌ها تا جایی پیش می‌رود که وولف مدعی می‌شود: «۱۰۰ درصدِ افراد اطراف ترامپ» معتقدند وی برای سِمت ریاست‌جمهوری مناسب نیست[۳].

علاوه بر نکات قابل‌توجه کتاب، واکنش‌های آتشین ترامپ به آتش و خشم نیز دلیل مضاعفی شد تا اثر وولف‌، مانند یک بمب چند مگاتُنی، فضای سیاسی آمریکا را منفجر کند. ترامپ علاوه بر حمله به این کتاب به روش توئیتری منحصربه‌فرد خودش، توسط یک وکیل نیز اقدام به تهدید نویسنده و ناشر کتاب کرد تا مانع از انتشار متن کامل کتاب شود[۴]. همین موضوع باعث شد تا «هنری هولت و همکاران» ناشر آتش و خشم، تاریخ انتشار کتاب را جلو بیندازد و کتاب را ۵ ژانویه ۲۰۱۸ (تنها دو روز پس از انتشار عمومی بخش‌هایی از آن) عرضه نماید. گزارش‌ها حاکی از آن است که این کتاب طی تنها سه روز بعد از انتشار، به آمار سفارش و فروش بیش از یک میلیون عددی دست پیدا کرد[۵] و حتی پیش از انتشار، تبدیل به پرفروش‌ترین کتاب در فروشگاه‌های آمازون و iBooks اپل شد[۶].

مایکل وولف کیست و چگونه «آتش و خشم» را نوشته است؟

وولف یک خبرنگار جنجالی است که با استفاده از ارتباط نزدیکش با صاحبان قدرت در آمریکا، چندین دهه است صنعت رسانه را در این کشور پوشش داده است[۷]. وی علاوه بر ستون‌نویسی برای رسانه‌هایی مانند مجله «نیویورک»، «ونتی فیر» و «هالیوود ریپورتر»، چندین کتاب نیز نوشته است که از جمله آن‌ها دو کتاب در خصوص غول‌های ثروتمند رسانه‌ای آمریکا هستند. وولف تا کنون سه بار نامزد دریافت «جایزه ملی مجله» در آمریکا شده و دو بار این جایزه را دریافت کرده است.

شهرت رسانه‌ای وولف و علاقه ترامپ به یکی از مقالات قبلی وی احتمالاً کلید ورود نویسنده به کاخ سفید شده است.احتمالاً شهرت وولف در رسانه‌های نیویورکی موجب شده بوده تا ترامپ او را از مدت‌ها قبل از انتشار آتش و خشم، مدنظر داشته باشد. یکی از دلایلی هم که گفته می‌شود تیم دونالد ترامپ سال گذشته به خاطر آن، اجازه دست‌رسی وولف به اطلاعات و جزئیات زندگی سیاسی ترامپ را داده، همین شهرت وی است. به ادعای خود وولف، دلیل دیگر نیز، انتشار گزارشی مورخ ۱ ژوئن ۲۰۱۶ توسط وی در هالیوود ریپورتر درباره ترامپ است که این نامزد وقت انتخابات، از آن خوشش آمده بوده است.

البته شواهد دیگری هم نشان می‌دهد که وولف با خود ترامپ غریبه نبوده است. وی در اواخر دور اول رقابت‌های (درون‌حزبی) انتخابات سال ۲۰۱۶، مصاحبه‌ای را با ترامپ ترتیب داده بود که بسیار خبرساز هم شد. وولف در جایی از این مصاحبه از نامزد حزب جمهوری‌خواه می‌پرسد: «برگزیت؟ موضع شما چیست؟» و با این پاسخ مواجه می‌شود: «ها؟» وی بار دیگر می‌گوید: «برگزیت.» و ترامپ جواب می‌دهد: «آهان...» و وولف را وادار می‌کند تا یکی از مطرح‌ترین و پرتکرارترین واژه‌های سیاسی در آن زمان را این‌گونه برای ترامپ تشریح کند: «خروج بریتانیایی‌ها از اتحادیه اروپا[۸].»

ترامپ می‌گوید اجازه ورود وولف به کاخ سفید را نداده، اما خبرنگار آسوشیتدپرس می‌گوید وولف حتی با مجوز «قرار ملاقات» در کاخ سفید رفت‌وآمد می‌کرده است.به هر حال، و از برآورد اظهارات ضد و نقیض در این‌باره، به نظر می‌رسد وولف واقعاً به کاخ سفید دست‌رسی داشته است، چراکه برخی خبرنگاران رفت‌وآمدهای وی در کاخ سفید را تأیید کرده‌اند. به عنوان مثال، «زک میلر» خبرنگار آسوشیتدپرس در کاخ سفید، در توئیتر خود می‌نویسد: «به نوبه خود باید بگویم: چندین باری که من وولف را در کاخ سفید دیدم، وی با نشان آبی‌رنگ مخصوص «قرار ملاقات» اجازه ورود به ضلع غربی را پیدا کرد، نه با نشان خاکستری مخصوص «مطبوعات»[۹].»

چرا «آتش و خشم»؟

نام «آتش و خشم» برگرفته از تهدید ترامپ علیه کره شمالی است: «آن‌ها با آتش و خشمی مواجه خواهند شد که جهان تا کنون به خود ندیده است.»آتش و خشم را می‌توان جنجالی‌ترین اثر یک خبرنگار جنجالی توصیف کرد. نام این کتاب برگرفته از عبارتی است که ترامپ در اظهارنظر مشهورش در اوج تنش‌های اوایل ماه آگوست سال گذشته میلادی با کره شمالی، برای تهدید کیم جونگ‌اون از آن استفاده کرد. ترامپ طی یکی از این کش‌مکش‌های سیاسی گفت: «کره شمالی بهتر است دیگر آمریکا را تهدید نکند؛ [واگرنه] آن‌ها با «آتش و خشم»، و صادقانه بگویم، قدرتی مواجه خواهند شد که دنیا تا کنون مانند آن را ندیده است.»

البته چنان‌که مجله «نیویورکر» توضیح می‌دهد، «آتش و خشم» تنها گزینه‌ای نبوده که وولف برای نام کتابش انتخاب کرده بوده است. این مجله ۲۲ عنوان را ذکر می‌کند که برای کتاب وولف مطرح بوده‌اند، اما نهایتاً رد شده‌اند[۱۰]، از جمله: «رنگ نارنجی» (احتمالاً رنگ موها و چهره ترامپ)، «همه مردانِ رئیس‌جمهور روسیه» (اشاره به اتهام همکاری تیم ترامپ و خود او با روسیه)، «پیرمرد و فیلم ادرار» (اشاره به بخشی از «پرونده ترامپ» مبنی بر اخاذی روس‌ها از وی به خاطر یک فیلم[۱۱])، «رؤیاهای یک پدربزرگ نژادپرست»، «توئیت‌های خشم» (اشاره به کتاب «خوشه‌های خشم»)، «ارباب افترا» (اشاره به کتاب «ارباب حلقه‌ها»)، «غرور و تعصب» (اشاره به کتابی با همین عنوان)، «نفرت‌انگیزان» (اشاره به کتاب «بینوایان») و «دروغ‌های بزرگ و کوچک».

البته نام «آتش و خشم» اکنون مفهوم دیگری هم پیدا کرده است. بعد از انتشار این کتاب، ترامپ واکنشی از روی آتش و خشم به آن نشان داد که خیلی هم بی‌شباهت به واکنشش به تهدیدهای کیم جونگ‌اون نبود. علاوه بر سخن‌گوها و مقامات ارشد دولت ترامپ که انواع توهین‌ها را نثار مایکل وولف، «آتش و خشم» و ناشر این کتاب کردند، وکیل ترامپ نیز وولف و «هنری هولت» را به شکایت تهدید کرد و خود رئیس‌جمهور آمریکا نیز ضمن انکار اجازه دادن به وولف برای دست‌رسی به کاخ سفید و یا مصاحبه با وی برای کمک به نوشتن کتاب، او را به دروغ‌پردازی و استیو بنن را به «از دست دادن عقل» متهم کرد.

ترامپ در دفاع از صلاحیت خود برای ریاست‌جمهوری: من «ثبات روانی و... اصلاً... هوش سرشار» دارم!البته ترامپ علیه ادعای عدم برخورداری از تعادل روانی و صلاحیت تصدی سِمت ریاست‌جمهوری آمریکا، از خودش هم این‌گونه دفاع کرد: «اتفاقاً، طی زندگی‌ام، دو تا از مهم‌ترین داشته‌های من ثبات روانی و، اصلاً [حالا که این‌طور است]، هوش سرشار بوده است[۱۲][۱۳].» وی با اشاره به موفقیت‌هایش در حوزه تجارت و شهرتش در تلویزیون و سپس پیروزی‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، آن هم فقط با یک بار امتحان، خودش را «نه تنها باهوش، بلکه نابغه... و یک نابغه باثبات در این حوزه[۱۴]» توصیف می‌کند.

کدام بخش از کتاب وولف، بیش از همه ترامپ را عصبانی کرده است؟

بنن درباره پیامد خیانت پسر ترامپ: «آن‌ها دونالد جونیور را مانند تخم‌مرغ در تلویزیون ملی می‌شکنند.»شاید جنجال‌برانگیزترین بخش از کتاب وولف، جایی است که وی، به نقل از استیو بنن، اقدام پسر دونالد ترامپ («دونالد ترامپ جونیور») در برقرار کردن ارتباط ایمیلی با یک وکیل روسی با هدف تخریب هیلاری کلینتون را «خیانت‌آمیز» توصیف می‌کند. اگرچه افشای این ایمیل‌ها جایی برای انکار باقی نگذاشته است[۱۵] و نشان می‌دهد تیم ترامپ برای پیروزی در انتخابات و جمع‌آوری مدارک و شواهدی علیه کلینتون حتی به روس‌ها نیز متوسل شده است[۱۶]، اما استفاده بنن (که زمانی مشاور ارشد ترامپ محسوب می‌شد) از واژه «خیانت» در اشاره به فرزند رئیس‌جمهور آمریکا، برای ترامپ بسیار گران تمام شد و از همین رو هم رسانه‌های آمریکایی می‌نویسند که ترامپ، بیش از هر چیز، از اظهارات بنن در این کتاب به خشم آمده است.

برخی از نقل‌قول‌های منتسب به بنن[۱۷] در کتاب آتش و خشم (که آتش و خشم ترامپ علیه وی را به دنبال داشته‌اند) عبارتند از[۱۸]:

• «سه نفر از افراد ارشد در کمپین [انتخاباتی ترامپ] معتقد بودند فکر خوبی است که درون برج ترامپ، در اتاق کنفرانس طبقه ۲۵، با [نمایندگان مستقیم] یک دولت خارجی دیدار کنیم؛ آن هم بدون حضور هیچ وکیلی. هیچ وکیلی خبر نکرده بودند. هر کس [که از این ماجرا خبر داشت] حتی اگر فکر نمی‌کرد که این کار مصداق خیانت، میهن‌فروشی، یا کثافت‌کاری است، در حالی که به نظر من مصداق همه این‌ها بود، باز هم باید فوراً اف‌بی‌آی را خبر می‌کرد.»

• «احتمال این‌که دونالد جونیور این «جوموها» را به دفتر پدرش در طبقه ۲۶ نبرده باشد، صفر است.» [مشخص نیست که منظور از «جومو» چیست، اما معنای این جمله آن است که پسر ترامپ، قطعاً او را از این جلسه باخبر کرده است.]

• «می‌دانید که موضوع از چه قرار است. همه چیز به پول‌شویی ربط دارد. میولر، اول [اندرو] وایزمن [دادستان ارشد آمریکایی] را انتخاب کرد، چون او دستی در پول‌شویی دارد. مسیر آن‌ها تا ترامپِ --- هم دقیقاً از «پل مانافورت» [رئیس کمپین ترامپ]، دونالد جونیور و «جرد کوشنر» [داماد و مشاور ارشد ترامپ] می‌گذرد... مثل موی روی صورت [مثل روز]، روشن است.»

• «آن‌ها دونالد جونیور را مانند تخم‌مرغ در تلویزیون ملی می‌شکنند.»

زن‌بارگی رئیس‌جمهور آمریکا با همسران دوستانش؛ وولف، ترامپ را چگونه توصیف می‌کند؟

«کیتی والش» معاون رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید: کار کردن با ترامپ «مانند تلاش برای فهمیدن منظور یک بچه» است.وولف در کتاب خود بارها ترامپ را از قول اطرافیانش به سخره می‌گیرد. به عنوان نمونه، وی به نقل از «کیتی والش» معاون رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید که تنها دو ماه در این سِمت بود، می‌نویسد کار کردن با ترامپ «مانند تلاش برای فهمیدن منظور یک بچه» بود. یا مثلاً در جایی از کتاب در اشاره به وضعیت روانی ترامپ می‌خوانیم: «همه این واقعیت دردناک را می‌دانستند که سرعت تکرارهای ترامپ دارد افزایش می‌یابد. قبلاً سه داستان را به صورت دقیقاً کلمه به کلمه و عبارت به عبارت طی ۳۰ دقیقه تکرار می‌کرد، اما الآن این کار را طی ۱۰ دقیقه انجام می‌داد[۱۹].»

ترامپ «مدت‌هاست از مسموم شدن می‌ترسد» و برای همین هم هست که فقط غذاهای مک‌دونالد را می‌خورد.ابعاد جزئی‌تری از زندگی و رفتارهای سیاسی ترامپ نیز در آتش و خشم به تصویر کشیده شده است. به عنوان مثال، در جای دیگری از کتاب اشاره شده که ترامپ «مدت‌هاست از مسموم شدن [و سوءقصد] می‌ترسد» و برای همین هم هست که فقط غذاهای مک‌دونالد را می‌خورد[۲۰]. یا مثلاً وقتی «راجر ایلز» رئیس فاکس‌نیوز و دوست صمیمی ترامپ، «جان بینر» را به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی ریاست ستاد کارکنان کاخ سفید پیشنهاد کرد، با وجود آن‌که بینر بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ رئیس مجلس نمایندگان کنگره بود، اما ترامپ او را نمی‌شناخت و در پاسخ ایلز گفت: «[این آدم] کی هست؟»

هم‌چنین، وولف می‌نویسد که ایوانکا (دختر ترامپ) موهای پدرش را مسخره می‌کرد و به شوهرش می‌گفت می‌خواهد به جای هیلاری کلینتون، اولین رئیس‌جمهور زن آمریکا باشد[۲۱]. وولف هم‌چنین ادعا می‌کند که ملانیا ترامپ (همسر رئیس‌جمهور آمریکا) در شب اعلام نتایج انتخابات و پس از قطعی شدن پیروزی همسرش، داشت اشک می‌ریخت؛ اشک‌هایی که «از روی خوشحالی نبود.» اما یکی از توصیفاتی که از ترامپ شده و نشان می‌دهد وی هنوز هم دست از زن‌بارگی برنداشته است، توصیف رفتار وی با همسران دوستانش است.

ترامپ زندگی بدون خوابیدن با همسران دوستانش را بی‌ارزش می‌داند.وولف در بخشی از کتاب پس از اشاره به شباهت‌های ترامپ به بیل کلینتون در زمینه زن‌بارگی، می‌نویسد: «ترامپ دوست داشت بگوید یکی از چیزهایی که به زندگی، ارزش زندگی کردن را می‌دهد، «خوابیدن با همسران دوستانت» است. وی برای آن‌که همسر دوستش را «به رختخواب ببرد»، تلاش می‌کرد تا او را متقاعد کند که شوهرش [یعنی دوست ترامپ] آن‌گونه‌ای نیست که او فکر می‌کند. وی سپس به منشی‌اش می‌گفت تا دوستش را به دفترش دعوت کند. وقتی دوست ترامپ به دفترش می‌آمد، او کاری را شروع می‌کرد که از نظر خودش همان گپ‌وگفت‌های جنسی عادی و روزمره بود: «هنوز هم از رابطه جنسی با همسرت لذت می‌بری؟ هرچند وقت یک بار؟ حتماً تا حالا با زن دیگری رابطه داشته‌ای که بیش‌تر از همسر خودت لذت‌بخش بوده باشد. برایم تعریف کن.»

چنان‌که وولف توضیح می‌دهد، ترامپ سپس برای تحریک دوستش این‌گونه می‌گفت: «من دخترهایی را دارم که ساعت ۳ شب از لس‌آنجلس این‌جا می‌آیند. می‌توانیم برویم طبقه بالا و زمان خوشی را بگذرانیم. قول می‌دهم...» و در تمام این مدت، همسر دوست ترامپ از پشت تلفن، داشت حرف‌های ترامپ و همسرش را می‌شنید[۲۲].

آن‌چه در بالا ذکر شد، خلاصه‌ای از بخش‌های بسیار مهم کتاب آتش و خشم درباره ترامپ، تیم انتخاباتی او و کابینه دولت وی بود که واقعیت‌های زیادی را درباره فضای سیاسی داخل آمریکا به تصویر می‌کشد. با این وجود، کتاب مایکل وولف جزئیات بیش‌تری از روابط و تعاملات ترامپ و تیمش را نیز توصیف می‌کند که پرداختن به آن‌ها نیازمند گزارشی (و بلکه گزارش‌هایی) مستقل است. مشرق طی روزهای آینده، جزئیات بیش‌تری از این کتاب را اختیار مخاطبان محترم قرار خواهد داد.