به گزارش مشرق به نقل از الجزیره، پس از اینکه ایران از پایگاه‌های موشکی زیرزمینی سپاه پاسداران رونمایی کرد، شنبه گذشته ارتش این کشور نیز تصاویری از یک پایگاه فوق سری پهپادی که به عمق صدها متر زیر زمین است، منتشر کرد.

این اقدام ایران سؤالاتی را در مورد دلیل ساخت پایگاه‌های نظامی زیرزمینی و اینکه آیا چه تعداد از آنها مخفی مانده‌اند، ایجاد کرد. الجزیره در گفتگو با کارشناسان نظامی به بررسی این مسئله پرداخته است.

ایران از چه زمانی شروع به ساخت پایگاه‌های نظامی زیرزمینی خود کرد؟ چرا هر از چند گاهی از یکی از آنها رونمایی می‌کند؟

مهدی بختیاری، پژوهشگر امور نظامی، از ساخت اولین پایگاه موشکی زیرزمینی در غرب ایران در سال ۱۹۸۴ و همزمان با آغاز برنامه موشکی تهران در جنگ ایران و عراق (۱۹۸۰-۱۹۸۸) خبر داد و تاکید کرد که ایران پایگاه‌های مخفی زیادی برای صنایع موشکی، پهپادها، قایق‌های تندرو و قطعات دیگر دریایی آن ساخته است.

بختیاری با بیان اینکه ساخت شهرهای نظامی تا صدها متر زیر زمین ادامه دارد، تاکید کرد: به جز پایگاه‌های دریایی که در جنوب کشور مستقر هستند، شهرهای موشکی و پایگاه‌های پهپادی در سراسر کشور مستقر و بیشتر آنها در دل کوهستان ها احداث شده‌اند.

این پژوهشگر ایرانی با بیان اینکه ساخت پایگاه‌های نظامی زیرزمینی راه را برای ماهواره‌هایی که تمام تحرکات نظامی را به دقت رصد می‌کنند مسدود می‌کند، تاکید کرد: توزیع پایگاه‌های مخفی در اکثر مناطق کشور برای غافلگیر کردن دشمنان از چند جبهه است.

بختیاری با بیان اینکه افشای هر از چندگاه پایگاه‌های نظامی زیر زمینی، از منظر روان شناختی، دشمن را سردرگم و نقشه‌های آن را خراب می‌کند، گفت که پایگاه‌های نظامی زیر زمینی رونمایی شده، تنها نوک کوه یخ است و توانمندی‌های نظامی ایران بسیار فراتر از پایگاه‌های زیر زمینی رونمایی شده است.

برجسته‌ترین پایگاه‌های نظامی محرمانه که تهران در سال‌های گذشته فاش کرده است، کدامند؟

بختیاری موشک‌ها و پهپادها را نشان‌دهنده دو بال توان نظامی ایران دانست و برجسته‌ترین پایگاه‌های محرمانه‌ای که ایران آنها را فاش کرده، چنین بر شمرد:

- برای اولین بار در مهرماه ۱۳۹۴ سپاه پاسداران یک شهر موشکی را در عمق ۵۰۰ متری زمین رونمایی کرد و در آن زمان اعلام کرد که پایگاه‌های موشکی در تمام استان‌ها پخش شده است.

- سپاه پاسداران در نخستین روزهای سال ۱۳۹۵ دومین شهر موشکی زیرزمینی خود را با حضور علی لاریجانی رئیس سابق مجلس رونمایی کرد و از موشک بالستیک عماد با برد ۱۷۰۰ کیلومتر پرده برداشت.

- سردار سرتیپ احمدرضا پوردستان، فرمانده نیروی زمینی ارتش در ۲۹ دی ماه ۱۳۹۴ فاش کرد که شهرهای زیرزمینی موشکی فقط در انحصار سپاه پاسداران نیستند و ارتش بسیاری از آنها را در اختیار دارد.

- سردار امیرعلی حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اردیبهشت ۱۳۹۶ از احداث کارخانه جدید موشک‌های بالستیک زیرزمینی خبر داد و تاکید کرد که این کارخانه سومین کارخانه در نوع خود است و متعهد به ادامه توسعه برنامه موشکی شد.

- سردار سرلشکر محمدعلی جعفری، فرمانده کل سابق سپاه پاسداران در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ از پایگاه زیرزمینی موشک سازی و همچنین از موشک بالستیک زمین به زمین دزفول رونمایی و تاکید کرد که برد این موشک جدید، که انواع مختلفی از مواد منفجره را در کلاهک خود حمل می‌کند، ۱۰۰۰ کیلومتر است.

- ایران در نوامبر ۲۰۲۰ پایگاه موشکی زیرزمینی سپاه پاسداران را به نمایش گذاشت و برای اولین بار موشک بالستیک میان برد عماد را رونمایی کرد.

- در سپتامبر ۲۰۲۱ فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران، دریادار علی رضا تنگسیری در مصاحبه‌ای با تلویزیون ایران از وجود شهرهای موشکی به طول بیش از ۷۰ کیلومتر در زیر زمین در سواحل دریای عمان سخن گفت.

- در مارس ۲۰۲۱، سپاه پاسداران عکس‌ها و فیلم‌های یک پایگاه موشکی زیرزمینی مجهز به موشک‌های کروز، موشک‌های بالستیک و تجهیزات جنگ الکترونیک را به نمایش گذاشت.

- سرانجام شنبه گذشته ارتش از «پایگاه ۳۱۳» پهپادهای با کاربری مختلف در صدها متر زیر زمین که در رشته کوه زاگرس در غرب کشور قرار دارد و در داخل آن بیش از ۱۰۰ پهپاد رزمی، شناسایی و کنترلی وجود دارد، رونمایی کرد.

فاش شدن پایگاه مخفی پهپادی چه پیامدهایی دارد؟ و ایران از طریق آنچه پیام‌هایی را می‌خواهد ارسال کند؟

محمدمهدی یزدی، کارشناس مسائل نظامی نیز به نوبه خود با اشاره به اقدامات مجلس نمایندگان آمریکا برای توقف برنامه پهپادهای ایران، کشف شهر زیر زمینی پهپادی در اختیار ارتش ایران را امری قابل توجه توصیف کرد و افزود که توسعه شهرهای نظامی زیرزمینی در ایران یک امر عادی شده است.

یزدی با اشاره به اینکه ایران "پیام هشداردهنده ای به دو طرف صهیونیست و آمریکایی به عنوان دشمن اصلی مردم ایران فرستاد" افزود که برخی از دستاوردها که آخرین آنها پایگاه زیر زمینی و موشک کروز حیدر که می‌تواند از پهپادها شلیک و برد ۲۰۰ کیلومتر دارد را نمی‌توان از برنامه نظامی ایران حذف کرد.

مشخصات موشک کروز حیدر که در پایگاه مخفی ارتش ایران از آن رونمایی شد، چیست؟

یزدی برد موشک کروز حیدر را ۲۰۰ کیلومتر و اولین موشک کروز ملی قابل نصب بر روی پهپادهای ایرانی "فطرس" و "کمان ۲۲" دانست و گفت: سرعت آن در لحظه اصابت به هدف به ۱۰۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد.

وی با بیان اینکه ارتش ایران برای اولین بار در پایگاه مخفی خود موشک «حیدر ۲» را که قابلیت نصب بر روی بالگردها را دارد، رونمایی کرد، تاکید کرد که ایران اکنون تمام تجهیزات مورد نیاز خود را برای ساخت پهپادها تولید می‌کند.

آیا ارتباطی بین رونمایی از پایگاه مخفی پهپادی با تشدید تنش اخیر رژیم صهیونیستی علیه ایران وجود دارد؟

صالح القزوینی، پژوهشگر امور راهبردی، رونمایی از پایگاه مخفی ارتش ایران را اقدامی عملی برای پاسخ به تهدیدات خارجی علیه تهران، به ویژه توقیف محموله نفت ایران از سوی یونان و تحویل آن به آمریکا و هدف قرار دادن تأسیسات پارچین در شرق تهران و ترور سرهنگ سپاه قدس شهید حسن صیاد خدایی دانست.

القزوینی پیام آمریکایی‌ها مبنی بر وجود همه گزینه‌ها در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای را تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی ایران دانست و تاکید کرد که پایگاه محرمانه رونمایی شده توسط ارتش ایران پیامی بازدارنده است که از طریق آن می‌خواهد آمادگی کامل خود را برای هرگونه رویارویی که ممکن است به آن تحمیل شود نشان دهد و تأکید کند که پهپادهای تهاجمی در اختیار ارتش قادر به هدف قرار دادن اهداف بسیار دور از مرزهای ایران است.