1. رسانه های مکتوب:

الف: روزنامه ها

روزنامه جمهوری اسلامی: آغازگر رسانه داری در جریان اصولگرا

سال 1358 و درست به فاصله 4 ماه از پیروزی انقلاب اسلامی بود که سران حزب جمهوری اسلامی برای ارتباط بهتر با مردم و تبیین جریان انقلاب و مبارزه، به فکر ایجاد یک روزنامه افتادند. در حالی که آن روزها کیهان و اطلاعات به طور کامل در خدمت انقلاب نبود و نشریات با گرایش چپ در جامعه فراوان بود، خلاء وجود یک رسانه برای جریان و بدنه حزب الله و مردم انقلابی کشورمان به شدت احساس می شد. از این رو سران این حزب که اهل فکر و قلم و کار تشکیلاتی بودند، زمینه را برای راه اندازی یک روزنامه فراهم کردند. استفاده از نیروهای جوان بدنه حزب در این مسیر بهره خوبی به رسانه اول جریان حزب الله در آن روزها رساند. این روزنامه در 9 خرداد 1358 نخستین شماره خود را منتشر کرد.

نخستین شماره روزنامه جمهوری اسلامی در خرداد 58

این رسانه به مدیرمسئولی آیت الله خامنه ای آغاز به کار کرد و میرحسین موسوی سردبیری آن بر عهده گذاشته شد. این رسانه در روزهایی که نه می شد به کیهان و اطلاعات به طور کامل اعتماد کرد و نه رسانه های با گرایش چپ دست از دروغ پردازی های خود بر می داشتند، توانست به خوبی خلاء جریان اصولگرایی و حزب الله در عرصه رسانه را پر کند و بدین ترتیب، علیرغم برخی انتقاداتی که به این نشریه می شد، توانست نشریه شماره یک جریان انقلاب و حزب الله در کشور شود.

البته این رسانه پس از سال های نخستین، کم کم از رونق افتاد، هر چند که سعی بر حفظ مواضع خود داشت، با این وجود در سال های اخیر حرکت در مسیر برخی جریانها و اشخاص حقیقی سبب شد تا از یک رسانه اصولگرای مطلوب فاصله بگیرد.

روزنامه رسالت: تنها روزنامه منتقد دولت موسوی

رسالت را دکتر احمد توکلی و چند نفر دیگر از منتقدین دولت موسوی، مخصوصا دولت دوم وی و افراد نزدیک به جریان راست سنتی به راه انداختند. این روزنامه در سال 66 و زمانی که حتی یک روزنامه منتقد دولت موسوی وجود نداشت، تاسیس شد تا بتواند تک صدایی دولت را شکسته و نظرات منتقدین را منتشر کند. احمد توکلی، آیت الله احمد آذری قمی و مرتضی نبوی از مهم ترین گردانندگان این رسانه در آن روزها بودند. مرحوم اکبر پرورش و احمد توکلی نخستین سردبیران این روزنامه بودند. این روزنامه انتقادات تند و تیزی علیه دولت موسوی داشت و در برخی موارد کاسه صبر این دولت را هم لبریز کرده بود.

گفته می شود که تندی برخی از این انتقادات از دولت سبب شده بود که امام خمینی دستور دهند رسالت را به جبهه ها نفرستند، با این حال بر فرض پذیرش این ادعا نیز، ثابت می شود امام علیرغم تندی این انتقادات، دستور توقیف و بستن روزنامه را نداده بودند، که این خود نکته قابل تاملی است.

رسالت را بعدها احمد توکلی بخاطر سفر تحصیلی اش به محمدکاظم انبارلویی واگذار کرد و او اکنون سردبیر این روزنامه است. این روزنامه این روزها نیز همان سبک گذشته خود را ادامه می دهد و نزدیک به جریان موتلفه و جامعه روحانیت مبارز محسوب می شود.

روزنامه کیهان؛ تحلیلگری چیره دست

آغاز اصولگرایی روزنامه کیهان را باید از دوره سردبیری مهدی نصیری در این روزنامه دانست. نصیری در آن سال ها در حالی سردبیر این روزنامه بود که سید محمد خاتمی، مدیر مسئولی آن را بر عهده داشت؛ نصیری اما با وجود اختلاف نظرها در کیهان ماند و سید محمد خاتمی پس از مدتی رفتنی شد. نصیری جزء نویسندگان خوش قلمی بود که در ایام برکناری آیت الله منتظری از قائم مقامی رهبری، به دفاع تمام و کمال از تصمیم امام خمینی پرداخت و رویکرد این روزنامه نیز دفاع از مواضع برحق امام (ره) بود.

در سال 1374حسین شریعتمداری مدیر مسئول این روزنامه شد. شریعتمداری اما نویسنده ای توانا و تحلیلگری قهار بوده و هست. نصیری از سال 70 و شریعتمداری پس از او مدیر مسئول کیهان شدند. کیهان سعی کرد پس از آمدن شریعتمداری و نصیری به رویکردی کاملا اصولگرایانه دست پیدا کند؛ از این رو پس از آمدن شریعتمداری و نصیری، رگه های انحراف در این روزنامه کمتر دیده شد.

تحلیل ها و سرمقاله های شریعتمداری به همراه تیترهای حرفه ای، ویژگی شاخص کیهان در این روزها ست. کیهان در ایام فتنه 88 با رصد دقیق حرکات فتنه گران، پیش از انتخابات از وقوع آشوب پس از انتخابات در صورت شکست موسوی و کروبی خبر داد.

« آخرین پرده سناریوی افراطیون: آشوب پس از شکست» تیتر کیهان در سه روز پیش از انتخابات 88 بود.

کیهان این روزها در فراز و نشیب ماجرای هسته ای، یکی از دقیق ترین و تاثیرگذارترین رسانه ها در زمینه نقد اوضاع و مذاکرات مطرح است، به گونه ای که از صحبت های دکتر ظریف بر می آمد که او مدام تیترها و نحوه خبررسانی کیهان از مذاکرات را رصد می کند.

نکته جالب، توجه ویژه رسانه های بیگانه، مخصوصا بی.بی.سی به مواضع کیهان و شخص شریعتمداری است؛ به گونه ای که در هنگام مذاکرات دور اول در ژنو، که به شکست انجامید، رسانه بی.بی.سی تا ساعت 3 بامداد منتظر بود تا ببیند خبری که کیهان از سرانجام مذاکرات می زند چیست، و پس از انتشار نسخه اینترنتی کیهان این رسانه به تحلیل سرمقاله شریعتمداری و تیتر کیهان پرداخت و در حالی که هنوز مذاکرات پایان نیافته بود مجری بی.بی.سی عنوان کرد که نظر کیهان شکست مذاکرات است.

تیتر دقیق کیهان که شگفتی مجری و کارشناس بی.بی.سی را در پی داشت: (باج خواهی حریف و ابهام در نتیجه مذاکرات)

«یک ربع پس از پایان گزارش BBC از خبرهای کیهان درباره ابهام و عدم توافق در مذاکرات، خبرگزاری رویترز و سپس وزیر امور خارجه فرانسه عدم توافق در نشست ژنو را اعلام کردند و نیم ساعت بعد نیز وزیر امور خارجه ایران به همراه کاترین اشتون در کنفرانس خبری مشترک خبر از عدم توافق ایران و گروه 1+5 و اختلاف نظر میان مذاکره ‌کنندگان را دادند و مجری BBC فارسی گفت «باز هم خبر و تیتر کیهان درست از آب درآمد!»[1]

روزنامه وطن امروز؛ ایستاده در برابر فتنه

وطن امروز در بهمن سال 86 مجوز انتشار خود را دریافت کرد؛ اما انتشار نخستین شماره آن چند بار به تعویق افتاد؛ تا اینکه، این روزنامه بالاخره در 13 آبان 1387 با مدیرمسئولی مهرداد بذرپاش آغاز به کار کرد. وطن امروز در ابتدای انتشار به عنوان حامی دولت احمدی نژاد مطرح شد؛ با این حال کار این روزنامه پس از پایان دولت احمدی نژاد هم ادامه یافت و خود را به عنوان یک روزنامه جریان اصولگرا مطرح ساخت.

نقطه قوت عملکرد این روزنامه را باید مربوط به روزهای به آشوب کشیدن کشور توسط جریان فتنه دانست. تیترهای مناسب، مطالب و تحلیل های انقلابی، از این روزنامه؛ رسانه ای اصولگرا، انقلابی و حامی نظام ساخت.

تیتر مشهور وطن امروز: انتخاب تیتر هولوکاست هسته ای در نخستین روز اجرای توافق ژنو؛ انتخاب این تیتر چندان مناسب نبود

وطن امروز از جمله منتقدین توافق ژنو بوده و به طور مفصل به این ماجرا می پرداخت

با این حال مشکلات مالی سبب شد برای مدت کوتاهی این روزنامه بسته شود؛ و قرار بر تعطیلی آن بود؛ اما با حل این مشکلات و همیاری اصولگرایان دوباره سر پا ایستاد و به عنوان یکی از شاخص ترین روزنامه های فعلی اصولگرا به فعالیت و تبیین مسائل می پردازد. کادر جوان و انقلابی این روزنامه از دیگر ویژگی های مربوط به این رسانه اصولگراست. البته باید این انتقاد را به این رسانه وارد دانست که در برخی موارد در اتخاذ مواضع صحیح انقلابی دچار کمی تندروی شده اند؛ با این حال این روزنامه را باید یکی از بهترین روزنامه های فعلی سراسر کشور دانست.

صفحه اول روزنامه وطن امروز، در واکنش به یاوه گویی های امریکا؛ در حالی که بسیاری از روزنامه های اصلاح طلب هیچ پاسخی به این یاوه گویی های امریکا نمی دادند

حسین قدیانی از نویسندگان انقلابی و خوش قلم جریان اصولگرایی، از جمله نویسندگان خوش فکر و خوش قلم این روزنامه و از نقاط قوت این رسانه است.

روزنامه جوان

روزنامه جوان از دیگر روزنامه های جریان اصولگرا در دهه نود محسوب می شود. این رسانه نیز توانسته است به سهم خود نقش مثمر ثمری در تبیین مواضع اصولگرایی در جامعه داشته باشد.

این روزنامه به مدیر عاملی عبدالله گنجی و صاحب امتیازی موسسه پیام آوران نشر روز منتشر شده و تا حدودی نیز جزو رسانه های موفق اصولگرایان محسوب می شود؛ هر چند که نمی توان آن را یک رسانه تمام عیار دانست.

یکی از بهترین مواضع درباره توافق ژنو را روزنامه جوان اتخاذ کرد

هر چند که روزنامه جوان از اواخر دهه هفتاد آغاز به کار کرد و از سال 78 بر دکه روزنامه فروشی ها خودنمایی میکرد اما اوج فعالیت آن را باید مربوط به دوره ریاست جمهوری نهم و دهم ارزیابی کرد. با این وجود روزنامه جوان در اواخر سال 1387 از انتشار باز ایستاد. اما در اول اردیبهشت 1388 و با شکل و شمایلی جدید بار دیگر فعالیت خود را آغاز و تا کنون ادامه داده است.

ب. نشریات

هفته نامه صبح؛ یکه تاز مبارزه با فساد

هفته نامه صبح را مهدی نصیری در دهه 70 راه اندازی کرد. نصیری پس از تجربه کیهان، و 4سال مدیر مسئولی این روزنامه، در سال 74 از این مجموعه جدا شد. در اسفند همان سال نشریه فرهنگی، سیاسی صبح را منتشر کرد.

نشریه صبح را باید یکی از قوی ترین نشریات اصولگرایی در زمان خود دانست؛ برخی این نشریه را حتی از بهترین و قوی ترین نشریات منتشره در کشور می دانند. عملکرد صبح انقلابی و فساد ستیزانه بود؛ به گونه ای که این نشریه مسائل متعددی از فسادهای پنهان در دستگاه های کشور را در زمان خود افشا کرد. نصیری، مدیر مسئول صبح نیز بارها و بارها به خاطر این موارد به دادگاه رفت، اما کمتر باری بود که مدرکی در دفاع از خود نداشته باشد و یا حرف بدون سند زده باشد.

مهدی نصیری مدیر مسئول و سردبیر هفته نامه صبح؛ صبح یکی از تجربه های موفق اصولگرایان در رسانه داری بود.

صبح چهار سال به فعالیت پرداخت و کارنامه موفقی نیز از خود به یادگار گذاشت. نشریه صبح در سال 78 کار خود را پایان داد. این امر پایان کار نصیری در عرصه روزنامه نگاری سیاسی نیز بود. او پس از پایان کار نشریه صبح، دیگر نشریه و روزنامه ای مربوط به مسائل سیاسی داخلی را تاسیس نکرد. امروزه جای خالی نشریه ای به قوت صبح و مدیر مسئول آن، در جریان اصولگرایی و بدنه مطبوعاتی کشور، احساس می شود.

هفته نامه های شلمچه، یالثارات و ماهنامه صبح دو کوهه؛ تجربه روزنامه نگاری ده نمکی

شلمچه: هفته نامه ای بود که مسعود ده نمکی به همراه برخی از همفکران خود در تابستان 1375 تاسیس کردند. این نشریه که بیشتر رویکرد دفاع مقدسی داشت بعد از انتشار 53 شماره در دی ماه 1377 کار خود را پایان داد. شلمچه توانسته بود مخاطب خاص خود را نیز در این مدت جذب کند و به عنوان یکی از نشریات جریان حزب الله فعالیت کند. شلمچه با حکم عطاءالله مهاجرانی، وزیر ارشاد دولت خاتمی، توقیف شد. شلمچه در تربیت قلم بدستانی انقلابی نیز موفق بود. البته نباید از ذکر این نکته نیز غافل شد که شلمچه منتقد تندی نسبت به سیاست های دولت سازندگی، دولت اصلاحات و همچنین خانواده آیت الله هاشمی –مخصوصا فائزه هاشمی– داشت.

شلمچه با رویکرد دفاع مقدسی به مسائل روز می پرداخت.

هفته نامه جبهه را مسعود ده نمکی و دیگر هم فکران خود پس از توقیف نشریه شلمچه به راه انداختند. احمد کاظم زاده شد مدیر مسئول و مسعود دهنمکی شد سردبیر. این هفته نامه سعی کرد رویکردی متفاوت از شلمچه در پیش بگیرد. یعنی وارد فضای سیاسی روز شد. جبهه توانست در جذب مخاطب هم خوب عمل کند. هفته نامه جبهه که در دوران اصلاحات منتشر می شد، انتقادات تند و تیزی به این جریان داشت و همین صراحت نیز آخر کار این نشریه را به تعطیلی و توقیف کشانید.

هفته نامه جبهه نیز در جذب مخاطب خاص خود موفق تر از شلمچه بود.

ماهنامه صبح دوکوهه نیز حاصل تلاش همین گروه است. تلاشی که توانست در حد خود با اقبال مردمی نیز رو به رو شود. صبح دو کوهه نیز که در همان ایام شروع به انتشار کرد پس از مدتی به تعطیلی خورد اما بار دیگر در سال 89 و با مدیر مسئولی مسعود ده نمکی و سردبیری سارا زیباکلام پا به عرصه مطبوعات گذاشت. هر چند صبح دو کوهه اکنون رویکردی تاریخی و تحلیلی دارد.

هفته نامه پنجره؛ از موفق ترین نشریات اصولگرا

هفته نامه پنجره از ابتکارات دکتر علیرضا زاکانی در عرصه رسانه مکتوب است. زاکانی در سال 88 به همراه عده ای دیگر از اصولگرایان جوان، این هفته نامه را با رویکردی سیاسی اجتماعی و فرهنگی به راه انداخت. این هفته نامه به مرور توانست خود را به عنوان یکی از موثرترین و موفق ترین رسانه های مکتوب جریان اصولگرا معرفی و تثبیت کند.

مدیر مسئول و صاحب امتیاز این هفته نامه علیرضا زاکانی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی است. کادر جوان و اصولگرای این نشریه از نقاط قوت و برتری این نشریه است.

در روزهای پایان کار احمدی نژاد و در حالی که حمله به او در رسانه ها به یک ژست تبدیل شده بود، پنجره با تیتری منصفانه با این قضیه برخورد کرد.

تاکنون بیش از 180 شماره از این نشریه منتشر شده است. این نشریه در مرداد ماه 92 به دلایلی به تعطیلی خورد اما بار دیگر در آذر ماه همین سال فعالیت خود را با یک پرونده جنجالی دیگر از سر گرفت.

معتقد است یکی از نقاط قوت و برجسته این نشریه، پرونده های ویژه آن است که در برخی موارد بسیار هم خبر ساز شده است. مصاحبه نشریه پنجره با تهیه کننده سریال امریکایی "هوملند" و صحبت های جنجالی او بار دیگر این نشریه را خبر ساز کرد؛ عده ای قائل به جعلی بودن این مصاحبه داشتند که در نهایت با انتشار مستندات این مصاحبه، صحت آن تایید شد.

مصاحبه جنجال ساز با تهیه کننده هوملند؛ انعکاس گسترده حتی در ابعاد جهانی

هفته نامه مثلث؛ پا به پای پنجره

هفته نامه مثلث نیز رویکردی شبیه به هفته نامه پنجره دارد؛ مثلث دومین هفته نامه موفق در جریان اصولگرایی محسوب می شود. مثلث را مصطفی آجرلو در سال 1388 به روی دکه های روزنامه فروشی ها روانه کرد.

مثلث نیز توانسته است از نشریات خوب و موفق جریان اصولگرا محسوب شود. مشکل مالی در سال 89 گریبانگیر این نشریه نیز شد و آن را به تعطیلی کشانید؛ اما پس از مدتی با حل برخی از مشکلات، بار دیگر مثلث منتشر شد. هفته نامه مثلث در جذب مخاطب نیز به خوبی عمل کرد؛ به جرات می توان مثلث و پنجره را دو بال نشریات اصولگرایی در دوره فعلی دانست. هر چند که هر دو از نشریه ای آرمانی فاصله دارند.

تیتر و تصویر جالب نشریه مثلث، درباره واکنش اوباما به حسن نیت ایران

نتیجه گیری

تجربه های رسانه داری اصولگرایان در دوره های مختلف زمانی و در شکل مکتوب نشان از قوت این جریان در این زمینه است. به حق باید تجربیات موفقی برای این جریان در عرصه رسانه قائل شد.

به نظر دیدبان امروزه خلا وجود یک روزنامه بسیار قوی که بتواند در این زمینه به عنوان پدر معنوی روزنامه های اصولگرا فعالیت کند، احساس می شود. روزنامه ای که نه فقط در زمینه سیاسی بلکه در دیگر عرصه ها به خصوص فرهنگ و هنر حرف هایی برای گفتن داشته باشد.