بازی در زمین اتهام زنندگان

این که برخی روزنامه ها با گرایش های روشن سیاسی همواره اتهاماتی را متوجه رسانه های دیگر می کنند، مدت هاست تبدیل به امری عادی شده و سال هاست که اتهام زنندگان تلاش می کنند راهبرد «آینه شکستن» را در برابر برخی برنامه های انتقادی رسانه ملی در پیش گیرند. با وجود این که از رسانه دولت انتظار می رود انعکاس دهنده سیاست های دولت اعتدال در سال «همدلی و همزبانی» باشد، اما این رسانه در خط مقدم اتهام زنی قرار گرفته و با عینک بدبینی، برچسب به دست، در هر کوی و برزن به دنبال منتقد می گردد تا به خیال خود، آنها را بی اعتبار کند که این امر نشان از آن دارد شاید برخی رسوبات سیاسی در حال رخ نمایی در درون دولتی است که بر حفظ اعتدال و دوری از تندروی پای می فشارد.

نمونه بارز آن، انتقاداتی غیرمتعارفی است که اخیرا روزنامه ایران علیه روزنامه جام جم مطرح و نشان داده آماده است تا بار دیگر عرف قدیمی پرهیز از اتهام زنی رسانه ها علیه یکدیگر را شکسته و در آستانه انتخابات، نقش مهاجم را در زمین انتخابات بازی کند؛ زمینی که البته پیش از این رئیس جمهور به درستی تاکید کرده بود، دولت قصد ورود به آن را ندارد.

برجام در حصار موج سواران

یافتن پاسخی برای این پرسش که چرا برخی دولتی ها تلاش می کنند تا پیش از آغاز رسمی مبارزات انتخاباتی، هر رسانه ای را که صدایی مخالف در آن شنیده می شود، مرعوب کنند، چندان مشکل نیست. چنان که شعار «مخالف من، مخالف برجام است»، یا «هر که با ما نیست، بر برجام است»، اینک راهبرد سیاسیونی شده که بدشان نمی آید از نمد توافق هسته ای، کلاهی سیاسی برای خود ببافند.

این که اکنون روزنامه دولت در گزارشی یکسویه، نقد سیاست دولت در حوزه اقتصاد مقاومتی را به مخالفت «جام جم» با برجام نسبت داده(!) و تیترهای اقتصادی این روزنامه را مربوط به توافق هسته ای می کند، به خوبی حکایت از آن دارد که از همین حالا طیف رسانه ای حامی دولت می خواهد با استفاده سیاسی از موقعیت برجام در افکارعمومی، هر نقدی به دولت را «موضعگیری علیه برجام» توصیف کرده و از این طریق منتقدان را مجبور به سکوت کند. این درحالی است که جام جم اصولا برجام را پرونده ای ملی و فراتر از دولت یازدهم دانسته و بنابراین هیچ گاه نسبت خود با دولت را براساس نقد یا همراهی با توافق هسته ای تعریف نکرده و نمی کند.

وکیل مدافع شیطان؟!

جالب اینجاست که ارگان دولت چنان در نقد رقبا یکه تازی پیشه کرده که حتی تیترهای انتقادی روزنامه جام جم درباره عملکرد مقامات آمریکایی را هم برنتابیده و نقش وکیل مدافع کدخدا را برای خود درنظر گرفته است. روزنامه ایران که در نقد اخیر خود متوسل به برخی مقالات در نقد مواضع دولت آمریکا در قبال کشورمان شده، پنداری نشان می دهد فاصله ای میان دولت ایران و دولت ایالات متحده نیست!

در مطلبی که هفته گذشته روزنامه ایران با تیتر «بازوی کاغذی صداوسیما علیه دولت» منتشر کرد، نویسنده تیترهایی چون «کری، کُری خواند»، کاریکاتور جام جم از وزیر امور خارجه آمریکا یا سرمقاله ای با عنوان «عماد داد کدخدا را درآورد» را مصداق مخالفت با برجام قلمداد کرده است، بد نیست این بیانات شفاف رهبر معظم انقلاب را به خوبی بشنوند که روز گذشته فرمودند: «بعضی به بهانه مسائل جزئی داخلی، دشمن را فراموش می کنند. این که امام مکرر فرمودند «هرچه فریاد دارید بر سر آمریکا بکشید» برای همین بود... البته جامعه آزاد است و انتقاد مایه پیشرفت است اما دشمن اصلی را با دشمن درجه دو و دوستانی که با آنها اختلاف داریم، اشتباه نگیرید...» بنابراین این سوال بزرگ باقی است که چرا نقد سیاست های آمریکا به مخالفت با برجام تفسیر می شود.

از چند صدایی «جام جم» تا تک صدایی «ایران»

جالب است که دلواپسی روزنامه ایران بابت نگاه روزنامه جام جم درباره برجام که با ادعای نقد یکسویه توافق هسته ای صورت گرفته، درحالی مطرح می شود که این روزنامه پوشش گسترده اخبار مذاکرات هسته ای در ماه های اخیر و گفت وگوهای جام جم با موافقان و مخالفان این توافق را نادیده گرفته و در اقدامی که نمی توان نام سهوی بودن بر آن نهاد، انعکاس دفاع صاحبنظران بسیاری از توافق وین در روزنامه جام جم را در تحلیل محتوای یکسویه خود مورد توجه قرار نداده است.

اگر به فهرست مناظره مکتوب ابراهیم کارخانه ای و منصور حقیقت پور، نمایندگانی با دو نگاه متفاوت به توافق وین یا بحث برجام در گفت وگو با مهرداد بذرپاش (منتقد) و حشمت الله فلاحت پیشه (مدافع) و حتی فراتر از این، پوشش میزگردی حقوقی در این رابطه با حضور دکتر محمدرضا ضیایی بیگدلی، دکتر محسن عبداللهی، دکتر سعید محمودی و دکتر حسین سادات را هم اضافه کنیم، می بینیم در شمارگان متعدد روزنامه (ازسوم تا دهم مرداد) بررسی برجام به طور منصفانه با حضور همزمان دو صاحبنظر موافق و مخالف صورت گرفته است؛ راهکاری که روزنامه ایران هیچ گاه در بررسی برجام مورد استفاده قرار نداده و همواره تنها در دفاع یکسویه از دولت به میدان قضاوت افکارعمومی رفته است.

(خوش بود گر محک تجربه آید به میان / تا سیه رو شود هر که در او غش باشد)

این چندصدایی روزنامه جام جم و بهره گیری از دیدگاه های موافقان و مخالفان در کالبدشکافی زوایای پیدا و پنهان برجام نشان می دهد که جام جم نه فقط به تضعیف تیم مذاکره کننده روی نیاورده، بلکه با افتخار، تلاش کرده تا به عنوان یکی از ظرفیت های رسانه ای نظام، از تصمیم گرفته شده برای ورود ایران به گفت وگوهای پرچالش هسته ای، کارشناسانه دفاع و آن را نقد و بررسی کند.

این در حالی است که پوشش برنامه های رادیویی و تلویزیونی که در آن وزیر امور خارجه یا معاونان وی حضور داشته اند یا میزگردهای کارشناسی صداوسیما درباره برجام (در قالب برنامه هایی چون تیتر امشب، نگاه یک، گفت وگوی ویژه خبری و برنامه متن و حاشیه)، از دیگر اقدامات «جام جم» بوده که گاه به تیتر اصلی روزنامه نیز تبدیل شده است؛ و به این ترتیب باید از همکارانمان در روزنامه «ایران» پرسید آیا آنها چنین مواردی را به طور کامل بازنشر داده اند؟

«ایران» برای کدام ایرانیان؟

با این همه، روشن است که پس از انتشار متن برجام، نقدهایی به متن توافق صورت گرفته، بیان شد که اهمیت این نقدها به اندازه ای بود که حتی رهبر فرزانه انقلاب نیز در نامه اخیرشان به رئیس جمهور، از منتقدان به دلیل همین نقدها تشکر کردند. این نقدها تا به آنجا بود که حتی آیت الله آملی لاریجانی رئیس دستگاه قضا نسبت به حفره های امنیتی در برجام هشدار داد.

چنین است که ارگان دولت در شرایطی روزنامه جام جم را دعوت به بی طرفی می کند که خود در هفته های اخیر کوچک ترین نقدی نسبت به عملکرد تیم مذاکره کننده و برجام را پوشش نداده و با وجود نام خود که فراگیری اش را به اندازه ایران نشان می دهد، در حصار گروه بندی های سیاسی مانده و گمان برده با نفی منتقدان و نادیده گرفتن صدای مخالف، جامعه نیز نمی تواند چنین صدایی را بشنود. هم همکاران مطبوعاتی ما در روزنامه ایران و هم دولتمردان به خوبی می دانند که پس از انتخابات 24 خرداد 1392، رئیس جمهور منتخب و دولت او، نه فقط محدود به ستادهای انتخاباتی حامی نامزد پیروز نیستند، بلکه دولتی برای خدمت به همه مردم ایران محسوب می شوند و ارگان این دولت هم باید حد و اندازه های خود را در این گستره تعریف کند. چنین است که اگر در میان مردم ایران منتقدانی به برجام، نقدی وارد می دانند باید صدای آنها شنیده شود، نه این که ایران فقط برای «برخی ایرانیان» دانسته شود.

سوءاستفاده انتخاباتی از برجام به سود کیست؟

روزنامه جام جم در یک هفته ای که از آغاز موج تازه تخریب ها علیه این روزنامه می گذرد، تلاش کرد تا از ورود به زمینی که بازی در آن تنها به سود آنهایی است که منتظر دوقطبی سازی برجام هستند، بپرهیزد. با وجود این تکرار روند تخریبی آغاز شده و توسعه آن به دیگر رسانه های همسو با جریان موج سوار، روزنامه جام جم را بر آن داشت تا مدعیان رسانه ای اعتدال را به پایبندی به شعار داده شده از سوی دولت محترم فراخوانده و از افتادن در دامی که این روزنامه را به عصر مجیزگویی دولت ها بازمی گرداند، برحذر دارد.

و کلام آخر این که همان گونه که رهبر معظم انقلاب چند سال قبل در دیدار با کارکنان زحمتکش خبرگزاری جمهوری اسلامی این رسانه را دست بزن نظام در مقابل دشمنان و نبض نظام در داخل کشورمان دانسته اند و در سال های اخیر نیز از خبرگزاری جمهوری اسلامی به عنوان رسانه حاکمیت یاد کرده اند از این رو باتوجه به وابستگی روزنامه ایران به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)تردیدی نیست تاکیدات رهبر معظم انقلاب درباره این روزنامه نیز شمولیت دارد و بنابراین تبدیل شدن روزنامه ایران به بولتن دولت خطایی استراتژیک است.

جام جم محمل دیدگاه های موافق و مخالف

روزنامه جام جم ده روز پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای در ستونی به نام «برجام در بوته کارشناسی» محورهای مهم مورد بحث در قطعنامه 2231 و سند مشترک وین را بررسی کرد. در یکی از این گزارش ها حسن بهشتی پور به عنوان حامی برجام و محمدصادق کوشکی در قامت منتقد، به بررسی مکانیزم ماشه در متن برجام پرداختند و در گزارشی دیگر در همین ستون ویژه نوذر شفیعی و حسین نقوی حسینی (اولی در مقام مدافع و دومی به عنوان منتقد)، در گفت وگو با جام جم موضوع حفظ اسرار نظامی کشورمان در برجام را مورد کنکاش قرار دادند. در یکی دیگر از شمارگان این ستون ویژه، اظهارات علی اکبر صالحی و دیدگاه های دکتر ابراهیم متقی درباره حفظ دستاوردهای هسته ای در برجام پوشش داده شد و در شماره ای دیگر در همین زمینه مصطفی کواکبیان از فعالان سیاسی اصلاح طلب در کنار فواد ایزدی، از منتقدان برجام، موضوع توانمندی دفاعی ایران در قطعنامه 2231 را در گفت وگو با جام جم بررسی کردند. داریوش قنبری و احمد بخشایش، باز هم از دو طیف سیاسی متفاوت در گزارش شماره بعد، موضوع لغو تحریم ها را ارزیابی کردند.