جايگاه و نقش زناني چون زينب كبري (س)، حضرت معصومه (س) و
حضرت خديجه (س) در منظومه فكري زن ايراني غيرقابل انكار است. كساني كه
مدعياند سينماي ايران جزو پنج كشور صاحب اين هنر-صنعت در جهان است بايد به
اين سوال پاسخ بگويند كه چرا شخصيتهاي اصلي كه آبشخور فكر و انديشه و عمل
بخش عمدهاي از زنان معاصر ايران را تشكيل ميدهند و بازتاب آن در حماسه
سازيهاي صدر انقلاب تا كنون قابل مشاهده است، در اين سينما مورد بيمهري و
بياعتنايي قرار گرفته است.
از فيلمسازاني كه چندي است به دنبال جبران
اين عقبماندگي در سينما و در تكاپوي ساخت اثري درباره زندگي يكي از زنان
مبارز تاريخ اسلام است، ضياء الدين دري است. او كه تجربه ساخت آثار تاريخي
را در كارنامه خود دارد، در گفتوگو با «جوان» با بيان اينكه متأسفانه
سينما و تلويزيون ما با غفلت از شخصيتهاي زن بزرگ تاريخ اسلام مخاطب چند
ده ميليوني كه ارادت خود را به اين بزرگان در مقاطع حساس و مختلف به شكل
عملي نشان داده، ناديده گرفته است، گفت: انقلاب اسلامي استقرار و بقاي خود
را مديون خانمهاست و زنان ايراني آموزههاي خود را از زنان بزرگ اسلام اخذ
كردهاند.
تكليفي كه سينماي ايران فراموش كرده است
دري
با بيان اينكه سينماي ايران در اين باره دچار غفلت و كمكاري بوده است،
توضيح داد: سينماي ايران موظف است درباره چهرهاي كه زنان رشيد و فداكار
ايران همواره در طول تاريخ از او الگو گرفته و مصائب خود را با او ميسنجند
و با تأسي از او اينطور پاي انقلاب و ولي فقيه ايستادهاند، مسئولانه به
ميدان بيايد و آثاري فاخر توليد كند و البته اين كار دشواري است.
وي با
بيان اينكه متأسفانه مديران ما در اولويتبنديها هم دچار اشتباهاتي
ميشوند، اضافه كرد: نسل جوان ما مختار سقفي را بيشتر از حضرت معصومه (س)
ميشناسد. در اواخر دوره آقاي ضرغامي پيشنهاد ساخت سريالي درباره حضرت زينب
(س) از سوي شبكه 3سيما به من شد و من طرح توليد يك سريال 13 قسمتي را
ارائه دادم اما پس از مدتي كه زمزمههاي تغيير مديريتي مطرح شد، ترجيح
دادند براي پيشگيري از بار شدن تعهدات تازه به مديران جديد، مسئله را مسكوت
بگذارند.
جايگاه مركزي فيلمنامه در كيفيت فيلم در ايران شناخته شده نيست
دري
در پاسخ به اين سؤال كه چرا برخلاف هاليوود در ايران جايگاه نويسنده متن
سينمايي و فيلمنامه و تأثير آن در كيفيت فيلم شناخته نشده و تهيهكنندهها
حاضر نيستند هزينهاي مناسب در اين باره ارائه بدهند، ميگويد: متأسفانه
دستمزدهايي كه براي فيلمنامه ميدهند، پايين است. در امريكا بين 5 تا 10
درصد كل برآورد فيلمها را به نويسنده اختصاص ميدهند و نقطه قوت
فيلمهايشان هم در وهله اول روي فيلمنامه تمركز دارد ولي در ايران متوجه
نيستند كه متن چقدر اهميت دارد.
نظام سريالسازي استوديويي هزينه را پايين ميآورد
آنها
بخش عمده كار را در استوديو ميگيرند و نظام استوديويي در ساختن سريال
هزينهها را كم ميكند، ولي ما در ايران هنر كم كردن هزينهها را نداريم و
جالب است كه مديران ما براي توجيه مالي به كارگردانها توصيه ميكنند به
سريالها به اصطلاح آب ببندند. اصولاً فيلمسازان ما عشق صحنههاي بيروني
دارند. صحنههاي خارجي در سريالهاي ما خيلي بيش از حد زياد است. ما ياد
نگرفتهايم سريال جذاب آپارتماني با يك لوكيشن مثل خانه سبز بسازيم. پس از
سريال موفق خانه سبز سريالهاي آپارتماني تبديل به يك جريان شد، اما اكثراً
ناقص و ناموفق از كار درآمد و مخاطبان را فراري داد. خانه سبز موضوع را
تلويزيوني ديده بود. شما وقتي لوكيشن را مدام تغيير ميدهيد، داريد سينما
كار ميكنيد نه سريال و سريالسازهاي ما اين را نميدانند.
دري با
بيان اينكه سريالهاي طولاني مثلاً 100 قسمتي ميتواند استوديويي ساخته شود
تا هزينهها كاهش يابد، توضيح داد: من براي ساخت سريال حضرت زينب پيشنهاد
13 قسمت را دادم. به نظرم قصه سريالي چون مختار هم همين مقدار بود، ولي چون
مديران توجيه مالي را در نظر گرفته بودند، ميرباقري مجبور بوده كار را
وسعت بدهد و البته خوب هم از عهده آن برآمده بود و در جذب مخاطب موفق عمل
كرد.
اين فيلمساز با اشاره به اينكه دوران آزمون و خطا در سريالسازي
تاريخي ما تمام شده و الان ديگر زمان تجربه آموزي نيست، ميافزايد: رقيبي
چون ماهواره بيكار ننشسته و به مردم خوراك ميدهد. من مشكلات مالي و بودجه
را ميدانم. خيلي سالها پيش پيشنهاد ساخت سريالي درباره عاشورا را به
صداوسيما مطرح كردم كه بعدها تلويزيون جور ديگري آن را ساخت. ما
نميتوانيم نسبت به برخي شخصيتها بياعتنا باشيم. حضرات زينب (س) و
معصومه(س) از اين زمره هستند به ويژه اينكه ما نبايد زنان و نقش آنها را
ناديده بگيريم./روزنامه جوان