آغاز گفت‌وگوهای صلح یمن

گفت‌وگوهای صلح یمن از دوم اردیبهشت سال جاری در کویت آغاز شد و با در نظر گرفتن مدت زمان آن و توقف در نیمه راه می‌توان از آن تحت عنوان طولانی‌ترین و دشوارترین مذاکره طرف‌های یمنی یاد کرد که پس از حمله نظامی عربستان به خاک یمن صورت گرفت.

در یک سمت این گفت‌وگوها هیئت صنعا قرار دارد که شامل گروه انصارالله و طرفداران علی عبدالله صالح است و در سمت دیگر نیز هیئت موسوم به ریاض است که در واقع نماینده دولت مستعفی یمن به‌ریاست عبدربه منصور هادی است.

محمد عبدالسلام رئیس هیئت اعزامی انصارالله به کویت

این گفت‌وگوها در حالی کلید خورد که کارشناسان تن دادن عربستان به گفت‌وگو با جنبش انصارالله را نشانه ناکام ماندن گزینه نظامی علیه یمن می‌دانند زیرا ریاض ابتدا به چیزی جز گزینه نظامی علیه انصارالله فکر نمی‌کرد.

انصارالله گروهی است که اکثریت آن را شیعیان زیدی تشکیل می‌دهند و اغلب در حاشیه صحنه سیاسی و حکومت یمن قرار داشتند اما اکنون معتقد است مذاکرات سیاسی به‌نوبه خود می‌تواند به تثبیت موقعیت آن در فضای سیاسی یمن کمک کند.

نکته مهم اینکه اعضای هیئت ملی مذاکره ‌کننده یمنی شامل انصارالله و کنگره ملی تأکید کردند هرگز برای تسلیم سلاح به دشمنان و تصمیم‌گیری آنان  برای سرنوشت مردم، به کویت نیامده‌اند بلکه هدف از حضور پای میز مذاکره تحقق صلح واقعی و توافق میان یمنی‌ها است.

خواسته‌های طرفین گفت‌وگوهای صلح یمن

جنبش انصارالله در گفت‌وگوهای صلح، سهمی از قدرت را در دولت جدیدی که در یمن روی کار خواهد آمد، خواستار است و منصور هادی رئیس جمهور مستعفی و فراری این کشور بر اجرای قطعنامه شورای امنیت تأکید دارد که بر اساس آن نیروهای انصارالله و متحدانش باید از شهرهای یمن عقب‌نشینی کنند.

نمایندگان هیئت صنعا اعلام کرده‌اند که تا پیش از تشکیل دولت جدید با مشارکت همه گروههای یمنی، سلاح خود را کنار نخواهند گذاشت و قبل از هرچیزی تشکیل دولت وفاق ملی را خواستار هستند و به عربستان هشدار داده‌اند که از فرصت باقی‌مانده برای به نتیجه رسیدن گفت‌وگوهای صلح استفاده و تجاوز به یمن را متوقف کند زیرا در غیر این صورت پس از جیزان و نجران خود را برای ورود به مرحله شدیدتر آماده می‌کنند.

در مقابل طرف دیگر گفت‌وگوها یا همان هیئت ریاض معتقد است پیش از هر توافق سیاسی ارتش و نیروهای وابسته به کمیته مردمی انصارالله باید سلاح خود را زمین بگذارند و از مناطقی که کنترل آن را به دست گرفته‌اند عقب نشینی کنند.

هیئت ریاض بدون موافقت با درخواست‌های انصارالله مبنی بر تشکیل دولت وفاق ملی بر خواسته‌های خود از جمله لزوم عقب نشینی انصارالله از شهرهای یمن و بازگشت عبدربه منصور هادی به قدرت تأکید دارد.

به‌عبارت بهتر موضوع محوری گفت‌وگوهای صلح یمن تشکیل دولت و سهم هر یک از طرفین در آن است حال آنکه هر دو طرف سهم هرچه بیشتر را در دولت آینده خواستار هستند و این موضوع موجب ادامه اختلاف آنان شده و در نتیجه با وجود اینکه مذاکرات بیش از 90 روز طول کشید و در جریان آن در مورد مسائل مختلف بحث شد، اما همین اختلافات موجب بی‌نتیجه ماندن آن شده و چندی قبل نیز متوقف شد.

سه روز پس از اعلام توقف گفت‌وگوهای صلح یمن، عربستان بار دیگر حملات هوایی گسترده‌ای را به آن آغاز کرد و در جریان آن مراکز غیرنظامی و مسکونی این کشور را زیر آتش سنگین قرار داد که موجب جان باختن  30 نفر و مجروح شدن دهها نفر دیگر شد.

در همین ارتباط «یوسف الفیشی» از رهبران انصارالله با وارد دانستن احتمال شکست گفت‌وگوها وعده مقابله به مثل و بمباران شهرها و زیرساخت‌های عربستان را داد و گفت: عربستانی‌ها هم مانند یمنی‌ها با گریه و زاری از خانه‌های خود آواره خواهند شد.

پرواضح است که در این شرایط بحران یمن با گزینه نظامی قابل حل و فصل نیست، نگاهی به نتایج حملات سعودی نیز مهر تأییدی بر این واقعیت است.

اتحاد یمنی‌ها میخی به تابوت ائتلاف علیه یمن به‌رهبری سعودی

وقتی گفت‌وگوهای صلح یمن درجا زد و از دستیابی به نتیجه ملموس بازماند، انصارالله با تشکیل مجلس و شورای عالی سیاسی که حاصل اتحاد بین انصارالله و حزب کنگره مردمی است، در واقع میخی به تابوت ائتلاف علیه یمن زد.

این اقدام در حالی صورت گرفت که نشست‌های مجلس یمن از نوامبر سال 2014 متوقف مانده بود اما بر اساس  توافق سیاسی بین جنبش انصارالله و حزب علی عبدالله صالح  یا همان  حزب کنگره مردمی، این جلسات  بار دیگر برگزار شد در حالی که چنین اقدامی به ذهن عربستان نیز خطور نمی‌کرد.

در همین ارتباط برخی رسانه‌های خبری منطقه به این اقدام انصارالله واکنش نشان دادند از جمله اینکه روزنامه «رأی الیوم» تشکیل مجلس را به‌مثابه خط بطلان بر تمام شرط‌بندی‌های عربستان و سایر اعضای شورای همکاری خلیج فارس بر سر عمق اختلاف میان انصارالله و علی عبدالله صالح برشمرد.

یمنی‌ها نیز با برگزاری تظاهرات در میدان التحریر صنعا، از سرگیری فعالیت مجلس نمایندگان را تبریک گفته و بر حمایت از توافق گروههای سیاسی و تشکیل شورای عالی سیاسی به‌هدف اداره امور کشور و نیز  تداوم مقاومت در برابر متجاوزان عربستانی تأکید کردند.

از نظر تحلیلگران سیاسی، توافق سیاسی انصارالله و کنگره مردمی یمن به‌مثابه یک رویکرد ملی و مردمی و مهر تأییدی بر ماهیت مردمی جنبش انصارالله است و بر ادعای تروریستی بودن آن خط بطلان می‌کشد و در واقع «انقلاب دوم مردم یمن» در مقابل متجاوزان خارجی و مزدوران داخلی به شمار می‌آید.

جالب اینکه با استقبال گسترده گروه‌ها و احزاب داخلی یمن و برخی کشورهای منطقه از این توافق داخلی، عربستان که از این توافق خشمگین است آن را محکوم کرده بر شدت حملات خود به یمن افزود.

در این میان روسیه نیز با به رسمیت شناختن شورای عالی سیاسی یمن، ائتلاف سعودی ضدیمنی را شوکه کرده و با این اقدام ضربه‌ای سنگین به ائتلاف مزبور به‌رهبری عربستان وارد آورد.

هدف عربستان از ادامه حملات به یمن چیست؟

هرچند گفت‌وگوهای صلح یمن با وجود ادامه تجاوزگری عربستان از سر گرفته می‌شود، اما روشن است که عربستان با حمله گسترده به مناطق مختلف یمن به‌دنبال امتیازگیری است و می‌کوشد قدرت چانه‌زنی خود را در میز مذاکرات بالا ببرد.

ادامه حملات سعودی به شهرهای مختلف یمن حتی در زمانی که گفت‌وگوهای صلح در کویت جریان داشت، به‌خوبی نشان داد که ریاض در صدد است با اعمال فشار بر نمایندگان مردم یمن امتیازات بیشتری را در این مذاکرات از آن خود کند و به این ترتیب عملاً در مسیر به بن‌بست کشاندن گفت‌وگوها گام برداشت.

علاوه بر این عربستان به‌منظور انتقام از اقدام زیرکانه انصارالله در تشکیل مجلس و شورای عالی سیاسی این کشور بلافاصله بمباران‌های شدید صنعا را از سر گرفته و به تلاش‌های سیاسی گسترده‌ای دست زد تا این گام را که حاصل اتحاد یمنی‌ها است، غیرقانونی جلوه دهد.

بنابراین در این شرایط عربستان که نتوانست از طریق حملات نظامی به یمن اهداف خود را در این کشور محقق سازد و در مذاکرات کویت نیز از توافق با هیئت یمنی ناتوان ماند، این بار ضربه سنگینی را متحمل شد، بااین‌همه همچنان در اقدامی جنون آمیز به حملات خود علیه یمن ادامه می‌دهد گویی در نظر دارد این‌گونه القا کند که در صورت دست نیافتن به توافق مورد نظر سعودی‌ها در گفت‌وگوهای صلح، تنها گزینه‌ای که باقی می‌ماند ادامه حملات نظامی است حال آنکه این گزینه تاکنون چیزی جز هزینه سنگین و فشار افکار عمومی علیه سعودی را به‌دنبال نداشته است.

به‌عبارت بهتر به‌خوبی روشن است که هیئت ریاض برای پیشبرد گفت‌وگوهای صلح چاره‌ای ندارد جز اینکه خواسته‌های انصارالله را ادامه دهد اما با سنگ‌اندازی در مسیر این گفت‌وگوها می‌کوشد انصارالله را مانع به نتیجه رسیدن آن معرفی کند.