سرویس جهان مشرق -
شکست توافق روسیه و غرب در عین حال که تماسهای متوالی بین سرگئی لاورف و
جان کری وزرای خارجه روسیه و آمریکا را در روزهای گذشته در رابطه با آتش بس
در حلب و کمک رسانی به تمامی مناطق محاصره شده استمرار بخشیده است، اما
باعث شده عمق بیاعتمادی میان دو طرف در رابطه با موضوعات منطقهای گسترش
پیدا کند.
اصرار آمریکا برای عدم جداسازی گروه تروریستی النصره از سایر جریان های مسلح که واشنگتن آنها را معرضان معتدل خوانده است، نشان میدهد که آمریکا در معادلات آینده خود بر روی جبهه النصره حساب کرده و می خواهد این گروه را جایگزین گروه تروریستی داعش کند. چیزی که آمریکا در منطقه به دنبال آن است، ترسیم مجدد نقشه سیاسی در سوریه و کل منطقه براساس ساختارهای فرقهای و نژادی است و واشنگتن برای رسیدن به این هدف از ابزارها و بهانه هایی مانند امدادرسانی انسانی و مصیبت های غیر نظامیان برای برافروخته نگهداشتن آتش جنگ از طریق تقویت گروه های تروریستی در طول آتش بس استفاده میکنند.
مشترکات کشورهای حاضر در نشست مسکو
در حالی که روسیه از آتش بس یکجانبه در حلب سخن میگوید، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد تحت فشارهای آمریکا اقدامات خصمانه بیسابقه ای را بر ضد مسکو و دمشق در دستور کار خود قرار داده است، این موضوع یکی از مشترکات سه کشور ایران و سوریه و روسیه است که براساس رویکرد و تحولات منطقهای نشست های مشترک و سه جانبه در مسکو برگزار کردند.
طرح مجدد موضوع بهرهبرداری سیاسی از حملات شیمیایی انجام شده در سوریه یکی دیگر از محورهای لزوم تشکیل نشست سه جانبه مسکو بود. این طرح علاوه بر این که به دنبال بهانهجویی برای افزایش فشارهای سیاسی دیپلماتیک و نظامی بر ضد سوریه است، موضوع میانجگری روسیه در توافق گذشته در زمینه خلع سلاح های شیمیایی در سوریه را نیز تحت الشعاع خود قرار داده و از روسیه به عنوان یک میانجی شکست خورده یاد می کند.
اصرار آمریکا برای عدم جداسازی گروه تروریستی النصره از سایر جریان های مسلح که واشنگتن آنها را معرضان معتدل خوانده است، نشان میدهد که آمریکا در معادلات آینده خود بر روی جبهه النصره حساب کرده و می خواهد این گروه را جایگزین گروه تروریستی داعش کند. چیزی که آمریکا در منطقه به دنبال آن است، ترسیم مجدد نقشه سیاسی در سوریه و کل منطقه براساس ساختارهای فرقهای و نژادی است و واشنگتن برای رسیدن به این هدف از ابزارها و بهانه هایی مانند امدادرسانی انسانی و مصیبت های غیر نظامیان برای برافروخته نگهداشتن آتش جنگ از طریق تقویت گروه های تروریستی در طول آتش بس استفاده میکنند.
مشترکات کشورهای حاضر در نشست مسکو
در حالی که روسیه از آتش بس یکجانبه در حلب سخن میگوید، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد تحت فشارهای آمریکا اقدامات خصمانه بیسابقه ای را بر ضد مسکو و دمشق در دستور کار خود قرار داده است، این موضوع یکی از مشترکات سه کشور ایران و سوریه و روسیه است که براساس رویکرد و تحولات منطقهای نشست های مشترک و سه جانبه در مسکو برگزار کردند.
طرح مجدد موضوع بهرهبرداری سیاسی از حملات شیمیایی انجام شده در سوریه یکی دیگر از محورهای لزوم تشکیل نشست سه جانبه مسکو بود. این طرح علاوه بر این که به دنبال بهانهجویی برای افزایش فشارهای سیاسی دیپلماتیک و نظامی بر ضد سوریه است، موضوع میانجگری روسیه در توافق گذشته در زمینه خلع سلاح های شیمیایی در سوریه را نیز تحت الشعاع خود قرار داده و از روسیه به عنوان یک میانجی شکست خورده یاد می کند.
پیامدهای نشست سهجانبه مسکو
نشست وزرای خارجه ایران ، سوریه و روسیه در مسکو را میتوان آغاز مرحله جدید از روند دفاع از سوریه و محور مقاومت ارزیابی کرد که براساس آن این کشورها در واکنش به تشدید تنشها از سوی غرب و متحدان آمریکا در سوریه و عراق از حالت دفاعی خارج شده و به حالت هجومی منتقل می شوند.
مهمترین
سیگنالی که نشست سهجانبه مسکو به دنبال داشت، معادله انتقال از محور
تدافعی به رویکرد تهاجمی بود. اولین سیگنالهای این روند انتقالی، انتقال
الحشد الشعبی در عراق به جبهه تلعفر و آغاز عملیات آنها در درگیری های آزاد
سازی موصل است.
پیامدهای
این موضوع را میتوان در روزهای آینده در درگیریهای شدید در دو جبهه عراق
و سوریه مشاهده کرد. به این ترتیب در حالی که آمریکا به دنبال از بین بردن
قواعد درگیریها و زیر پا گذاشتن اخلاق و قوانین جنگ است ، تهران و مسکو
تلاش دارند مبانی جدیدی برای ادامه جنگ و قواعد تازه ای برای راهکار سیاسی
حل بحران از طریق میز مذاکرات نهادینه کنند.
کشورهای ایران، روسیه، عراق و سوریه در نتیجه تحولات میدانی ابتکار عمل را در دست خود می بینند و اعتقاد دارند که با همگرایی های بیشتر می توانند منافع حداکثری خود و ملت های منطقه را تامین کرده و این کشورها را از نفوذ و بازی غرب با امنیت و آرامش مردم مصون نگه دارند. در همین رابطه یکی از مسایلی که به زعم کارشناسان در این نشست مورد توجه قرار گرفته، نحوه تعامل در مرحله بعد از حذف گروه های تروریستی و تلاش برای جلوگیری از توطئه های تفرقه آمیز آمریکایی هاست.
علاوه بر
اینها تحلیلگران اعتقاد دارند که نشست سهجانبه سوریه ، ایران و روسیه در
مسکو نتایج و توافقات سرنوشتساز در رابطه با سرنوشت جنگ حلب و سایر جبهه
های جنگی در سوریه داشته است. چرا که این نشست در شرایطی انجام شد که
گروههای مسلح حمله مجدد خود برای رفع محاصره مناطق شرقی حلب را آغاز کرده
اند.
براساس اعلام
منابع مطلع، مجموعهای از توافقات در نشست مذکور حاصل شده است که میتواند
روند مرحله میدانی آینده در سوریه را به ویژه در شهر حلب تعیین کند.
شرکتکنندگان
در این نشست در رابطه با تصمیم یکسره کردن جنگ در این شهر به توافق
رسیدند. آنها همچنین خطوط قرمزی را در این رابطه تعیین کردند که از جمله
آنها جلوگیری از مداخله نیروهای ترکیه از طریق مبارزان سپر جزیره از فعالیت
در اراضی سوریه است.
همچنین گفته میشود
نشست مذکور بر تقویت همکاریهای اطلاعاتی و نظامی از طریق اتاق عملیات
چهارجانبه بغداد شامل ایران ، روسیه ، عراق و سوریه تأکید کرده است. به این
ترتیب نیروی هوایی روسیه پشتیبانی از عملیات نیروهای متحد خود در ارتش
سوریه در مناطق شرقی و با همکاری نیروهای الحشد الشعبی عراق در دستور کار
قرار خواهد داد تا از روند نقل و انتقال نیروها بین این دو کشور جلوگیری
کند. گفته میشود حاضران در نشست سهجانبه بر فعال سازی مجدد همکاریهای
روسیه و ایران در روند عملیات مبارزه با تروریسم به توافق رسیدند که براساس
آن قرار است بمبافکنهای استراتژیک روسیه امکان استفاده موقت از پایگاه
نیروی هوایی همدان را داشته باشند
روسیه در عین حال معتقد است که از سرگیری فوری حملات هوایی بر ضد شهر حلب در شرایط کنونی ضرورتی ندارد و مسکو می خواهد یک زمان دیگر را به آمریکا برای جداسازی گروههای تروریستی از جریانهای معتدل فراهم کند و به عناصر مسلح و شهروندان امکان خروج از این شهر را بدهد. لاوروف در همین راستا در تماس تلفنی خود با جان کری بار دیگر بر ضرورت جداسازی گروههای تروریستی از جریانهای معتدل تأکید کرده است.
به همین علت بود که لاوروف در نشست مطبوعاتی مشترک با همتایان ایرانی و سوری خود ضمن تأکید بر ریشهکنی نهایی گروه های تروریستی اعلام کرد که در سایه فقدان هر نوع سیگنال در رابطه با عزم گروههای معارض معتدل برای جداسازی صفوف خود از گروه تروریستی داعش و جبهه النصره زمان آن فرا رسیده که این گروه ها نیز به عنوان اهداف مشروع و قانونی هدف حملات قرار گیرند.
از سوی دیگر به نظر
میرسد واشنگتن سیاست خشونت را در واکنش به تهدیدات مسکو در دستور کار خود
قرار داده است. در همین رابطه آنتونی بلینکن معاون وزیر خارجه آمریکا گفت
که اگر مسکو آمادگی خود را برای توقف برنامههای خصمانه خود و اجازه ورود
کمکهای انسانی به شهر حلب را اعلام نکند، جنگ داخلی شدیدتر شده و همه
گروهها از جمله روسیه باید پیامدهای بد این جنگ را تحمل کنند.
به
این ترتیب با توجه به عزم جزم محور مقاومت منطقه ای برای حل و فصل نهایی
درگیری ها در حلب و افزایش فشارها بر واشنگتن برای انجام تحرکات جدی در
راستای کمک فوری به گروههای تروریستی و تلاش جدی آنکارا برای سهم بردن از
کیک سوریه به نظر میرسد روزهای آینده آبستن تحولات زیادی در این کشور بوده
و درگیریهای شدیدی در انتظار جبهه های مختلف سوریه بویژه حلب باشد.