گروه فرهنگ و هنر مشرق - راضیه سادات میرصالحی دو سالی می‌شود که قلاب در دست گرفته و عروسک‌های محجبه و زیبایی می‌سازد. او که طلبه جامعه‌الزهرا سلام‌الله‌علیها بوده، بعد از فارغ‌التحصیلی‌اش در خانه بیکار ننشسته و هنر قلاب بافی را فرا گرفته است. کاری که به قول خودش در کنار وظایف همسرداری و تربیت فرزندانش، یک تفریح در زندگی طلبگی محسوب می‌شود. بهترین خاطره‌اش از ساخت این عروسک‌ها به زمانی برمی‌گردد که یکی از مدافعان حرم به او سفارش ساخت عروسک داد تا آن عروسک را با خودش به سوریه ببرد. در ادامه گفت‌وگوی ما را با این مادر هنرمند می‌خوانید.

پیام من را به آقای قرائتی برسانید که من طلبه هنرمند هستم

چطور شد که تصمیم به ساخت عروسک گرفتید؟

از کودکی به کارهای هنری علاقه داشتم. یادم می‌آید که یه دار کوچک گلیم بافی درست کرده بودم، دوران ابتدایی بود و با برنامه تلوزیونی گلیم می‌بافتم. مادربزرگم قلاب بافی می‌کرد، من از کودکی پایه‌های بافتنی را از او یاد گرفتم، ولی در طول دوران مدرسه نتوانستم سراغ‌اش بروم تا دوران طلبگی که هم حجره‌ای‌ام رومیزی درست می‌کرد، من هم آن موقع سعی کردم این کار را از او یاد بگیرم، ولی باز هم نتوانستم خیلی پیشرفت کنم، چون درس‌های حوزه به من فرصت کار هنری نمی‌داد. بعد از فارغ التحصیلی کمی فراغت پیدا کردم، با تلنگر یکی از گمشده‌ام کار بافت را شروع کردم. البته خوب است به این نکته اشاره کنم که نصیحت‌های آقای قرائتی در برنامه «سمت خدا» هم برای من انگیزه مضاعفی ایجاد کرد که پیگیر این کار شوم. ایشان بارها به این نکته اشاره کرده‌اند که:«طلبه‌ها هنری ندارند» خواستم از همین جا به ایشان بگویم که من طلبه هنرمند هستم و تمام تلاشم را می‌کنم که کارم در مسیر الهی باشد.

با اضافه پارچه اولین چادر دخترم، اولین عروسک چادری را دوختم

چرا عروسک هایی به این شکل را انتخاب کردید؟ بسیاری افراد عروسک‌هایی به شکل معمولی و حتا خارجی می‌سازند.

مدت زمان زیادی از ساخت عروسک‌ها گذشته بود، ولی من همیشه آرزوی محجبه کردن عروسک‌ها را داشتم. کم‌کم با یاری خدا عروسک‌هایم جهت گرفتند و در مسیر خواسته قلبی‌ام قرار گرفتند. وقتی اولین چادر را برای دخترم دوختم، خیلی خوشحال بودم، عروسک دخترم را هم با اضافه پارچه همان چادر محجبه کردم. وقتی تصویر این عروسک را منتشر کردم، این عروسک با استقبال زیادی روبه رو شد. موضوعی که خودم اصلا فکرش را نمی‌کردم. متوجه شدم خانم‌های چادری از این که کسی عروسک‌شان را بسازد، واقعا ذوق زده می‌شوند.
 

پسران جوان با ظاهر غیرمذهبی از عروسک‌های محجبه‌ بسیار استقبال کردند

استقبال از عروسک‌های شما تا چه اندازه بود؟

باورتان نمی‌شود آقایان چقدر از عروسک‌های محجبه خوش‌شان آمد، حتی می‌توانم بگویم خیلی از کامنت‌های پست‌هایم متعلق به پسران جوانی بود که کامنت تشکر گذاشته بودند، پسرانی که اصلا ظاهر مذهبی نداشتند. استقبال بی‌نظیر بود. اصلا خودم فکرش را هم نمی‌کردم. من از خانم‌های خارجی و عرب‌زبان هم کامنت‌های بسیاری دریافت می‌کنم که بسیار به عروسک‌هایم علاقه‌مند هستند و کارهایم را لایک می‌کنند.

عروسک‌سازی در زندگی طلبگی برای من تفریح سالم محسوب می‌شود

این کار با توجه به هزینه‌های ابتدایی و زمانی که برای آن می‌گذارید، برای شما سوددهی دارد؟

هدف من کسب درآمد نیست. مهم فعالیت داشتن است، چون بی‌کاری برایم عذاب‌آور است و همیشه این روایت را مد نظر قرار می‌دهم که:«عبادت ۷۰ جز دارد و برترین آن کار و تلاش است» البته الویت زندگی من شوهر داری، وظایف همسری و مادری است. در کنار این موارد با توجه به زندگی طلبگی‌ای که داریم و خیلی از تفریحات دیگران را در زندگیمان نداریم، این کار به نوعی برای من تفریح سالم محسوب می‌شود. من تا آن‌جایی که بتوانم برای فرهنگ‌سازی و جهت دادن به تفکر بچه‌ها، به ساخت عروسک ادامه می‌دهم.

بهترین خاطره‌ام زمانی بود که یکی از مدافعان حرم به من سفارش ساخت عروسک دادند

یک یا چند خاطره به یاد ماندنی از فروش عروسک‌هایتان برایمان بگویید

خاطره که چه عرض کنم، مشتری‌هایم بسیار زیاد وقت من را در تلگرام و دایرکت برای گرفتن اندازه و رنگ و دیگر مشخصات عروسک‌ها می‌گیرند اما زمان پرداخت پیش‌پرداخت کمی شُل می‌شوند. (می‌خندد) اما بهترین خاطره من برمی‌گردد به زمانی که یک عروسک ساختم. عروسکی که قرار است، توسط یکی از مدافعان حرم به سوریه سفر کند. ایشان به من تاکید کردند که عروسک سایز جیبشان باشد تا در لباس نظامی جا شود. البته ایشان فعلا مجروح هستند، خواهش می‌کنم برای سلامتی‌شان دعا کنید و خاطره دومم مربوط به سفارش ساخت عروسک روحانی برای یک برنامه تلویزیونی است که قرار است در مهرماه این سفارش را به دست دو مجری تلویزیون برسانم.

برای علاقه‌مند کردن دختربچه‌ها به حجاب باید عروسک محجبه در اختیارشان قرار دهیم

 چه کار کنیم کودکان ما با عروسک‌های وطنی بازی کنند؟

این کار از دست من به تنهایی بر نمی‌آید، برای فرهنگ‌سازی و حمایت از تولید ملی، همه باید کمک برسانند. من در حال حاضر سفارشی از طرف یکی از مادران دارم که عکس دخترش را برایم فرستاده است. دخترش برای اولین بار مقنعه سر کرده و خواسته که عروسک دخترش را هم با همان رنگ مقنعه به علاوه چادر و یک دست لباس اضافی بدوزم تا دخترش وقت بازی بتواند لباس‌های عروسک را عوض کند و بسته به سلیقه‌اش مقنعه و چادرش سرش کند. به این صورت کودک، عروسک‌اش را با مقنعه می‌بیند و با دستان کوچک‌اش چادر سرش می‌کند و مسائل مربوط به پوشش در ذهنش حک می‌شود. نمی‌شود مسائل تربیتی را یک دفعه به کودک فهماند، لازم است که دختران علاوه بر خودشان و مادرشان، عروسک‌های محجبه نیز داشته باشند. اصلا دختربچه‌ها به همین دلیل عروسک دوست دارند، چون خودشان را جای مادر عروسک می‌بینند و تربیت خودشان را روی عروسک پیاده می‌کنند. ما باید از کودکی تربیت دینی بچه‌ها را جدی بگیریم تا بتوانیم روی آنها تاثیر بگذاریم.
 

حمایت از تولید ملی از خود مسئولین باید آغاز شود

 به نظرتان بازار فروش اسباب بازی در ایران باید چه تغییرهایی کند؟

عروسک هم مثل چیزهای دیگر از فضا نمی‌آید، متاسفانه اسباب‌بازی هم وارد کشور می‌شود. بعد به این مسئله اشکال می‌گیرند که مردم از تولید ملی حمایت نمی‌کنند، مسئولین این کار را می‌کنند که حالا توقع از مردم دارند؟ وقتی خلال دندان وارد کشور می‌شود، عروسک وارد نشود؟ به همین دلیل کارگاه‌ها خالی از کارگر می‌شود و ریشه خانواده از هم گسسته می‌شود. پس از آن جامعه کم‌کم به سمت فساد می‌رود. به همین ترتیب این زنجیره ادامه پیدا می‌کند؛ در حال حاضر ما در جامعه شاهد جوانان مجرد زیادی هستیم که همین امر باعث شده فرزندآوری هم کم شود. آیا متاهل‌ها باید کم‌کاری جوانان مجرد را هم جبران کنند؟ در صورتی که طومار این مشکلات باید به صورت ریشه‌ای حل شود.

دختر و پسرم در ساخت عروسک‌ها نظر آخر را می‌دهند

فرزندان خودتان نسبت به عروسک‌هایی که می‌سازید، چه احساس و واکنشی نشان می‌دهند؟

اوایل هر عروسک باحجابی که درست می‌کردم، دخترم می‌گفت:«مامان این منم؟» می‌دانید این طرز فکر از کجا آمده بود؟ از همان عروسک چادری اولی که برایش درست کرده بودم. پسرم از دخترم بزرگتر است، در ساخت عروسک‌های رزمنده و عروسک‌های پسر به من کمک می‌کند. همیشه برای رفع اشکالات عروسک‌ها از دختر و پسرم کمک می‌گیرم و فرزندانم در ساخت عروسک‌ها نظر آخر را می‌دهند.

تا جایی که بتوانم برای یادگیری هنر عروسک بافی به دیگران کمک می‌کنم

تا به حال به کسی ساخت این نوع عروسک‌ها را یاد داده‌اید؟

راهنمایی‌شان می‌کنم. متاسفانه عروسک باف ذهنی و چشمی خیلی کم پیدا می‌شود.  همه دنبال آموزش عروسک‌بافی به صورت جزوه و یادداشت هستند. چیزی که من ندارم، اما اگر بخواهند در حین کار برام عکس بفرستند تا رفع اشکال کنم، خوشحال می‌شوم.

اسم برند عروسک‌هایم را از روی اسم استاد عروسک‌بافی‌ام برداشتم

چرا اسم «مهربان» را برای عروسک‌هایتان انتخاب کردید؟

اوایل که قلاب بافی را شروع کردم، خانمی بود به اسم «مهربان» که کارهایش واقعا من را به وجد می‌آورد. خیلی دوستش داشتم تا آنجا که توانست کمکم کرد تا موتیف درست کنم، چون واقعا نابلد بودم. اسمش همیشه در ذهنم باقی می‌ماند. هر جا که هست، ان‌شاالله در پناه خدا سلامت باشد.

افراد غیر مذهبی با فالو و لایک از کارهایم حمایت می‌کنند

غیرمذهبی‌ها هم از شما خرید می‌کنند؟

کمتر شده که از من خرید کنند، بیشتر مشتری‌های من طلبه هستند ولی جیزی که برایم اهمیت دارد، این است که خیلی از غیر مذهبی‌ها پیجم را فالو و پست‌هایم را لایک می‌کنند.

هویت و فرهنگ ما در عروسک‌هایمان پدیدار می‌شود

فکر می‌کنید داشتن عروسک باحجاب چه تاثیراتی روی حجاب یک دختربچه دارد؟

به نظر من، ما هویت و فرهنگمان را در عروسک‌هایمان نشان می‌دهیم. وقتی من عروسکی می‌خرم که موی طلایی دارد و لباس تنگ می‌پوشد، باعث القای فرهنگ بیگانه می‌شوم. نمی‌خواهم بگویم که کودک‌مان را محدود کنیم اما در کنار عروسک‌های دیگرش، این نوع عروسک‌ها را هم برایش بخریم. وضعیت حجاب هم که روز به روز بدتر می‌شود و کار فرهنگی درستی در این زمینه انجام نمی‌شود، پس چه بهتر که خودمان همین کارهای کوچک تاثیرگذار را از فرزندانمان دریغ نکنیم.

دوست دارم در آینده‌ نزدیک عروسک عروس محجبه و داماد بسازم

برای آینده چه ایده‌های جدیدی دارید؟

ان شاء الله به یاری خدا نمونه‌های جدید به ذهنم می‌رسد و همچنین از ایده‌های دیگران نیز استقبال می‌کنم. دوست دارم در آینده‌ای نزدیک، عروسک عروس محجبه و داماد درست کنم.