سرویس تاریخ مشرق- خاطرات دکتر ابراهیم یزدی طی سالهای گذشته محل مناقشه زیادی بین ناشر این خاطرات و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) قرار گرفت. جلدهای اول و دوم خاطرات مرحوم یزدی از سوی انتشارات کویر به بازار ارائه شد، اما جلد سوم این خاطرات از سوی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) تأیید نشد.
حجتالاسلام علی داستانی، معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، در پاسخ به پرسشی مبنی بر علت ایراد گرفتن این موسسه به چاپ جلد سوم خاطرات مرحوم ابراهیم یزدی، میگوید: خاطرات مرحوم یزدی مثل ده ها کتاب دیگری است که طبق قانون وزارت ارشاد به موسسه تنظیم آثار امام فرستاده میشود و ما هم کارشناسی ها را انجام دادیم و در نامه ای به ناشر موارد پانزده گانهای را برای اصلاح اعلام کردیم که البته ناشر تاکنون در این زمینه با ما همراهی نکرده است.
وی در این زمینه توضیح داد: ما به دنبال ممیزی منفی و سانسور نیستیم چنین حقی را هم برای خود نمی شناسیم اما آقای یزدی در مواردی خلاف گویی کرده که یکی از این موارد خلاف وصیتنامه امام است و تا اصلاح انجام نشود نمی توانیم مجوز دهیم.
محمدجواد مظفر، مدیر انتشارات کویر، درباره جلد سوم این کتاب اینگونه اظهار نظر میکند: متاسفانه در ۱۶ ماه اخیر برای انتشار جلد سوم خاطرات مرحوم ابراهیم یزدی به مشکل برخوردیم. در این مدتی که کتاب تحت عنوان «شصت سال صبوری و شکوری: خاطرات دکتر ابراهیم یزدی: ۱۱۸ روز در نوفللوشاتو» برای دریافت مجوز به ارشاد رفته است و از یک سال قبل که ارشاد آن را تحویل دفتر نشر آثار امام خمینی داده است با اعلام این موسسه برای حذف ۱۳۰ صفحه از کتاب که نه مورد موافقت من و نه خود دکتر یزدی قرار گرفت برای انتشار به مشکل برخورده است.
مظفر با اشاره به اینکه حتی وساطت بزرگان جریان اصلاحات هم تاکنون نتوانسته مشکلی که بر سر انتشار خاطرات ابراهیم یزدی به وجود آمده را مرتفع کند، متذکر شد: برای حل این مشکل جلسات متعددی با دفتر تنظیم و نشر امام خمینی داشتهایم که تاکنون نتیجهای نداشتهاند و حتی وساطت بزرگانی از جریان اصلاحات هم نتوانست راهگشا شود تا جلد سوم خاطرات مرحوم یزدی زیر چاپ برود. ما حتی خواستار ورود حاج حسن آقا به موضوع شدیم تا بلکه فرجی شود اما متاسفانه داستان آنقدر طول کشید که متاسفانه با رحلت مرحوم یزدی آرزوی دیدن خاطرات چاپشدهاش از این مرد بزرگ گرفته شد. ما مجلدهای بعد از جلد سوم را هم آماده کردهایم اما منتظر بودیم تا بعد از انتشار جلد سوم به تریبت مجلدهای ۴ و ۵ و ۶ را هم زیر چاپ ببریم که همچنان منتظر اجازه انتشار جلد سوم را میکشیم و در غم از دست دادن ایشان هم عزادار شدیم.
مظفر همچنین در توضیح ایراداتی که دفتر تنظیم و نشر امام خمینی از جلد سوم خاطرات ابراهیم یزدی گرفته، اظهار داشت: براساس قانونی که مجلس شورای اسلامی پس از رحت امام خمینی (ره) تصویب کرده است اگر در کتابی نقل قولی از امام خمینی (ره) آورده شده و دفتر تنظیم و نشر امام خمینی اعلام کند این گفتهها براساس اسناد موجود و صحیفه امام جلد فلان، صفحه فلان تفاوتهایی دارد عین گفتهها و نوشتهها از صحیفه باید در آن کتاب نقل شود و ناشر و نویسنده متکی بر استنادات دفتر نشر امام عمل کنند. اما در مورد این کتاب دفتر تنظیم و نشر آثار امام به نوعی از قانون مذکور تخطی کرده و میخواهد نظرات و دیدگاههای مشخصی را به جای دیدگاه دکتر یزدی که با اتکا با آن خاطراتش را نقل کرده جایگزین کند.
او افزود: به عنوان مثال ایراد میگیرند که در کتاب، نقش آیتالله طالقانی زیادی دیده شده، اصلا گیرم که درست میگویید و نقش آیتالله طالقانی پررنگتر از چیزی که بوده در کتاب آورده شده است خب این نگاه و خاطرات دکتر یزدی است و او اینگونه به تاریخ انقلاب نگاه کرده است. یا در مورد نقش روحانیون حاضر در پاریس میگویند این نقش دقیقا توضیح داده نشده است. خب دکتر یزدی اینطور صلاح دانسته و خاطراتش را بهگونهای نوشته که نمود نظرات و دیدگاههای خودش باشد. شما کتابی بنویسید و نگاه خودتان را منتشر کنید که چاپ هم کردهاید.
مدیر انتشارات کویر محل اصلی نزاع را هم پیشنهاد سفر امام (ره) به فرانسه از سوی ابراهیم یزدی دانسته و گفت: محل اصلی نزاع هم بر سر پیشنهاد سفر امام (ره) به فرانسه است که دکتر یزدی مدعی ارائه پیشنهاد این سفر به امام از سوی خود است و دفتر تنظیم و نشر آثار امام میگوید این تصمیم از سوی خود امام خمینی (ره) و حاج احمد آقا اتخاذ شده و ربطی به پیشنهاد دکتر یزدی ندارد. البته این نزاع از زمان حیات حاج احمد آقا مطرح بوده و دکتر یزدی در این کتاب هم در بخشهای مختلف با استنادات مختلف و یادآوریهای صحنه گفتوگو و همراهیشان با امام در نجف تا مرز کویت طرح پیشنهاد سفر به فرانسه به امام خمینی (ره) را مطرح میکند که دفتر تنظیم و نشر آثار امام بر حذف این صفحات از کتاب اصرار دارد.
مظفر در پایان تاکید کرد: ما حرفمان این است که کتاب مذکور خاطرات شخصی به نام دکتر ابراهیم یزدی است و نمیتوان در آن دخل و تصرف کرد. مثلا در جایی کتاب دکتر یزدی مطرح کرده که در لبنان به همراه دکتر چمران حضور داشتند که حاج احمد آقا نیز به لبنان میرود و فلان گفتوگو انجام شده و اینجا هم دفتر تنظیم و نشر آثار امام ایراد میگیرد که صحت این ادعا مشخص نیست و حذف شود. حالا اینکه وقتی این افراد در ان زمان و در جریان گفتوگوی مذکور حضور نداشتهاند و این سه عزیز هم در قید حیات نیستند چگونه می توان گفت که صحت داستان مخدوش است. از این دست ایرادات به جلد سوم خاطرات دکتر یزدی وارد شده و دریافت مجوز آن را تا امروز با مشکل موجه کرده است