سرویس جهان مشرق - جامعه اطلاعاتی آمریکا طبق معمول هر ساله، برآورد کارشناسانه خود را از مهم‌ترین تهدیدات امنیتی علیه ایالات متحده آمریکا منتشر کرده است. هدف از این سند به نقل از مقدمه آن «فراهم‌کردن اطلاعات معنادار، مستقل و دستکاری‌نشده به سیاست‌گذاران، ارتشیان و کارکنان نیروهای قضائی و انتظامی است تا بر اساس آن حیات آمریکاییات و منافع آمریکا را در هر جای دنیا حفاظت کنند».

گزارشِ امسال جامعه اطلاعاتی آمریکا روز ۲۹ ژانویه در ۴۲ صفحه توسط دنیل آر. کاوتز به کمیسته اطلاعات سنا ارائه شده است.

فهرست تهدیدات امنیتی علیه ایالات متحده آمریکا

در این گزارش، مجموعه برآوردهای امنیتی از تهدیدات علیه ایالات متحده و منافعش در جهان عملاً در ۱۱ بخش تدوین شده است:

• عملیات سایبری
• عملیات آنلاین نفود و مداخله در انتخابات
• تسلیحات کشتار جمعی و اشاعه هسته‌ای
• تروریسم
• ضداطلاعات
• فناوری‌های نوظهور و رقابت‌پذیری اقتصادی
• فضا و ضدفضا
• جرائم سازمان‌یافته فراملی
• اقتصاد و انرژی
• امنیت انسانی
• تهدیدات منطقه‌ای

دانلود سند برآورد جامعه اطلاعاتی آمریکا از تهدیدات جهانی و منطقه‌ای در سال ۲۰۱۹ میلادی

فارغ از مسائل جهانی مانند تأثیر امواج مهاجرت بر تشدید شکاف‌های داخلی، اشاعه تسلیحات کشتار جمعی و سواستفاده از فناوری‌های نو در حوزه‌های مختلف، جامعه اطلاعاتی آمریکا از روسیه و چین به عنوان دو تهدید اصلی علیه ایالات متحده نام می‌برد و در کنار آن به رفتارهای تخاصم‌آمیز ایران نیز در همان مقدمه گزارش ابراز نگرانی شده است. بیش از هر کشور دیگری در جهان در این گزارش از سه کشور یادشده یاد شده است.

تهدیدات مرتبط با ایران

در چندین بخش از موارد یادشده، تهدیدات ایران علیه ایالات متحده و منافع آن در سالِ پیشِ‌رو بررسی شده است، از جمله:

• عملیات سایبری

نویسندگان ابراز نگرانی کرده‌اند چین، روسیه، ایران و کره شمالی به صورتی فزاینده از عملیات سایبری برای سرقت اطلاعات یا تاثیر گذاشتن بر شهروندان یا اختلال در زیرساخت های حیاتی استفاده می‌کنند.

در مورد ایران آمده است این کشور خود را برای انجام حملات سایبری علیه آمریکا و متحدان آن آماده می کند و اذعان شده که قابلیت وارد کردن آثار اخلالی موقت و محلی مانند اخلال در شبکه یک شرکت بزرگ به مدت چند روز یا چند هفته را داراست، مانند حمله برای حذف اطلاعات از ده ها شبکه دولتی و بخش خصوصی در عربستان که در اواخر ۲۰۱۶ و اوایل ۲۰۱۷ روی داد.

• نفوذ آنلاین و مداخله در انتخابات

جامعه اطلاعاتی آمریکا ادعا می‌کند ایران با پیام هایی که در راستای منافع این کشور است، از پویش در شبکه‌های اجتماعی برای هدف قرار دادن مخاطبان در آمریکا و کشورهای متحد آن استفاده می کند و عملیات نفوذ آنلاین را برای پیشبردن منافع خود ادامه خواهد داد.

• ضداطلاعات

برآورد کارشناسان امنیتی جامعه اطلاعاتی آمریکا این است که سرویس‌های اطلاعاتی ایران و کوبا به هدف‌قراردادن ایالات متحده ادامه خواهند داد زیرا آن را سرآمد تهدیدها علیه خود می‌دانند. ایران همچنان به بازداشت ظالمانه شهروندان آمریکایی ادامه می‌دهد و اقدامی در مورد پرونده افسر پیشین سیا رابرت لوینسون صورت نمی‌دهد.

• تسلیحات کشتار جمعی

در این گزارش آمده است ایران در حال حاضر هیچ فعالیت کلیدی در راستای توسعه تسلیحات هسته ای که از نظر نویسندگان برای تولید بمب هسته‌ای ضروری است، صورت نمی‌دهد؛ هرچند مقامات ایرانی به صورت آشکار تهدید کرده‌اند در صورتی که مزایای ملموس تجاری و سرمایه‌گذاری را که این کشور انتظار داشت از برجام به دست آورد، دریافت نکند، برخی از تعهدات این کشور براساس برجام را باز می‌گردانند و فعالیت‌های هسته ای خود را که برجام آنها را محدود کرده، از سر می‌گیرند.

برنامه موشکی بالستیک ایران که دوربردترین موشک‌های منطقه ای را در اختیار دارد، همچنان تهدیدی برای کشورهای خاورمیانه به شمار می‌رود. ادامه کار ایران روی تجهیزات ماهواره‌بَر از جمله سیمرغ، زمان لازم را برای رسیدن به موشک‌های قاره پیما کوتاه‌تر کرده است، زیرا موشک‌های ماهواره‌بَر و موشک‌های قاره‌پیما هر دو از فناوری‌های مشابه استفاده می‌کنند.

در ادامه اشاره شده که آمریکا در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد ایران به تعهداتش براساس کنوانسیون (منع) تسلیحات شیمیایی پای‌بند نیست، بنابر این ما همچنان این نگرانی را داریم که ایران عواملی را با اهداف آفندی توسعه دهد؛ ضمن اینکه همه عوامل قدیمی تسلیحات شیمیایی خود را در زمان تصویب کنوانسیون تسلیحات شیمیایی اعلام نکرده باشد.

• تهدیدات نسبت به منافع آمریکا در غرب آسیا

مهمترین بخش از تهدیدات مرتبط با ایران در این گزارش به نقش این کشور در غرب آسیا اختصاص یافته است. ارزیابی نویسندگان این است که ایران تلاش خواهد کرد دستاوردهای میدانی خود را در عراق و سوریه به نفوذ بلندمدت سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی تبدیل کند و در عین حال عربستان سعودی و امارات متحده عربی را با حمایت از حوثی های یمن تحت فشار قرار دهد. آمریکا باید همچنان بر نشانه هایی که ثابت کنند رژیم ایران به گروه های نیابتی و اقماری خود در عراق دستور حمله به نیروهای آمریکایی را می دهد، نظارت داشته باشد.

براساس برآوردهای سازمان ملل متحد، خسارت به اقتصاد سوریه و زیر ساخت‌های آن تقریباً به رقم چهارصد میلیارد دلار رسیده است و بازسازی این کشور دست کم یک دهه طول خواهد کشید. در این مدت روسیه و ایران تلاش خواهند کرد در ازای حمایت مداوم اقتصادی و نظامی، حق امضای قراردادهای مربوط به بازسازی زیرساخت‌های سوریه در دوره پس از جنگ را از آن خود کنند.

کارشناسان جامعه اطلاعاتی آمریکا اذعان می‌کنند عزم «رژیم» سوریه - در کنار ادامه حمایت روسیه و ایران - قطعاً باعث شده است که بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه انگیزه چندانی برای دادن امتیازات به مخالفان یا پایبندی به قطعنامه‌های سازمان ملل متحد درباره تغییرات قانون اساسی‌- که از دیدگاه اسد به حکومتش صدمه می‌زند - نداشته باشد.

در ادامه به تقابل ایران و اسرائیل در سوریه پرداخته شده است و آمده تلاش‌های ایران برای تحکیم نفوذ خود در سوریه و تسلیح حزب‌الله باعث حملات هوایی اسرائیل شده است به نحوی که اخیراً در ژانویه ۲۰۱۹ حملاتی علیه مواضع ایران در سوریه صورت گرفت که نشان‌دهنده نگرانی فزاینده ما در مورد مسیر نفوذ بلندمدت ایران در منطقه و خطر تشدید مناقشه است. حملات تلافی جویانه ایران با استفاده از موشک و پهپاد در سوریه به مواضع داعش به دنبال حمله به یک رژه نظامی در اهواز در ماه سپتامبر احتمالاً با هدف ارسال پیامی به دشمنان بالقوه آن صورت گرفتند و همچنین می‌خواستند اراده تهران را برای تلافی علیه حملات و توانمندی‌های نظامیِ بهبودیافته آن برای اعمال قدرت نشان دهند.

ارزیابی نویسندگان این است که ایران تلاش خواهد کرد از هرگونه مناقشه مسلحانه بزرگ با اسرائیل اجتناب کند؛ با این حال حملات اسرائیل که به افزایش تلفات ایران بینجامد احتمالاً باعث می‌شود اقدامات تلافی‌جویانه متعارف ایران علیه اسرائیل بیشتر شود

ایران همچنان حمایت‌هایی از حوثی‌ها به عمل می‌آورد که آنها را به انجام حمله علیه کشتی‌های عبوری از تنگه باب‌المندب و همچنین هدف قرار دادن اهداف زمینی مستقر در عمق خاک عربستان سعودی و امارات متحده عربی با استفاده از موشک‌های بالستیک و پهپاد قادر می‌سازد.

کارشناسان آمریکای تأکید کرده‌اند ایران به توسعه، بهبود و استقرار طیفی از توانمندی‌های نظامی ادامه می‌دهد که می‌تواند آن را قادر سازد دارایی‌های نظامی آمریکا و متحدانش را در منطقه هدف قرار دهد و رفت و آمد را از تنگه هرمز مختل کند. این سامانه ها شامل موشک‌های بالستیک، قایق‌های انفجاری بی‌سرنشین، مین‌های دریایی، زیردریایی‌ها و اژدرهای پیشرفته، پهپادهای مسلح، موشک‌های کروز ضدکشتی و زمین‌پایه، موشک‌های بالستیک ضدکشتی و دفاع هوایی هستند.

آنها اذعان می‌کنند ایران دارای بزرگترین نیروی موشکی بالستیک در منطقه خاورمیانه است و می تواند اهدافی را در دو هزار کیلومتری مرزهای خود مورد اصابت قرار دهد. تحویل سامانه‌های روسی در سال ۲۰۱۶ به ایران باعث شد پیشرفته‌ترین سامانه دفاع هوایی بُرد بلند در اختیار این کشور قرار بگیرد. ایران همچنین در داخل نیز به تولید سامانه‌های زمین به هوای بُرد متوسط و توسعه سامانه‌های زمین به هوای بُرد بلند کرده اقدام کرده است.

در ادامه آمده است ارزیابی ما این است که احتمال دارد برخوردهای انجام‌شده به وسیله نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب ایران علیه کشتی‌های آمریکا در خلیج فارس که البته طی یک سال اخیر از شمار آن کاسته شده است، در صورتی که ایران بخواهد یک تصویر قوی از خود در برابر آمریکا به نمایش بگذارد، مجدداً از سر گرفته شوند.

برآورد کلی از سیاست داخلی ایران

به باور جامعه اطلاعاتی آمریکا، جدال میان آنچه این سند «تندروان» و «میانه‌روها» نامیده است موجب کارشکنی در اصلاحات اقتصادی داخلی خواهد شد، ضمن اینکه توانایی روحانی برای اصلاح اقتصاد همچنان با توجه به فساد گسترده، بخش ضعیف بانکی و فضای تجاری حاکم بر ایران که سببِ راندن سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی می‌شود، محدود خواهد بود.

اعتراضات سراسری که بیشتر حول وضعیت نامساعد اقتصادی بوده‌اند باعث شده‌اند توجهات به لزوم اصلاحات اقتصادی گسترده شده و انتظارات برآورده نشده بسیاری از ایرانی ها بیشتر شود. کارشناسان جامعه اطلاعاتی آمریکا انتظار دارند در ماه‌های آینده ناآرامی‌های بیشتری اتفاق بیافتد هر چند احتمالاً اعتراضات همچنان ناهماهنگ و فاقد رهبری متمرکز یا فاقد حمایت گسترده عمومی از جانب گروه‌های سیاسی و قومی بزرگ خواهد بود. ارزیابی آنها این است که تهران در حال آماده کردن خود برای اتخاذ تمهیدات امنیتی تخاصم‌جویانه‌تر در واکنش به تجدید ناآرامی‌ها است هر چند ترجیح می‌دهد در عین حال از نیروی غیرمرگبار در مواجه با این اعتراضات استفاده کند.

تهدیدهای مرتبط با اروپا

به این دسته از تهدیدات در بخش‌های مختلفی از سند اشاره شده است، از جمله:

• تروریسم

برخی از گروه‌های خشونت‌طلب قومی و سوسیال دموکرات در اروپا در تلاش‌های خود برای همکاری علیه مهاجرت و اسلامی‌شدن اروپا از تاکتیک‌های خشونت‌آمیز استفاده خواهند کرد و یک تهدید احتمالی برای منافع آمریکا و هم‌پیمانانش محسوب می شوند. طی دو سال گذشته، اشخاصی که با گروه های قومی برتری‌طلب در فرانسه، سوئد و انگلیس ارتباط داشته اند حملاتی را علیه اقلیت‌ها و سیاستمداران انجام داده‌اند یا اینکه توطئه‌های آنها از سوی مقامات خنثی شده است.

• اقتصاد و انرژی

چشم‌اندازها در میان شرکای اصلی تجاری آمریکا نامشخص است و پیشرفت‌هایی در مذاکرات تجاری بین آمریکا، کانادا و مکزیک مشاهده می‌شود اما اختلافات تجاری آمریکا و چین و برگزیت خطراتی برای رشد اقتصادی در اروپا و روابط تجاری بین آمریکا و اروپا در پی دارند.

• برگزیت

روابط تجاری بین آمریکا و اتحادیه اروپا که ارزش آن در سال دو هزا و هفده، یک تریلیون و دویست میلیارد دلار بود مطمئناً به واسطه عدم دست‌یابی به توافق در ارتباط با برگزیت آسیب خواهد دید، روندی که سبب کاهش بیش از پیش رشد اقتصادی انگلیس و در سطحی کمتر اتحادیه اروپا می‌شود. در واقع ابهام ناشی از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا در حال آسیب‌زدن به رشد اقتصادی انگلیس و واحد پول این کشور است.

حتی یک توافق خوب در مورد برگزیت نیز تهدیدی علیه آمریکا است زیرا در هر صورت اگر خروج انگلیس از اتحادیه اروپا طبق برنامه محقق شود، یکی از صداهای مهم این نهاد در دنبال کردن سیاست‌های تحریمی علیه روسیه و یکی از صداهای طرفدار بازار آزاد، از این اتحادیه بیرون خواهد رفت ضمن آنکه انگلیس یکی از تواناترین بازیگران عرصه سیاست خارجی و امنیتی است. در اتحادیه اروپا برخی کشورها طرفدار ملایم‌تر شدن تحریم‌های روسیه هستند و احتمالاً در برابر تلاش‌ها برای تشدید نظارت بر سرمایه‌گذاری مقاومت خواهند کرد.

تهدید اصلی مرتبط با روسیه و چین

این گزارش مانند سایر گزارش‌های امنیتی و راهبردی ایالات متحده در یکی دو سال اخیر، بارها از تهدیدات گوناگون روسیه و چین علیه امنیت آمریکا و منافع آن یاد کرده است که در مهمترین قسمت به تهدیدی پرداخته که این دو کشور با اتحاد فزاینده خود نسبت به تداوم نظم بین‌المللیِ مستقرشده پس از جنگ جهانی دوم ایجاد کرده‌اند.

در این گزارش آمده است «این رقابت در همه عرصه‌ها وجود دارد از جمله برتری‌طلبی نظامی و فناورانه، و همچنین به طور روزافزونی در زمینه ارزش‌ها. روسیه و چین تلاش می‌کنند سازوکارهای نظم بین‌المللی و امنیت منطقه‌ای را شکل دهند و بر سیاست و اقتصاد همه مناطق دنیا به ویژه حیات خلوت‌شان نفوذ خود را اعمال کنند».

جدیدترین نگرانی در مورد این دو کشور این است که «چین و روسیه بیش از هر زمانی دیگری طی نیمه دهه ۱۹۵۰ تا کنون در همراستایی به سر می‌برند که این رابطه به نظر می‌رسد در سالِ پیشِ رو تقویت شود، با توجه به همگرایی منافع و تصورات آنها از تهدیدات، به ویژه در قبال یکجانبه‌گرایی و مداخله‌گرایی ایالات متحده و توسعه ارزش‌های دموکراتیک و حقوق بشر از سوی غرب». به نظر کارشناسان جامعه اطلاعاتی آمریکا چنین تلاشی از سوی روسیه و چین به تشدید احتمال منازعه در خاورمیانه و شرق آسیا نیز منجر می‌شود.

تهدیدات مرتبط با فضا

اما از میان بخش‌های مختلف این گزارش شاید بد نباشد به تهدیدات مرتبط با فضا اشاره کنیم. نویسندگان سند این‌گونه برآورد کرده‌اند که خدمات در بخش تجاری در فضا همچنان گسترش خواهد یافت و کشورها از جمله دشمنان آمریکا برای نیازهای مدنی و غیر نظامی خود بیشتر به خدمات فضایی متکی خواهند بود. در واقع همه بازیگران دولتی و غیردولتی به صورت فزاینده‌ای به اطلاعات مرتبط با فضا از قبیل تصاویر، آب و هوا، مخابرات و ناوبری دسترسی خواهند داشت.

در این میان، چین و روسیه در حال آموزش و تجهیز نیروهای فضایی نظامی خود و مستقر کردن تسلیحات جدید ضد ماهواره‌ای به منظور در معرض خطر قرار دادن خدمات فضایی آمریکا و هم‌پیمانان آن هستند. برای مثال، ارتش آزادی‌بخش خلق یک موشک عملیاتی مستقر بر روی زمین (ASAT) برای هدف قرار دادن ماهواره‌هایی دارد که در سطح پایین دور مدار زمین می‌چرخند و تازه چین احتمالاً قصد دارد به قابلیت‌های تسلیحاتی بیشتری برای نابودکردن ماهواره ها دست پیدا کند.

در ادامه آمده است روسیه نیز در حال تولید یک سامانه موشکی مشابه مستقر بر روی زمین به منظور هدف قراردادن ماهواره‌هایی است که در سطح پایین دور مدار زمین می‌چرخند و این فرایند طی چندین سال آتی عملیاتی خواهد شد. این کشور یک سلاح لیزری را بر روی زمین مستقر کرده و احتمالاً قصد دارد به سنسورهای بصری مستقر در فضا آسیب برساند.

پیشنهادات چین و روسیه برای دست‌یابی به توافق‌نامه‌های بین‌الملل در ارتباط با عدم تسلیحاتی کردن فضا شامل موضوعات مختلف مرتبط با تسلیحاتی نمی‌شود که آنها در حال تولید و مستقرکردن آنها هستند، اقدامی که به آنها اجازه داده است در پی دست‌یابی به قابلیت‌های جنگ فضایی باشند و در عین حال موضع خود را در این باره حفظ کنند که فضا باید عاری از تسلیحات باشد.

منبع

https://www.intelligence.senate.gov/sites/default/files/documents/os-dcoats-012919.pdf