سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

در حسرت تمام شدن حوادث خوزستان!

خانم آذر منصوری، قائم مقام حزب اتحاد ملت و از اصلاح‌طلبان تحریمی، در بخشی از یک مصاحبه که سایت اعتمادآنلاین آنرا منتشر کرد در اشاره به جریان چپ گفته است: اینکه –اصلاح‌طلبان- دست روی دست بگذارند و تصور کنند که در بزنگاه انتخابات می‌توانند مردم را با خود همراه کنند، یک تصور باطل است. به عنوان مثال در شرایطی که مردم خوزستان با بحران کم‌آبی مواجهند دقیقا اصلاح‌طلبان باید موضع خود را با این اعتراضات روشن کنند. موضوع اول اعتراض است و موضوع دوم مسأله و دلیل اعتراض است و سومین موضوع، راه‌حل‌ها یا چه باید کرد، است.

او می‌افزاید: این فقط یک نمونه از اعتراضاتی است که با توجه به بحران‌ها و  گسست‌های امروز ایران پس از انتخابات ۱۴۰۰ شاهد آن هستیم و همان طور که پس از آبان ۹۸ گفتیم در صورت ادامه گسست‌ها احتمال وقوع آن در هر نقطه‌ای از ایران امروز ممکن است، وجود داشته باشد.[۱]

*"اغتشاش‌محوری و خیابان دوستی" راهبردی است که زلف پریشانش از سال‌ها قبل دل اصلاح‌طلبان را با خود برده و از همین روست که این جریان سیاسی خاص به ورطه حوادثی مثل فتنه ۸۸، آبان ۹۸ و تحریم انتخابات افتاد و علمگردان فتنه شد.

مقوله‌ای که بصورت خیلی واضحی در صحبت‌های خانم منصوری نیز بر آن تأکید می‌شود و شاهدیم که این عضو ارشد یک حزب کادر چپ، خواستار روشن کردن موضع اصلاح‌طلبان نسبت به اعتراضات می‌شود. و البته پر واضح است که منظور ایشان با توجه به تأکیدی که بر همراه شدن با جماعت دارند؛ لزوم حمایت چپ‌ها از حرکات تندروانه و رادیکالیسم خیابانی است.

در این گزاره باید اندیشه کرد که جریان چپ به کجا رسید که از کارویژه‌های اصلی سیاست برای رجال و احزاب خود که همانا "دعوت به امنیت و آرامش و انتخابات است" غافل شده و دقیقا در خلاف مسیر، مشغول تازاندن کمیت مقاصد خویش است؟

پیش از خانم منصوری، هدایت‌ا... آقایی، از دستگیرشدگان فتنه ۸۸ نیز طی اظهاراتی عجیبی همزمان با اغتشاشات خوزستان، اینطور گفته بود که اصلاح‌طلبان باید از حاکمیت خارج شوند و به معترضان خیابانی بپیوندند! [۲]

گفتنیست، چیزی که خانم منصوری در اشاره به اغتشاشات آبان ۹۸ و پیش‌لرزه بودن آن بیان کرده‌اند همان مفهوم "فتنه اقتصادی" است که برخی محافل تحلیلی از مدت‌ها پیش‌تر به آن اشاره کرده و نقش اصلاح‌طلبان در آنرا توضیح داده‌اند.

***

قالیباف و کارهای بر زمین مانده روحانی در سوریه

رییس مجلس شورای اسلامی با هدف رفع موانع تجاری و حل مشکلات تجار و بازرگانان برای استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی به سوریه سفر می‌کند.

به گزارش ایرنا، محمدباقر قالیباف در این سفر با مقامات ارشد سوریه و نیز تجار و فعالان اقتصادی دو کشور دیدار خواهد کرد و به صورت ویژه پیگیر اهداف اقتصادی و تجاری خواهد بود.

در این سفر به صورت ویژه همکاری‌های راهبردی از جمله توافق‌های اقتصادی میان ایران و سوریه و گشایش مسیرهای جدید برای تجار و صنایع ایرانی بررسی می‌شود.

یکی از پیشنهادات جدی رییس مجلس شورای اسلامی توسعه دیپلماسی اقتصادی در وزارت امور خارجه و تغییر نام و کارکرد این وزارتخانه به «وزارت امور خارجه و تجارت امور بین الملل» است. [۳]

*اقدام قالیباف در سفر به سوریه در حالی است که انتظار بود این سفر و محتوای آن پیش از این مورد توجه شخص آقای روحانی قرار گرفته باشد.

اما فعالان سیاسی هرچه بیشتر انتظار کشیدند کمتر توجهی از آقای روحانی نسبت به سوریه دیده شد.

اینکه چرا دولت آقای روحانی هرگز روی خوشی به سوریه نشان نداد یکی از سؤالات بزرگ دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی است که شاید جواب توأم با شرمندگی آن بعدها داده شود.

انتظار بود که رئیس‌جمهور محترم نه تنها از بعد اینکه ایران اسلامی ضامن بقای حکومت سوریه و امنیت مردم این کشور شد، بلکه از بعد توسعه هژمونی ایران در منطقه و جهان و همچنین از لحاظ منافع اقتصادی؛ ‌ توجه و سفرهای زیادی به سوریه داشته باشد و تبادلات و تعاملات بیشتری با "بشّار اسد" را به نمایش بگذارد.

اما دیدیم که در عوض رئیس‌جمهور روسیه بود که چنین اقداماتی را انجام می‌داد و آقای روحانی با اینکه صاحب دست برتر در سوریه بود اما به گونه‌ای رفتار کرد کأنه سوریه کشوری مثل برخی همسایگان معمولی ایران است!

سفر دکتر قالیباف به سوریه همچنین از جهت جلوگیری از هدر رفتن مجاهدت‌ها و تلاش‌های ایران در سوریه نیز حائز اهمیت بسیاری است.

***

جمهوری اسلامی "ضدّ توسعه" است به جز در مجازات ما!

تقی آزادارمکی، از جامعه‌شناسان اصلاح‌طلب در بخشی از یک مصاحبه با سایت صبح ما در اشاره به حوادث اخیر در خوزستان گفته است: توسعه یعنی یک کنش عقلانیِ متوازنِ غیر متداخل و متزاحمی بین نیروهای اجتماعی، این‌که مردم در جایی بتوانند امکانات را درست مصرف کنند آن را افزایش دهند و به سرمایه اجتماعی و انسانی کشور اضافه کنند؛ آن جامعه یک جامعه توسعه‌ای است. نه جامعه ما که هرکاری می‌کند علیه خودش می‌شود. ما سمت انرژی هسته‌ای می‌رویم علیه خودمان می‌شود، مدرسه اضافه می‌کنیم، سپاه را تقویت می‌کنیم، روحانیت را زیاد می‌کنیم، علیه توسعه می‌شود. در واقع هرکاری انجام می‌دهیم علیه خودمان می‌شود و این نشان می‌دهد به‌شکل بنیادی چیزی به‌نام توسعه در ایران وجود ندارد.

او تصریح می‌کند: اساساً نظام اجتماعی ما در ایران براساس توسعه سامان پیدا نکرده، طوری‌که توسعه پدیده گمشده‌ای برای ایران است. نه دولت‌های توسعه‌گرا داشته‌ایم و نه نظام سیاسی ما نظام‌های توسعه‌گرا بودند. بنابراین مجموعه تصمیم‌گیری‌های متداخل و متزاحم را در هر دوره از نظام‌های سیاسی شاهد هستیم. مثلاً در یک‌جا روستاها را توسعه دادیم و شهرها را رها کردیم، جایی دیگر از تاریخ به‌شهرها رسیدگی کردیم و به روستاها توجهی نداشتیم، جایی به طبقه متوسط پرداختیم و بقیه رها کردیم و مواردی از این دست، لذا هیچ‌وقت یک برنامه جامع توسعه وجود نداشته است.

آزادارمکی همچنین گفته است: همه دولت‌ها در ایران کار توسعه‌ای انجام ندادند و فقط توزیع منابع کردند. اگر توسعه‌ای وجود داشت جمهوری اسلامی بعد از چهل‌وچند سال دارای اعمال انباشته در حوزه اقتصاد، سیاست، فرهنگ می‌بود، اما چرا این مقدار متزاحم است و در آن اختلال و مزاحمت وجود دارد؟ برای این‌که هیچ‌وقت کنش توسعه‌ای وجود نداشته است، لذا جمهوری اسلامی به‌شکل بنیادی ضدّ توسعه است! [۴]

*گزینه‌های عقلانیت و مطالعه سال‌هاست که به دو عنصر مهجور در اردوگاه اصلاحات بدل شده‌اند و خیلی وقت است که در صحبت‌های رجال این جریان سیاسی خاص؛ آنقدری که از عوام‌زدگی و ذبح عقلانیت به پای منافع شخصی و جریانی ردّ پا هست از مطالعه و فلسفه نیست.

در بحث توسعه اولا باید دانست که در دکترین نظام جمهوری اسلامی دانش‌واژه "پیشرفت" که معنایی بسیط‌تر و عقلانی‌تر از توسعه دارد جایگزین شده و مورد توجه است.

ثانیا توسعه در معنای مورد نظر آقایان به معنی از نوک پا تا فرق سر غربی شدن، لیبرال شدن، بروکراتیک شدن و جذب شدن در هاضمه چیزی به نام دهکده جهانی است.

جالب است که این تفسیر آقایان بسیار تندروتر از تفاسیر نظریه‌پردازان غربی توسعه از قبیل لوسین پای و لئونارد بیندر است.

چه اینکه آنها نیز اگرچه مؤلفه‌هایی مثل تغییر هویت دینی و یا سازمان یافتن جامعه مدنی را لازمه توسعه می‌دانند اما در عین حال عقلانی‌تر فکر می‌کنند و از مقولاتی مثل تدریجی بودن پیشرفت، لزوم نخبه‌محوری و انتظام امور نیز سخن به میان آورده‌اند.

من‌حیث‌المجموع مفهوم پیشرفت یک معنای قریب به ذهن واضح دارد که البته شاید نتوان در جملاتی کوتاه بصورت کاملا محیط به بیان آن پرداخت اما امر واضح آنست که توسعه‌ای که امروز به لقلقه زبان اصلاح‌طلبان تبدیل شده؛ صرفا یک کنایه بی‌مبناست که اولا با پیشرفت میانه‌ای ندارد و ثانیا تنها کارکرد آن اینست که به هر بهانه‌ای علیه جمهوری اسلامی مطرح می‌شود تا موجبات "فتنه اقتصادی" و براندازی را فراهم آورد.

در اثبات غلط بودن مدعای آزادارمکی و آزار زبانی او مبنی بر ضد توسعه بودن نظام جمهوری اسلامی ایران! همین بس که این افراد نظامی را ضد توسعه می‌نامند که هژمونی امروز آن از دشت قبچاق در شرق تا سواحل مدیترانه در غرب گسترده شده است، مثبتات اقتصادی بزرگی مثل بیکاری تک رقمی، ناچیز بودن فقر مطلق و ضریب جینی مطلوب دارد، مالیات کمی از شهروندانش می‌گیرد، در جایگاه سیرترین کشورهای جهان است و بعنوان یک قدرت اقتصادی_امنیتی از متحدان خود نیز حمایت می‌کند.

اگرچه ایران ما هم مثل همه ممالک دیگر دنیا با مشکلاتی مثل سیل و خشکسالی و سوء مدیریت مواجه است.

اما یک ذهن تئوریک و دارای عقلانیت می‌داند که "مشکل" بخشی از حکمرانی است و حکومت بدون مشکل و فساد فقط در بهشت برین ممکن خواهد بود و نه حتی در مدینه فاضله و یا در حکومت امام معصوم!

اینها حقایقی است که معاریف جریان اصلاحات به مردم نمی‌گویند و به جای آن با انکار مثبتات، با سیاه‌نمایی و با لفاظی‌هایی مثل "ضدّ توسعه بودن جمهوری اسلامی"! سعی در تشویش اذهان عمومی در قبال یک هژمونی جدید در تاریخ جهان دارند.

از دیگر مواردی که ادعای ارمکی مبنی بر ضد توسعه بودن نظام جمهوری اسلامی را به رأی‌العین اثبات می‌کند همین بس که نظام جمهوری اسلامی بیش از ۴۲ سال است که در مقابل کنایه‌های زشت و بی‌مبنای این افراد جز مهربانی و مدارا هیچ عکس‌العملی نشان نمی‌دهد و مثل ممالک دیگری که در ذهن همین آقایان توسعه‌یافته ارزیابی می‌شوند؛ با داغ و درفش به استقبال این حرف‌های خیانت‌آمیز نمی‌رود.

مردم باید بدانند که آقای آزادارمکی زمانی گفته بود اگر روسیه و چین نبودند ما ایرانی‌ها حتی کفش هم برای پوشیدن نداشتیم! [۵]

پیش از این، فیض‌ا... عرب‌سرخی از رجال اصلاح‌طلب نیز در اظهاراتی گفته بود که "کاش انقلاب اسلامی نداشتیم"...

***

1_ https://etemadonline.com/content/507442

2_ mshrgh.ir/1249015

3_ www.irna.ir/news/84417424/

4_ http://sobhema.news/?p=16316

5_ mshrgh.ir/917470