سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌ استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با  «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

******

**عبدی: «رئیسی» بدون احیای برجام هیچ کاری نمی تواند انجام دهد

«عباس عبدی» فعال سیاسی اصلاح طلب که پیش از این پیشنهاد آزادی خرید و فروش مواد مخدر و همچنین آزادی مشروب خواری را مطرح کرده و الگوی پیشرفت ایران را نیز خیالی نامیده بود، در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: «انجام حتی بخشی از قول‌های رئیسی و نه حتی همه آنها، منوط به احیای برجام است...فرض کنیم به هر دلیلی معجزه شد و توانستید منابع ارزی لازم برای تأمین نیازهای ضروری کشور را بدون حل برجام فراهم کنید، در این صورت گمان نکنید که می‌توان برجام را دور زد و بی‌خیال اجرای آن شد».

عبدی در ادامه نوشت:«زیرا تحقق برجام بیش از هر چیز پیام مهمی برای فعالان اقتصادی و جوانان و کارآفرینان دارد که اوضاع آینده به وفق مراد است و می‌توان کار کرد. در مقابل منتفی شدن برجام موجب می‌شود که امید همگان نسبت به بهبود شرایط و عبور از مشکلات فعلی از میان برود. به نظر بنده این اثر برجام حتی از اثرات اقتصادی آن مهم‌تر است».

این فعال سیاسی اصلاح طلب در این یادداشت تصریح کرد: «دیگر نمی‌توان مثل گذشته غیرمسوولانه شعار داد. بهتر و ضروری است که تصمیم خود را تحت فشار جریان غیرمسوول در میان اصولگرایان نگیرید، آنان همان‌قدر که در دوران روحانی و پیش از آن در زمان اصلاحات غیرمسوولانه نظر می‌دادند، اکنون هم در همان مسیر گام برمی‌دارند. در یک کلام اداره بدون مشکل کشور بدون حل برجام خیالی بیش نیست. اجازه ندهید که بسیاری از مردم نسبت به حل مسائل جامعه ناامید شوند».

قاطبه مردم و صاحبنظران و کارشناسان نمره قابل قبولی به دولت روحانی نمی دهند؛ چرا؟! به این دلیل که دولت روحانی ظرفیت های عظیم کشور را به پای برجام قربانی کرد. رویکردی خسارت بار که وضع اقتصادی فعلی را رقم زد.

در این میان اصلاح طلبان نقش ویژه و تاثیرگذاری در رقم خوردن وضع فعلی ایفا کردند. همان طیفی که برجام را فتح الفتوح نامید و امضای وزیر خارجه آمریکا را تضمین قلمداد کرد و اینگونه القاء کرده بود که اگر توافق هسته ای امضا شود، قیمت هر دلار هزارتومان خواهد شد.

همین جماعت به واسطه نسخه پیچی در تحمیل خسارت محض برجام به کشور و مردم، دلار ۳۲ هزارتومانی و مرغ ۳۵ هزارتومانی و گرانی ۷ برابری قیمت مسکن و افزایش سرسام آور نرخ اجاره بهای مسکن و التهاب بازار خودرو را رقم زد.

حالا بانیان وضع موجود اقتصادی اصرار دارند که این وضعیت غیرقابل قبول را به دولت آینده تعمیم دهند.

به عبارت دیگر آن طیفی که توانایی و استعداد جوانان عزیز و نخبه ایرانی را در حد طبخ «قرمه سبزی» و «آبگوشت بزباش» می بیند و مدعی است که خودکفایی مزخرف است و باید مدیر از خارج وارد کرد و مدیران نجومی را باید حلوا حلوا کرد و...حالا در پی تعمیم وضع فعلی به دولت سیزدهم است.

** «آقا بیژن» سفارش کرده هوای دولت بعدی را داشته باشند!

روزنامه شرق در مطلبی با عنوان «خداحافظی اوپک با شیخ‌الوزرای ایران» نوشت:«روز پنجشنبه صدوهشتادویکمین جلسه وزرای اوپک تشکیل شد...این‌بار برای ایران اجلاسی خاص بود. اوپکی‌ها با وزیر نفت کشورمان، بیژن زنگنه، خداحافظی کردند و در این کار این‌قدر تعارف‌ و تمجید کردند و یاد رفاقت و ذکاوت زنگنه را به میان آوردند که یحتمل بیژن کمی معذب شد».

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت:«زنگنه که هشت سالی سخت را پشت‌سر گذاشته، چه به خاطر تحریم‌ها، چه حمله لاینقطع مخالفان سیاسی‌اش در داخل، چه به دلیل مشکلات کارگری امروز وزارت نفت، دقایقی نفسی به‌راحتی کشید؛ اتفافی که بعید است زمان خداحافظی‌اش در ایران رخ دهد».

روزنامه شرق در پایان این گزارش نوشت:«نفت بازاری جهانی است. اما به‌هرحال، وزیر نفت آینده هر که باشد، آقا بیژن سفارش کرده هوایش را در اوپک داشته باشند و می‌تواند اقلا اوپک را با خیال راحت برود».

واقعیت این است که بخش اعظمی از جریان اصلاح طلب با مسئله شایسته سالاری اصلا میانه خوبی ندارد. چرا که با تقدیس از مدیران این طیف با بکارگیری القابی همچون «ژنرال» و «شیخ الوزرا» و حمایت از «آقازاده های بی هنر و گردن کلفت»، عملا شایسته سالاری و توجه به کارآمدی را به حاشیه برده است.

«ژنرال های خودخوانده» و «آقازاده های گردن کلفت» دو روی یک سکه است، این دو همانند دو لبه یک قیچی، قاعده چرخش مدیران و بکارگیری خیل عظیمی از جوانان نخبه و با استعداد و مدیران لایق و کارآمد را را از کار انداخته و آن را عقیم می کند.

و اما بیژن زنگنه وزیر نفت دولت روحانی و عضو ارشد ستاد انتخاباتی «میرحسین موسوی» در سال ۸۸، از سال ۵۹  تا ۱۴۰۰ به استثنای ۸ سال، یا وزیر بوده و یا معاون وزیر.

زنگنه همان وزیری است که خسارت بیش از ۱۴ میلیارد دلاری کرسنت را به کشور تحمیل کرد. حذف کارت سوخت در دوره وزارت زنگنه با حساب ارز ۴۲۰۰ تومانی حدود ۱۵۰ هزارمیلیارد تومان به کشور خسارت زد. علاوه بر این جریمه قرارداد صادرات گاز به ترکیه و همچنین بدهی و جریمه قرارداد واردات گاز از ترکمنستان در دوره وزارت زنگنه در مجموع حدود ۴ میلیارد دلار به کشور خسارت زد.

همچنین لغو قرارداد خط لوله صلح از هند و پاکستان در دوره وزارت زنگنه سالیانه ۸ میلیارد دلار خسارت وارد کرد که در مجموع در دولت تدبیر و امید این خسارت بیش از ۵۰ میلیارد دلار برآورد شده است.

خسارت ۷ میلیارد دلاری عدم پیگیری و اجرای قرارداد صادرات گاز ایران به کویت- علیرغم درخواست کویت- و قرارداد خسارت بار توتال و تبعات زیان بار مخالفت زنگنه با ساخت پالایشگاه و تاکید بر عدم خودکفایی در تولید بنزین و موارد متعدد دیگر را نیز باید به فهرست بلند بالای خسارت های وزارت زنگنه به کشور اضافه کرد.

به نظر شما آقای زنگنه با این کارنامه تأمل برانگیز، شایسته تقدیر است؟!

** ربیعی: وضع اقتصادی فعلی تقصیر تحریم ها و کرونا است

«علی ربیعی» عضو ستاد موسوی در سال ۸۸ و وزیر استضاح شده کار در دولت روحانی و سخنگوی فعلی دولت در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت:«درباره تحریم‌های اقتصادی علیه ایران با دو دیدگاه مواجه بوده‌ایم؛ یک دیـدگاه تحریم را فرصـت اساسی و یا حداقل آن را مسأله‌ای بی‌اهمیت می‌داند. اساساً زندگی با تحریم را توصیه می‌کند و بیشتر درصدد همزیستی با آثار تحریم است و آن را در درازمدت باعث خودکفایی اقتصاد کشور می‌داند و ابایی از اینکه پرونده ایران مجدداً ذیل فصل هفت منشور ملل متحد برود هم ندارد. دیدگاه دوم نه معتقد به پذیرش اصل وجود تحریم و نه همزیستی با آثار تحریم است و درصدد است با عقب راندن تحریم‌ها، آن را از فرضی واجب در زندگی ایرانیان تبدیل به امری تحمیلی و گذرا کند تا در سایه رفع اصل و آثار تحریم، توانایی‌های داخلی شکوفا شده و کشور را از وضع «اداره سخت» به سمت رشد و توسعه سوق دهد».

ربیعی در بخش دیگری از این یادداشت نوشت:«اقتصاد ایران طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶، علی‌رغم مشکلات ساختاری و آسیب‌های دور قبلی تحریم‌ها، روند خوبی را نه فقط در مهار تورم که از نظر رشد اقتصادی و اشتغالزایی طی کرد و آنچه این مسیر را تغییر داد دو شوک بزرگ بود: تحریم‌های گسترده در سال ۱۳۹۷ و شیوع کرونا در سال ۱۳۹۸. هر تصویری از اقتصاد ایران بدون محاسبه این دو شوک بزرگ، نه گویاست نه صحیح».

وزیر استیضاح شده دولت روحانی در این یادداشت تاکید کرد:«تحریم‌ها، فقر را گسترش داده و ایجاد شغل جدید را با مشکل روبه‌رو کرده و با کوچک شدن اقتصاد به طبقات پایین اقتصادی فشار بیشتری وارد کرده است. برای رشد و توسعه کشور و بزرگ شدن اقتصاد ایران و ایجاد رفاه بیشتر برای مردم و دستیابی به قدرت اقتصادی در میان‌مدت نیاز به عبور از مانع تحریم‌هاست که باید همگان حمایت کنیم در دولت آینده این مسأله حل شود. در همین راستا مانع دیگری چون بلاتکلیفی FATF هم مشکل دیگری است که باید از سر راه دولت برداشته شود».

درباره یادداشت مذکور گفتنی هایی است که در ادامه به اختصار به آن می پردازیم:

آقای ربیعی در این یادداشت، دوگانه ای را ترسیم کرده که هیچ نسبتی با واقعیت ندارد. اینکه «عده ای زندگی با تحریم را توصیه می کنند» و «عده ای دیگر در پی آن هستند تا در سایه رفع اصل و آثار تحریم، توانایی‌های داخلی شکوفا شود».

این دوگانه واقعیت ندارد. رهبر معظم انقلاب- ۱ فروردین ۱۳۹۴- فرمودند:«در نگاه کلان به اقتصاد کشورمان دو جور نگاه وجود دارد، دو جور نگاه به رونق اقتصادی و پیشرفت اقتصاد وجود دارد؛ یک نگاه میگوید که ما پیشرفت اقتصاد را باید از ظرفیّتهای درون کشور و درون مردم تأمین بکنیم. نگاه دوّم به اقتصاد کشور نگاه به پیشرفت اقتصاد با استفاده از کمک بیرون از مرزها است؛ میگوید سیاست خارجی‌مان را تغییر بدهیم تا اقتصاد ما درست بشود، با فلان مستکبر کنار بیاییم تا اقتصاد رونق پیدا کند، تحمیل قدرتهای مستکبر را در بخشهای گوناگون و مسائل گوناگون بپذیریم تا اقتصادمان رونق پیدا کند؛ این هم نگاه دوّم است».

ایشان در ادامه تاکید کردند:«امروز شرایط کشور به ما نشان داده است که این نگاه دوّم یک نگاه کاملاً غلط و عقیم و بی‌فایده است. همین تحریمهایی که امروز علیه ملّت ایران اعمال میشود، دلیل محکم و متقنی است بر غلط بودن این نگاه؛ یعنی شما وقتی که به امید قدرتهای خارجی نشستید تا آنها بیایند اقتصاد شما را رونق بدهند و با زیر بار آنها رفتن، اقتصاد را رونق بدهید، آنها به حدّ کم قانع نیستند».

کارشناسان حوزه اقتصادی تاکید دارند که تحریم ها نهایتا ۲۰ الی ۳۰ درصد در ایجاد وضع موجود اقتصادی در کشور سهیم است و ۷۰ الی ۸۰ درصد ریشه مشکلات در سوءمدیریت دولت است.

برای نمونه، کارنامه ضعیف و غیرقابل دفاع دولت روحانی در حوزه مسکن هیچ ارتباطی به مسئله تحریم ندارد. اینکه وزیر راه و شهرسازی می گوید «به خانه نساختن برای مردم افتخار می کنم»! ناشی از سوءمدیریت است.

هیچ انسان منصف و دلسوزی تاثیر کرونا بر اقتصاد کشور را انکار نمی کند. تاثیر تحریم بر اقتصاد کشور هم قابل انکار نیست. اما اینکه تاثیر ۷۰ الی ۸۰ درصدی سوءمدیریت به گردن تحریم و کرونا انداخته شود نیز کاملا غیرحرفه ای و غیرمنصفانه است.