سرویس جهان مشرق - امروز ترکیه به خاطر تحولات گسترده در منطقه احساس می‌کند موقعیت بسیار مناسبی برای هدف قرار دادن کردهای سوریه در عفرین ایجادشده است؛ هرچند که انجام این کار برای ترکیه بدون هزینه و عوارض جانبی نخواهد بود. بعد از شدت گرفتن تنش میان ترکیه و کانتون های کردی در شمال سوریه، رجب طیب اردوغان در یک سخنرانی شدیداللحن و با اتخاذ مواضع بسیار تند ، کردهای سوریه  را مورد تهدید قرارداد.

اردوغان در سخنرانی خود اعلام کرد: «کمربند تروریستی دولت‌های غربی را از طریق عملیات ادلب درهم خواهیم شکست و درصورتی‌که تروریست‌ها در عفرین تسلیم نشوند آن‌ها را نابود خواهیم کرد.» او ضمن انتقاد از حمایت آمریکا از پی وای دی (PYD) گفت: «اینکه تروریست‌ها یونیفرم بپوشند و پرچم کشور شمارا بر بالای ساختمان‌هایی که از آن استفاده می‌کنند نصب کنند چیزی را عوض نمی‌کند. سلاح‌های زیادی از طرف غربی‌ها به منطقه ارسال‌شده و سر از بازار سیاه درآورده است. حتی از این سلاح‌ها بر ضد ترکیه هم استفاده‌شده است. بااین‌وجود ترکیه به‌تنهایی علیه تروریست‌های پی ی د اقدام خواهد کرد ، حتی اگر آمریکا به شراکت با این سازمان ادامه بدهد. آمریکا گمان می‌کند ارتشی که تأسیس کرده است (ارتش کردها) در سوریه قادر به چپاول و تجاوز خواهد بود؛ ولی آن‌ها خواهند دید که ظرف کمتر از یک هفته این دزدان را نابود خواهیم کرد.» اردوغان خطاب به حزب کارگران کردستان (pkk) گفت: «کسانی که بر تجزیه کشور ما اصرار دارند با جنگنده‌ها و تانک‌ها و توپخانه‌هایمان به مواضع آن‌ها حمله خواهیم کرد و این تروریست‌ها در کمترین زمان از صفحه حذف خواهند شد.»

تهدید اخیر کردها از جانب ترکیه ، درست متوجه آسیب‌پذیرترین نقطه منطقه کردستان است. منطقه‌ای که در سخت‌ترین وضعیت و خطرناک‌ترین لحظات به سر می‌برد. درست است که از یک‌سو روابط کردها با واشنگتن قوی است، اما از سوی دیگر مواضع و رابطه آن‌ها با مسکو و دمشق در این اواخر ضعیف بوده است.

هم‌اکنون ترکیه نیروهای خود را در دو محور إعزاز– کفرنایا و محور أطمه  واقع در نزدیکی گذرگاه  باب الهوی مستقر کرده است . هدف ترکیه از این اقدام انزوا و جداسازی عفرین و اعمال محدودیت‌هایی بر آن به‌منظور جلوگیری از ارتباط جغرافیایی مابین مناطق تحت سیطره کردها با کانتون های دیگر است. سخنان اردوغان در راستای اعلام آمادگی کشورش برای یک اقدام جدید در شمال سوریه و ضمیمه کردن رقه  و منبج  به حوزه مدیریت و کنترل خود باهدف تضمین امنیت ملی ترکیه ، منعکس‌کننده اهداف ترکیه در این منطقه است. به نظر می‌رسد این طرح و نقشه ترک‌ها برای عفرین آن را در یک مسیر پیچیده و بسیار طولانی قرار داده است.

 ترکیه در نظر دارد با فشار بر کردها آن‌ها را وادار به خروج از مناطق تحت سیطره و کنترل خود به نفع نیروهای ترکیه و یا نیروهای وفادار به خود نماید. چنانچه این امر محقق نشود، هدف بعدی ترک‌ها اعمال فشار بر واشنگتن است که به‌منظور عدم خلل و سردرگمی درنبرد رقه حاضر به پادرمیانی و حل‌وفصل اختلافات میان  هم‌پیمانان خود خواهد بود. اما درصورتی‌که هیچ‌یک از موارد فوق محقق نشود، هدف نهایی، محاصره عفرین و ممانعت از هرگونه توسعه‌طلبی کردها درنتیجه ائتلافشان با آمریکا و بهره بردن از پیروزی خود در رقه خواهد بود. به نظر می‌رسد ترکیه به عملیات خود علیه کردها اطمینان زیادی دارد.

البته آمریکا اعلام کرده است  حمایت قابل‌توجهی از نیروهای کرد در عفرین به عمل نخواهد آورد و دراین‌باره به ترکیه اطمینان داده که روابطش با کردها تاکتیکی است، درحالی‌که ترکیه به‌عنوان یک متحد قابل‌اعتماد آمریکا محسوب می‌شود. در همین راستا وزیر دفاع آمریکا  جیمز ماتیس  با ارسال نامه‌ای به همتای ترک خود ( که دربرگیرنده اطلاعاتی درباره سلاح‌های ارسالی آمریکا به گروه‌های کرد سوریه است ) متعهد شده است که پس از پایان مبارزه با داعش فوراً نسبت به بازگرداندن سلاح‌های مزبور اقدام خواهد کرد.

 در این کشمکش دولت روسیه هم برای مقابله بانفوذ آمریکا که متحد و حامی اصلی کردها در منطقه می‌باشد مشتاق است تا به یک تفاهم مشترک با ترک‌ها دست پیدا بکند که هم منفعت سیاسی و هم منفعت استراتژیک  بیشتری برای روس‌ها  در پی داشته باشد.

 باوجود همه این مطالب نماینده رسمی آمریکا در ائتلاف ضد داعش در پاسخ به تحرکات اخیر ترکیه  برضد عفرین به کردها اطمینان داده و تأکید کرده  که انجام هرگونه حمله از جانب ترکیه بر ضد عفرین  یا هر منطقه دیگری در شمال سوریه به‌مثابه پاره شدن آخرین رشته از روابط آمریکا و ترکیه خواهد بود. از طرف دیگر نیز کردها اعلام کرده‌اند که نه‌تنها پایگاه کفرجنه را ترک نخواهند کرد  بلکه تجهیزات نظامی بیشتری را در این پایگاه مستقر خواهند کرد.

دخالت و حمله نظامی ترکیه علیه عفرین و نیروهای کرد که از کارشناسان نظامی خوبی برخوردار هستند و  می‌دانند که چگونه باید با ارتش ترکیه مقابله کنند برای ارتش اردوغان کار آسانی نخواهد بود. ارتشی که اخیراً سعی کرد به‌طور مستقیم یا با کمک نیروهای وفادار به خود بر تل رفعت سیطره یابد، اما موفق نشد. البته  تسلط ارتش ترکیه  بر بسیاری از مناطق ، در چارچوب سازش و توافقات قبلی بوده و نه از طریق برخورد و درگیری نظامی.

نیروهای کرد در پاسخ به تهدیدات ترکیه واکنش جدی نشان داده و آمادگی خود را برای آزادسازی دو شهر جرابلس  واعزاز از اشغال نیروهای  ترک را اعلام کرده و مدعی شده‌اند که عواقب این رویارویی ممکن است به داخل ترکیه نیز کشیده شود.

از طرف دیگر کردها کاملاً آگاه هستند که اتحاد آن‌ها با آمریکا برای محافظت از عفرین کافی نخواهد بود و بعید به نظر می‌رسد که آمریکا نقشه‌ای برای جلوگیری از تلاش مهاجمان ترک در راستای  تسخیر عفرین داشته باشد. ترکیه امکان سیطره و استیلا بر عفرین  و یا حتی محاصره آن را بدون دستیابی به توافق با بازیگران میدانی در شمال سوریه یعنی روسیه و ایران را نخواهد داشت؛ همچنان که کردها نیز از امکان محافظت از عفرین بدون پشتیبانی روسیه و ایران برخوردار نخواهند بود.

ترکیه مخالف هرگونه توسعه سیاسی کردها در منطقه است. این کشور مخالفت خود را با این مسئله در واکنش به برگزاری رفراندوم استقلال اقلیم کردستان عراق در سپتامبر گذشته نشان داد. ترکیه بیم دارد که ایجاد دولت مستقل یا خود مدیریتی از سوی کردهای سوریه و عراق روی خواسته‌های کردهای این کشور نیز تأثیر گذاشته و آن‌ها نیز چنین تمایلاتی را دنبال کنند.

مسئله دیگر ترکیه این بوده که ثابت کند شورای میهنی کردستان سوریه نماینده راستین کردهای این کشور است؛ درحالی‌که حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه یا  پ ی د  به‌عنوان یک بازیگر کارآمد در پیشبرد اهداف کردهای سوریه از طریق به دست آوردن حمایت روسیه و آمریکا در هفت سال گذشته به‌خوبی عمل کرده است. پ ی د به خاطر حمایت آمریکا و روسیه بخش بزرگی از سوریه را تحت کنترل خود دارد؛در حالی شورای میهنی کردستان  سوریه هیچ‌چیز را تحت کنترل خود ندارد. مشکل دیگر ترکیه با کردهای پ ی د کنترل و تسلط این گروه بر مناطقی  است که در جنگ با داعش در سوریه و با کمک آمریکا به دست آورده است. ترکیه در شرایط کنونی چگونه پ ی د را از این مناطق بیرون خواهد راند و این‌که چگونه کردهای متمایل به ترکیه را جایگزین پ ی د خواهد کرد، همگی سؤالات بی‌پاسخ پیش روی اردوغان است.

اگر ترکیه پل‌های پشت سرش را با بشار اسد در ابتدای بحران سوریه خراب نکرده  و منافع امنیتی کشورش را بالاتر از همه‌چیزهای دیگر قرار داده بود، اکنون وضعیت به گونه دیگری رقم می خورد.

بشار اسد در اشاره به حمایت ترکیه از گروه‌هایی که برای سقوط وی می‌کوشیدند گفته بود: گروه‌هایی که در سوریه باقدرت های بیرونی همکاری کرده‌اند خائن هستند. بنابراین ، بعید است بشار اسد از ترکیه در مقابله با کردهای سوریه حمایت کند.ترکیه با اشتباهات محاسباتی که در آغاز بحران سوریه مرتکب شده است در موقعیتی قرارگرفته که جای ابتکار عمل زیادی ندارد. اگر ترکیه پل‌های پشت سرش را با بشار اسد در ابتدای بحران سوریه خراب نکرده بود و منافع امنیتی کشورش را بالاتر از همه‌چیزهای دیگر قرار داده بود، اکنون وضعیت به گونه دیگری بود. هر طور که به مسئله نگاه کنیم به نظر می‌رسد که مشکل ترکیه با کردها در منطقه تمامی ندارد.

نخست‌وزیر کانتون کوبانی در پاسخ تهدیدات اردوغان گفته است تاریخ ما پر از مبارزه است. باروحیه قوی و اراده مستحکم در برابر تجاوزات ترکیه خواهیم ایستاد و بهتر است دنیا خوب بداند که هجوم ترکیه به عفرین پایانی خواهد بود بر وجود این کشور و از بین رفتن خط تندرویی در منطقه. ما از ترکیه و هیچ قدرت دیگری نمی‌ترسیم و منطقه را به گورستان ارتش این کشور تبدیل می‌کنیم تا درس عبرتی برای همه متجاوزین باشد. شکست داعش، شکست ترکیه بود شکست النصره و احرارالشام شکست ترکیه بود لذا اگر در ادلب هم تندروها پاک‌سازی شوند ، وجود و سلطه‌جویی ترکیه در منطقه پاک‌سازی می‌شود.

اختلاف دیدگاه مسکو و آنکارا در مورد شبه‌نظامیان کرد آشکار است. از همین رو ما شاهد تلاش روسیه برای دعوت از نمایندگان کردهای سوری برای شرکت در کنگره گفتگوهای ملی سوریه هستیم؛ درحالی‌که در آن‌سو ترکیه کردهای سوریه را تروریست می‌نامد. البته آنکارا از گروه‌های وابسته به القاعده که در استان ادلب مستقر بوده و در مقابل ارتش سوریه می‌جنگند، حمایت می‌کند و همین عامل باعث رشد ابهامات در مورد سیاست‌های ضد تروریستی ترکیه شده است و یک تراژدی مبهم برای ترک‌ها رقم‌زده است.

https://www.artigercek.com/erdogan-afrin-de-atesle-oynuyor

http://t۲۴.com.tr/haber/۳۳-maddede-afrin-operasyonu-turkiye-neyi-hedefliyor-suriye-rusya-ve-abd-nasil-bakiyor-cozum-masasinda-son-durum-ne,۵۳۷۵۱۴

https://www.gazeteduvar.com.tr/dunya/۲۰۱۸/۰۱/۱۹/bm-sozcusu-afrin-harekati-insani-yardimlari-aksatabilir/

https://tr.sputniknews.com/columnists/۲۰۱۷۱۲۱۲۱۰۳۱۳۷۴۷۹۸-rusyanin-afrin-operasyonuna-onay-vermesi-dusuk-ihtimal/

https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/۲۰۱۸/۰۱/۲۰/۵-soruda-turkiyeyi-afrinde-ne-bekliyor/

http://ovqat.com/polemika/۱۶۵۱۰-turkynn-afrn-mlyyatinin-gorunmyn-hdflrneft-tbii-qaz-v-nql-dhlizlri-thlil.html

http://strateq.az/dunya/۲۲۷۸۲۹/%C۹%۹۹rdogan-۱۱۸.html

http://strateq.az/manshet/۲۲۷۸۰۵/turkiy%c۹%۹۹nin-afrin-%c۹%۹۹m%c۹%۹۹liyyatinin-gorunm%c۹%۹۹y%c۹%۹۹n-h%c۹%۹۹d%c۹%۹۹fl%c۹%۹۹ri.html