با توجه به اینکه نیاز بازار کار هر استان متغیر است، در قالب طرح توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار رسته های منتخب و اولویت دار ۳۱ استان کشور شناسایی شده تا تمام مداخلات توسعه ای و سیاست های اشتغالزایی در هر استان معطوف و متمرکز بر ظرفیت همان استان باشد. بر همین اساس رسته های دارای اولویت و منتخب استانی به تفکیک در هر استان استخراج شده است.

بیشتر بخوانید:

ایجاد اشتغال به اندازه متقاضیان شغل در بهار ۹۷ درست است؟

از سوی دیگر با توجه به میزان تطابق پذیری بسیار پایین آموزش‌های رسمی و غیررسمی کشور با نیاز بازار کار، در قالب طرح تکاپو رشته های مورد نیاز آموزش عالی (آموزش های رسمی و دانشگاهی) در هر استان و همچنین آموزش های مهارتی مورد نیاز (آموزش های غیررسمی و فنی و حرفه ای) به تفکیک هر استان نیز استخراج شده است.

در گزارشی که پیش روی شماست، ظرفیت های اشتغال هر استان به استناد طرح توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار (تکاپو) مورد اشاره قرار گرفته است.

رسته‌های اولویت‌دار استان اردبیل

با توجه به تحلیل‌های صورت گرفته در بخش قبل و با در نظر گرفتن شاخص‌های اشتغال، درآمد، اثرات زیست محیطی، مصرف انرژی، میزان توسعه پذیری رسته، پتانسیل ارتقاء، مزیت رقابتی و روابط بین رسته‌ای، ۱۰ رسته دارای اولویت استان اردبیل و میزان اشتغال قابل ایجاد پیش بینی شده در هر یک به شرح زیر است.

در استان اردبیل برای ۱۹ هزار و ۵۰۰ نفر ظرفیت ایجاد اشتغال از طریق «رسته‌های در اولویت توسعه اشتغال استان» وجود دارد که ظرفیت ۱۰ هزار اشتغال مربوط به «رسته‌های منتخب» است.

رسته‌های اولویت‌دار استان اصفهان

در استان اصفهان نیز ۱۴ رسته دارای اولویت استان و میزان اشتغال قابل ایجاد پیش بینی شده در هر یک به شرح زیر است. در این استان برای ۱۵ هزار نفر ظرفیت ایجاد اشتغال از طریق «رسته‌های در اولویت توسعه اشتغال استان» وجود دارد.

رسته‌های اولویت‌دار استان البرز

همچنین در استان البرز ۱۰ رسته دارای اولویت استان شناسایی شده به این ترتیب که برای ۱۹ هزار و ۵۰۰ نفر در این استان ظرفیت جدید اشتغال در رسته های دارای ظرفیت پیش بینی شده است.

رسته‌های اولویت‌دار استان ایلام

۱. گردشگری با محوریت گردشگری مذهبی از طریق ایجاد بازارچه‌های موقت و دائمی، احداث و نصب کانکسها و کیوسکهای خدماتی، چتر وای فای و پذیرایی موقت و دائمی، ساماندهی وضعیت لجستک و حمل و نقل داخل و خارج از ایران، هدایت و برنامه ریزی ترافیک ورودی و خروجی، تأمین اقلام و مایحتاج کاروان ها و برنامه ریزی هوشمندانه اقامتگاه های موقت و مسیرهای گردشگری.

۲. تولید و فرآوری گوشت قرمز (توسعه صنایع تبدیلی مرتبط نظیر تولید سوسیس و کالباس و فرآوردههای گوشتی و بسته بندی).

۳. حمل ونقل باری و مسافری لجستیک (حمل و نقل داخل و خارج از ایران از طریق ایجاد تعاونی های خدماتی تخصصی).

۴. پرورش و فرآوری طیور (ایجاد و توسعه واحدهای بسته بندی گوشت مرغ ، کشتارگاه های مکانیزه با هدف صادرات منطقه ای و ایجاد
فروشگاه های عرضه محصولات مختلف با بسته بندی بهداشتی در کشور عراق و سایر شهرهای مرزی).

۵.محصولات زراعی (غلات)

۶.خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات

۷. فرش دستباف

۸. خدمات و مشاغل ساختمانی

۹. حمل و نقل مسافری

۱۰. محصولات باغی

مطابق با برنامه ریزی‌های انجام شده و برآورد ظرفیت توسعه اشتغال در رسته فعالیت‌های اصلی استان ذیل طرح تکاپو ، هدفگذاری ایجاد ۳۵۰۰ شغل جدید در رسته های زیر برنامه ریزی شده است.

رسته‌های اولویت‌دار استان آذربایجان شرقی

۱. صنایع دستی (فرش دستباف)
۲. رسته کفش و فرآوری های چرم
۳. رسته گردشگری
۴. تولید مبلمان و مصنوعات چوبی
۵. تولید پوشاک
۶. تولید نرم افزار و ارائه خدمات فناوری اطلاعات
۷. رسته آجیل و خشکبار
۸. تولید و فرآوری انگور
۹. حمل ونقل باری و لجستیک
۱۰. تأمین قطعات و مجموعه های خودرو
۱۱. پرورش و فرآوری طیور و زنبورداری
۱۲. تولید و فرآوری میوه های هسته دار و دانه دار
۱۳. تولید نرمافزار و ارائه خدمات فناوری اطلاعات

رسته‌های اولویت‌دار استان آذربایجان غربی

۱. رسته صنایع غذایی و لبنیات
۲. رسته پوشاک
۳. رسته فرآوری محصولات کشاورزی و سورتینگ و بسته بندی
۴. رسته خدمات بازرگانی و توزیع و پخش کالا وحمل و نقل و انبارداری و خدمات گمرکی
۵. کسبوکارهای خدمات پایه مناطق روستایی
۶. رسته مبلمان و مصنوعات چوبی
۷. رسته گردشگری و بوم گردی
۸. رسته زنبورداری و فرآوری عسل
۹. رسته صنایع دستی
۱۰. گیاهان دارویی ،اسانس و عرقیات و ادویه ۱۱. کانی های فلزی
۱۲. کانی غیر فلزی
۱۳. پرورش و فرآوری دام و طیور

رسته‌های اولویت‌دار استان بوشهر

با توجه به مجموعه شرایط موجود و با ارزیابی صورت گرفته در مورد رسته های موجود در استان توصیه می شود که اولاً محور توسعة استان توانمندی های موجود در حوزة تلفیق صنعت و کشاورزی و شیلاتی، یعنی صنایع تبدیلی و برخی صنایع دستی قرار گرفته و به خصوص صنایع مرکز و جنوب استان در مورد رسته های فرآوری خرما و آبزیان خدمات غیرصنعتی مرتبط با نفت و گاز برای بهبود زنجیرة ارزش و محیط و نهادهای کسب وکار مرتبط با آنها مورد توجه ویژه قرار گیرد.

در استان بوشهر ۷ هزار ۵۰۰ ظرفیت جدید اشتغال پیش بینی شده است.

رسته‌های اولویت‌دار استان تهران

رسته‌های اولویت‌دار استان چهارمحال و بختیاری

رسته‌های اولویت‌دار استان خراسان جنوبی

رسته‌های اولویت‌دار استان خراسان رضوی

در بررسی کسب و کارهای مناطق مختلف استان، با اعمال شاخص های اصلی تأثیرگذار بر یک کسب وکار و به کارگیری روش های معتبر رتبه بندی کیفی و کمی، ۲۰ رسته اولویت دار استان خراسان رضوی احصا شدند. 

رسته‌های اولویت‌دار استان خراسان شمالی

با توجه به اینکه هیچ کدام از رسته های استان از آن میزان از توسعه یافتگی برخوردار نیست که بتواند به عنوان موتور محرک سیستم های کسب وکاری استان شناخته شود، نگرش طرح تکاپو در این استان، سیاستگذاری در سطح مناطق و شهرستانهای استان است. 

نحوه مداخله طرح تکاپو در استان خراسان شمالی، توسعه هر کدام از این رسته ها در چارچوب الزامات شهرستانی و در قالب پروژه های خرد و کوچک کارآفرینی است.

رسته‌های اولویت‌دار استان خوزستان

رسته‌های اولویت‌دار استان زنجان

با توجه به اطلاعات و شاخص های اولویت بندی طرح تکاپو شامل میزان اشتغال و درآمد ، میزان مصرف آب و اثرگذاری زیست محیطی و شاخص های ترکیبی ، رسته های اولویت دار و پر کشش استان زنجان شناسایی شده است که در صورت اعمال مداخلات مناسب بر پایه زنجیره ارزش و تخصیص منابع مالی در قالب تسهیلات ، امکان ایجاد حداقل برای ۷۵۰۰ نفر در این رسته های منتخب وجود دارد.

صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی کشاورزی / صنایع دستی و گردشگری/ فرش دستباف و دست بافته ها / کفش و مصنوعات چرمی / صنایع مبتنی
بر فلزات اساسی ( آهن و فولاد ، سرب و روی ، مس) / منسوجات و پوشاک/ پرورش و اصلاح نژاد دام/ رسته زیتون / رسته فن آوری اطلاعات
پرورش ماهی و آبزیان.

رسته‌های اولویت‌دار استان سمنان

رسته‌های اولویت‌دار استان سیستان و بلوچستان

۱.رسته حمل ونقل و ترانزیت و خدمات مرتبط
۲.رسته بسته بندی
۳. رسته شیلات و تولید و فرآوری آبزیان (ماهی ، میگو و ... )
۴.رسته تولید خرما، میوه های گرمسیری
۵. رسته تولید صنایع دستی
۶. رسته تولید پوشاک
۷. رسته صنایع دریایی و فراساحل (ساخت کشتی و انواع شناور و ارائه خدمات دریایی به شناورها و ...)
۸. رسته های مرتبط با صنعت گاز (لوله کشی درونشهری، جایگاههای سی.ان.جی و ...)

رسته‌های اولویت‌دار استان فارس

در بررسی کسب وکارهای مناطق مختلف استان، ۴۱ رسته شغلی به عنوان هدف اول در توسعه کسب و کار و اشتغال استان فارس مدنظر قرار
گرفتند. هدف نهایی طرح تکاپو در این استان، ایجاد ۳۱۰۰۰ شغل از طریق توسعه رسته های زیر است.

رسته‌های اولویت‌دار استان قزوین

پس از مطالعه و بررسی ها و تحلیلهای صورت گرفته در قالب فرمت و چارچوب علمی طرح تکاپو رسته های اولویت دار شناسایی شده به شکل
زیر استخراج شده اند.

رسته‌های اولویت‌دار استان قم

در مطالعات دینامیک اشتغال استان قم، ۳۵ رسته فعالیت اشتغالزا شناسایی شده اند. بعد از انجام اولویت بندی بر اساس شاخص های اشتغال و درآمد، توسعه پذیری، ارتباط متقابل ۶ رسته به عنوان رسته های اولویت دار استان که در برگیرنده حدود ۲۰ درصد از اشتغال استان بوده اند، جهت مداخله توسعه‌ای پیشنهاد می‌شوند.

رسته‌های اولویت‌دار استان کرستان

۱.صنایع دستی (فرش دستباف و سایر زیر رسته ها)
۲. تولید نرم افزار و ارایه خدمات فناوری اطلاعات
۳. حمل و نقل باری و لجستیک
۴. گردشگری
۵. تولید پوشاک
۶. پروش و فرآوری طیور
۷. تولید و فرآوری (صنایع تبدیلی) انگور
۸. تولید و فرآوری (صنایع تبدیلی) انواع میوه
۹. پیمانکاری احداث ساختمان
۱۰ . زنبورداری

رسته های اولویت دار استان ظرفیت ایجاد بیش از ۱۸ هزار شغل مستقیم و بیش از ۱۲ هزار شغل غیرمستقیم را دارند.

رسته‌های اولویت‌دار استان کرمان

در بررسی کسب و کارهای مناطق مختلف استان، ۳۲ رسته شغلی که با حدود ۴۵۵ هزار نفر شاغل، ۶۷ درصد اشتغال استان را در بر می گیرند، به عنوان هدف اول در توسعه کسب و کار و اشتغال استان کرمان مدنظر قرار گرفتند.

علاوه بر رسته های فوق، دو رسته تولید پوشاک و زنبورداری، به دلیل جوامع هدف فراگیر، ارزش افزوده قابل توجه و ظرفیتهای استان، در سیر مطالعات تکاپو، مهم ارزیابی شده اند که به دلیل اشتغال محدود فعلی، شرایط ورود به جمع ۱۰ رسته اولویت دار استان را نیافتند. اما برنامه ریزی های مرتبط با توسعه آن ها، در دست اقدام است.

رسته‌های اولویت‌دار استان کرمانشاه

رسته‌های اولویت‌دار استان کهگیلویه و بویراحمد

۱. گردشگری و خدمات اسکان و پذیرایی
۲. تولید صنایع دستی (گلیم و سایر دستبافته ها)
۳. زنبورداری و تولید عسل
۴. تولید و فرآوری مرکبات و زیتون
۵. تولید و فرآوری سیب و گردو
۶. دامداری سنتی و تولید لبنیات سنتی
۷. آبزی پروری (تولید و فرآوری ماهی قزلآلا)
۸. تولید و فرآوری انگور و هلو
رسته های اولویت دار استان توان ایجاد بیش از ۷۱۰۰ شغل مستقیم و بیش از ۲۰۰۰ شغل غیرمستقیم را دارند.

رسته‌های اولویت‌دار استان گلستان

با اعمال شاخص‌های اصلی تاثیرگذار بر یک کسب و کار و بکارگیری روشهای معتبر رتبه بندی کیفی و کمی، ۵ رسته اولویت دار استان گلستان احصا شدند که این رسته ها به همراه اشتغال پیش بینی شده در جدول زیر ارایه شده است.

رسته‌های اولویت‌دار استان گیلان

با توجه به مجموعه شرایط موجود و ارزیابی های صورت گرفته در مورد رسته های موجود در استان پیشنهاد می شود محورهای توسعه استان، ظرفیت ها و منایع موجود در حوزه کشاورزی به ویژه تولید محصولات برنج – چای – زیتون – بادام زمینی – کیوی و فندق، در حوزه خدمات گردشگری به ویژه در کرانه ساحلی به طول ۳۰۰ کیلومتر و مناطق غربی و شرقی با محوریت طبیعت گردی و گردشگری تاریخی - مذهبی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

رسته‌های اولویت‌دار استان لرستان

با توجه به اینکه هیچ کدام از رسته های استان از آن میزان از توسعه یافتگی برخوردار نیست که بتواند به عنوان موتور محرک سیستمهای کسب و کاری استان شناخته شود، نگرش طرح تکاپو در این استان، سیاستگذاری در سطح مناطق و شهرستانهای استان است.

رسته‌های اولویت‌دار استان مازندران

رسته‌های اولویت‌دار استان مرکزی

با در نظر داشتن معیارهایی نظیر میزان اشتغال رسته، تعداد بنگاهها، میزان درآمد و میزان اشتغال گروههای هدف رسته‌های پر اشتغال لیست بالا اولویت بندی شده اند.

رسته‌های اولویت‌دار استان هرمزگان

رسته‌های اولویت‌دار استان همدان

با توجه به مجموعه شرایط موجود و با ارزیابی صورت گرفته در مورد رسته های موجود در استان توصیه می شود که اولاً محور توسعة استان توانمندیهای موجود در حوزه تلفیق صنعت و کشاورزی، یعنی صنایع تبدیلی و برخی صنایع دستی قرار گرفته و به خصوص صنایع مرکز و جنوب استان در مورد رسته های فراوری انگور و گردو، مبلمان برای بهبود زنجیره ارزش و محیط و نهادهای کسب و کار مرتبط با آنها مورد توجه ویژه قرار گیرد. 

همچنین به لحاظ مزیت جغرافیایی و زیرساختی موجود در استان، کسب و کارهای موجود در حوزه خدمات گردشگری خصوصا اسکان و پذیرایی مسافران، خصوصا در مسیرهای خاص مانند غار علی‌صدر می تواند نقش بسزایی در توسعة استان ایفا کند. از این رو رسته فعالیتهای اصلی استان به شرح زیر معرفی می شوند.

به منظور تعریف پروژه های توسعه در هر استان باید برخی ملاحظات سیاسی، جغرافیایی، فرهنگی و حتی بودجه ای را نیز در نظر داشت و این امر گاها موجب تغییراتی در تعریف پروژه خواهد شد به طوریکه برخی رسته ها در یکدیگر تلفیق شده و یا منطقه های جغرافیایی بیشتری لحاظ شود. بنابراین در مواجهه سیستمی با سیستم کسب و کاری استان همدان در جهت ایجاد و حفظ اشتغال پایدار با توجه به تحلیلهای فوق، وضعیت فعلی پروژه های توسعه ای در این استان و در نظر داشتن روش های ممکن برای مداخله توسعه ای به شکل برنامه های اجرایی زیر پیشنهاد می گردد:

۱.توسعه رسته خدمات گردشگری در سراسر استان همدان: از آنجائی که مزیت‌های منحصر به فردی همچون وجود بزرگترین غار آبی جهان، مقبره حیقوق نبی، شهر جهانی سفال(لالجین)، اولین پایتخت مادها(هگمتانه) در این استان واقع شده است، توسعه سیستم کسب و کاری هتل داری و اسکان، پذیرایی، بوم گردی،توریسم عشایر و. . .موجب پویایی بسیاری از رسته کسب و کارهای استان خواهد شد.

۲.توسعه سیستم کسب و کار محصولات کشاورزی(فرآوری صنایع تبدیلی): این سیستم کسب و کاری در بردارنده شش رسته اولویت دار و تعدادی رسته دارای اولویت کمتر استانی در زمینه های کشاورزی و دامپروری در این منطقه است که دارای ارتباط ارگانیک با هم بوده و با توجه به محوریت مسئلة آب در استان لازم است هرگونه فعالیت توسعه ای در این رسته ها در هماهنگی با یکدیگر صورت گیرد.

رسته های تولید و فرآوری انگور، زردآلو، فلفل، شیر و مروار و تولید علوفه در این منطقه، محورهای اصلی توسعه سیستم کسب و کار محلی را تشکیل خواهند داد و البته تمرکز اصلی روی رسته فرآوری انگور خواهد بود. بررسی ها نشان می دهد که مداخله اصلی در جهت توسعه باید در حوزه های مکانیزاسیون، مدیریت و تغییر در روشهای آبیاری، یکپارچه اراضی و باغات، ایجاد و توسعه بخشهای فرآوری و بسته بندی با برندینگ مناسب و توسعه سیستمهای بازاریابی و فروش و همچنین بهبود و تسهیل محیط کسبوکار و اصلاح و جهت دهی در سیستم عرضه نیروی کار ماهر و ... باشد. توسعه بخش کشاورزی، با تربیت مشاورین تخصصی محلی و ایجاد ارائه دهندگان خدمات کسب و کار تخصصی در حوزه های تولید محصولات دارای مزیت استان نظیر گردو ، انگور و محصولات باغی است.

۳.توسعه رسته تولید پوشاک استان همدان (با محوریت تولید کاپشن ، چرم و پالتو): مطالعات میدانی انجام شده نشان می دهد که استراتژی توسعه این رسته تولیدی می بایست با تمرکز بر بخش توسعه سفارش پذیری، افزایش مهارت متناسب با نیاز بازار و توسعه تکنولوژی و با هدف کاهش قیمت تمام شده صورت گیرد. با توجه به پراکندگی تولیدی های پوشاک در کل استان همدان خصوصا بخشهای شمالی استان می توان با تعاملات و هماهنگی های بین دستگاهی با تمرکز بر آموزش، منجر به ورود نیروی انسانی بالایی به ویژه در روستاها به بازار کار شود.

در حال حاضر یکی از نیازهای ضروری صنعت پوشاک در استان همدان نیروی آموزش دیده به ویژه در بخش ضخیم دوزی (کاپشن،پوشاک چرم،پالتو و..) است.

۴.توسعه رسته تولید مبلمان و منبت ملایر: گسترش صنعت تولید مبلمان و منبت در استان همدان در طی ده سال گذشته از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده است به طوریکه ملایر به بزرگترین تولید کننده مبلمان منبت در کشور تبدیل شده است(بیش از ۸۰ درصد تولیدات کشور). از مهمترین مسائل این رسته کسب و کاری می توان به تکنولوژی رنگ، طراحی، سهولت در حمل و نقل، بیمه و بازاریابی اشاره کرد. با مداخله توسعه ای می توان بستر مناسبی برای بکارگیری تجهیزات نیمه صنعتی و قابل قبول جهت تولید کامل این محصولات در منطقه و اشتغال بسیاری از تحصیلکردگان در رشته های صنعتی را ایجاد کند.

رسته‌های اولویت‌دار استان یزد

رسته های اولویت دار در استان یزد در سه گروه صنعت، خدمات و کشاورزی مشخص شده اند به طوریکه با توجه به درصد اشتغال در گروه های صنعت، خدمات و کشاورزی، سه رسته اولویت دار در گروه صنعت، دو رسته اولویت دار در گروه خدمات و یک رسته اولویت دار در گروه کشاورزی تعیین شده است.