در جامعه هنری ایران، کلاه گیس به عنوان یک عنصر ثابت و بارز شناخته می‌شود که به طور گسترده توسط بازیگران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پوشش با الهام از سبک‌ها و فرهنگ‌های مختلف جهان، به ویژه سبک‌های غربی، به صورتی خاص در نمایشنامه‌ها، فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی دیده می‌شود. از زمان ابتدای دوران نمایش‌های تلویزیونی و سینمایی در ایران، بازیگران از این عنصر به عنوان یک ابزار برای بیان شخصیت‌ها و طراحی نقش‌ها استفاده کرده‌اند.

خرید کلاه گیس به ویژه در نمایش‌ها و فیلم‌هایی که داستانشان در محیط‌های شهری یا زمانی معاصر اتفاق می‌افتد، امری طبیعی است. کلاه گیس باعث می‌شود که بازیگران به راحتی و با توجه به نوع و شخصیت نقش خود، قابلیت نشان دادن ویژگی‌های مختلفی از جمله حالت‌های اعتماد به نفس، سلطه، شوخ‌طبعی یا حتی غمگینی را داشته باشند. همچنین، این کلاه به عنوان یک نماد قدرت و شخصیت قوی نیز شناخته می‌شود که بازیگران از آن برای تقویت اثربخشی نقش‌های خود استفاده می‌کنند.

استفاده از کلاه گیس به عنوان یک وسیله مهم در طراحی شخصیت‌ها و ایجاد ارتباط بین بازیگر و نقش او، در سینما و تئاتر ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این عنصر نه تنها به بازیگران امکان می‌دهد تا شخصیت‌های زنده و پویا ایجاد کنند، بلکه به بیننده‌ها نیز احساس ارتباط و ارتباط شخصی با داستان و نقش‌های ارائه شده را می‌رساند.

استفاده از کلاه گیس در سینمای ایران

سریال روزهای ابدی، یکی از محبوب‌ترین سریال‌های محبوب شبکه یک صدا و سیما که داستان زندگی در دهه ۵۰ را از آغاز تا انتها به تصویر می‌کشد و برخی از بازیگران زن آن از کلاه گیس استفاده می‌کنند. این اقدام تا کنون هیچ ممنوعیتی رو به‌رو نشده و به نظر می‌آید که استفاده از کلاه گیس برای بازیگران زن برای جواد شمقدری، راحت‌تر از دیگر کارگردانان است، که این موضوع، تعجب بسیاری را برانگیخته است.

کتایون ریاحی در یوسف پیامبر

خرید کلاه گیس زنانه برای بازیگران زن، بیشتر در سریال‌های تاریخی مشاهده می‌شود. سریال یوسف پیامبر، یکی از این سریال‌ها بود که داستان آن در عهد باستان و در کشورهای فلسطین و مصر جریان داشت. در این داستان دینی، شخصیت زلیخا نیز نقشی بسیار مهم و جذاب دارد؛ او یک زن هوسران است که عاشق یوسف جوان می‌شود و از هر تلاشی برای جلب توجه او بهره‌مند است. به طبیعت این نقش، نیاز به طراحی گریم و لباسی خاص برای این شخصیت حتمی بود که از روال عادی صدا و سیما خارج بود.

بنابراین، فرج‌الله سلحشور برای بازی زلیخا با کتایون ریاحی، به جز استفاده از کلاه گیس راه دیگری نداشت. البته او برای این منظور از موی مصنوعی بهره گرفت تا حالتی طبیعی به نمایش بگذارد. علاوه بر آن، بسیاری از زنان دربار فرعون نیز با کلاه گیس و آرایش‌های ویژه برای تصویربرداری در زمینه‌های مختلف حضور داشتند تا به طبیعی‌تر و منطقی‌تر نمایان شوند.

افسانه بایگان در سربداران

در سریال سربداران، به کارگردانی محمدعلی نجفی، تاریخ استفاده از کلاه گیس پس از انقلاب برای اولین بار بازمی‌گردد. این سریال که در سال ۶۲ پخش شد، قیام سربداران خراسان علیه مغول‌ها را به تصویر می‌کشید.

در سربداران، در صحنه‌های مربوط به بازی افسانه بایگان در نقش ترکان خاتون، این بازیگر با کلاه گیس حاضر می‌شد. اگرچه در برخی صحنه‌ها، او را با این پوشش دیده می‌شد، اما تنها بخش کوچکی از نقش‌آفرینی این بازیگر بود؛ زیرا بسیاری از سکانس‌ها و پلان‌هایی که ترکان خاتون در آن‌ها حضور داشت، در زمان پخش سانسور شدند و این شخصیت به شدت تحت تأثیر قرار گرفت.

گلوریا هاردی در کیمیا

در بین سریال‌ها، گاهی اوقات ساختار داستانی به گونه‌ای است که استفاده از کلاه گیس برای بازیگران زن ترجیح داده می‌شود، حتی در صورتی که هدف اصلی تصویر کردن یک بازه زمانی خاص نباشد. یکی از مثال‌های این نوع سریال‌ها، کیمیا به کارگردانی جواد افشار بود که در آن گلوریا هاردی نقش آزاده را بازی کرد، یک زن که بخش زیادی از زندگی‌اش را در خارج از کشور سپری کرده بود. در بسیاری از صحنه‌ها، موهای او از زیر شال بیرون می‌آمد و حتی در صحنه‌هایی که در خارج از کشور فیلم‌برداری شده بود، او با کمک کلاه گیس بی‌حجاب بود.

در سریال دیگری به نام گاندو که به کارگردانی همین جواد افشار بود، از کلاه گیس استفاده شد. در این سریال که به موضوعات امنیتی و جاسوسی می‌پردازد، برخی از بازیگرانی که در خارج از کشور نقش داشتند، با کلاه گیس فیلم‌برداری می‌شدند، حتی در یکی از سکانس‌های آخرین قسمت پخش‌شده، زنان بدون حجاب نقش ایفا می‌کردند.

سخن پایانی

در پایان، استفاده از کلاه گیس در عرصه فرهنگ و هنر، به یکی از جنبه‌های مهم تولید هنر در ایران تبدیل شده است. بازیگرانی که به این روش متوسل می‌شوند، همچون هنرمندانی هستند که در پی روایت داستان‌هایی متنوع، از جمله داستان‌های تاریخی یا اجتماعی هستند. این انتخاب، گاهی از دیدگاه فنی، گاهی از جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی، و گاهی نیز به دلیل مسائل قانونی و حقوقی انجام می‌شود. اما مهمتر از همه، این است که بازیگران با استفاده از کلاه گیس، می‌توانند بهترین نسخه شخصیت‌های خود را بیان کنند و به تولید اثرهای هنری متنوع و جذاب کمک کنند.

منبع: مهتاج گالری

این محتوا تبلیغاتی است